Ksawery Józef Karol Zalewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ksawery Józef Karol Zalewski
Data i miejsce urodzenia

4 listopada 1895
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

17 lutego 1939
Teheran

Kierownik Konsulatu Generalnego RP w Tbilisi
Okres

od 1936
do 1937

Poprzednik

Jerzy Kłopotowski

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Grób Ksawerego Józefa Zalewskiego na wojskowych Powązkach

Ksawery Józef Karol Zalewski (ur. 4 listopada 1895 w Częstochowie, zm. 17 lutego 1939 w Teheranie) – rotmistrz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, działacz niepodległościowy, urzędnik konsularny i dyplomata.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Kazimierza Władysława Zygmunta z Sieradowic w powiecie kieleckim i Leokadii Walerii Jabłońskiej[1] z Rudnik w powiecie opatowskim. W 1914 zdał maturę w Szkole Handlowej w Radomiu. W latach 1912–1913 razem z Antonim Jabłońskim i Stanisławem Dereńskim należał do kierownictwa organizacji Zarzewie w Radomiu. Od 1912 należał do Związku Strzeleckiego.

Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie wyjechał do Paryża, gdzie kontynuował studia na École de Science Politique. W sierpniu 1914 wstąpił razem z bratem Jerzym Zalewskim do szwadronu Władysława Beliny-Prażmowskiego. W ten sposób dołączył do swojego brata ciotecznego, Antoniego Jabłońskiego, który należał do tzw. Pierwszej Siódemki Beliny-Prażmowskiego.

W 1 pułku ułanów Legionów Polskich przeszedł cały szlak bojowy I Brygady. Za czyn z listopada 1914, kiedy w okolicy Wolbromia podczas patrolu uratował życie swojemu towarzyszowi broni zdobywając dodatkowo ważne dokumenty dotyczące nieprzyjaciela otrzymał order Virtuti Militari. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień kaprala[2]. W lipcu 1917 razem z innymi żołnierzami I Brygady odmówił złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec Wilhelmowi II i został internowany, najpierw w Szczypiornie, następnie w Łomży.

Od marca do listopada 1918 działał w radomskim POW. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim we Włodawie brał udział w formowaniu 1 pułku ułanów, następnie przemianowanego na 1 pułk szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W grudniu uczestniczył w pierwszej bitwie pod Dołhobyczowem jako dowódca plutonu. Uczestniczył we wszystkich walkach pułku aż do zdobycia Wilna 19 kwietnia 1919, kiedy został ranny w komorę serca. Dzięki szybkiemu przewiezieniu do Warszawy i operacji w Szpitalu Ujazdowskim wrócił do zdrowia. Po rekonwalescencji skierowany został do Departamentu Kawalerii MSWojsk., gdzie pracował do 1921. Mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1921. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 1 pułku szwoleżerów[3].

W 1925 wstąpił do polskiej służby zagranicznej, pełniąc funkcję pracownika w Konsulacie Generalnym RP w Lille (1925–1926), Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1926), sekr. Konsulatu Generalnego w Tbilisi (1926–1932), prac. w Referacie Sowieckim MSZ (1932–1936), konsula i kier. Konsulatu Generalnego w Tbilisi (1936–1937). 1 stycznia 1938 roku został tytularnym I sekretarzem Poselstwa Polskiego w Teheranie[4]. Tam zmarł 17 lutego 1939 roku. Pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera A17-8-23/24)[5].

Ksawery Zalewski był żonaty z Marią z Leweckich, z którą miał syna Jerzego. Jego wnukiem jest Paweł Zalewski.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jerzy Zalewski, "Przepowiednia częściowo spełniona" str. 13-14, 2017, ISBN 978-83-65705-40-2.
  2. CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  3. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118, 585.
  4. Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 89, 239, 246.
  5. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 33.
  7. Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 424.
  8. M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
  9. a b c d Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 239.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
  • Księga Jazdy Polskiej. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (red.) Bronisław Rakowski (red.) Władysław Dziewanowski (red.) Karol Koźmiński (red.) Stanisław Strumph-Wojtkiewicz (red.) Stanisław Ostoja-Chrostowski (red.) Stanisław Haykowski (ilust.). Warszawa: Zakłady Graficzne Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska”, 1938.
  • Polska Zbrojna: „Pogrzeb śp. Ksawerego Zalewskiego”. Warszawa: 1939.
  • Wielu autorów: „Pierwszy Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego 1914 – 1945”. Londyn: 1987.
  • Wielu autorów: „Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945”. Koszalin: 1993.
  • Wielu autorów: „Zbiór dokumentów ppłk. Edmunda Charaszkiewicza”. Kraków: 2000.
  • Marek Kornat: „Polska 1939 roku wobec Paktu Ribbentrop – Mołotow”. Warszawa: 2002.
  • Marek Kornat: „Bolszewizm, totalitaryzm, rewolucja, Rosja”. Kraków: 2003.
  • Jerzy Zalewski: „Wspomnienie o Usarzowie”. w: Wiadomości Ziemiańskie nr.21. Warszawa: 2005.
  • Jerzy Zalewski: "Przepowiednia częściowo spełniona". Kraków: 2017