Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach
Ilustracja
MBP w Katowicach − filia nr 36 przy ul. J. Hallera 28 w dzielnicy Szopienice-Burowiec
Państwo

 Polska

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. S. Kossutha 11

Data założenia

1945

Filie

35

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach”
Ziemia50°15′49,615″N 18°58′37,070″E/50,263782 18,976964
Strona internetowa

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach – samorządowa instytucja kultury, której organizatorem jest Miasto Katowice, służąca zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych, informacyjnych i kulturalnych ogółu społeczeństwa oraz uczestnicząca w upowszechnianiu wiedzy i kultury.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach powstała z inicjatywy społecznej w maju 1945 r. Początkowo siedziba biblioteki mieściła się przy ul. Mariackiej 17, w lokalu po byłej niemieckiej bibliotece publicznej[1]. Wkrótce placówkę przeniesiono do pomieszczeń mieszkaniowych przy placu Wolności 9. Pierwszym kierownikiem biblioteki był Jerzy Kozubowski[2]. Inicjatywę powstania publicznej biblioteki miejskiej sankcjonował Dekret Krajowej Rady Narodowej z dnia 17 kwietnia 1946 roku. Na mocy tegoż Dekretu biblioteka otrzymała nazwę Miejska Biblioteka Publiczna. Przystępując do organizowania biblioteki ogłoszono apel do mieszkańców miasta o składanie w formie darów książek polskich, posiadanych we własnych zbiorach, bądź przechowywanych w czasie wojny, a należących do innych bibliotek. Na apel odpowiedziało niewiele osób. Aby zasilić księgozbiór, postawiono jako jeden z warunków korzystania z biblioteki, ofiarowanie co najmniej jednej książki do jej zbiorów. W roku 1945 zebrano 1749 książek, z których korzystało 206 czytelników, a liczba wypożyczeń wyniosła 1207 woluminów[3]. Wypożyczalnia przy placu Wolności funkcjonowała jako jedyna do 1948 r. Rozwój sieci placówek MBP datuje się od 1949 r. Powstają kolejne wypożyczalnie: w Śródmieściu, Bogucicach, Załężu, Dębie oraz Ligocie. Zostaje również otwarta czytelnia ogólna przy ul. Młyńskiej 5. W 1950 r. Biblioteka przejmuje placówki ze zlikwidowanego powiatu Katowice: w Wełnowcu, Ochojcu, Piotrowicach i Panewnikach.

Pieczę nad działalnością placówek sprawowała Centrala mieszcząca się w budynku przy placu Wolności 9.

Po przyłączeniu Szopienic do Katowic w roku 1960, Miejska Biblioteka Publiczna powiększa swą sieć o siedem filii: dwie placówki w centrum Szopienic, Janowie, Wilhelminie, Dąbrówce Małej, Borkach i Kolonii Agnieszki Amandy. W 1971 r. zostaje otwarta pierwsza biblioteka na osiedlu Tysiąclecia, a w roku 1975 z terenu byłego powiatu tyskiego do sieci placówek MBP włączono biblioteki w Murckach, Kostuchnie i Podlesiu. Lata osiemdziesiąte to m.in. otwarcie dużej biblioteki przy ul. Grzyśki na granicy Brynowa i Ligoty.

W latach 1956–1959 Biblioteka została połączona z Wojewódzką Biblioteką Publiczną i funkcjonowała pod nazwą Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach. Podobną próbę wspólnego działania obu Bibliotek podjęto jeszcze w latach 1977–1986. Po rozłączeniu instytucji, Miejskiej Bibliotece Publicznej przyznano lokal na pierwszym piętrze biurowca przy ul. Kossutha 11 na osiedlu Witosa, gdzie przeniesiono dyrekcję Biblioteki z kamienicy przy placu Wolności 9. W tym miejscu do dziś znajduje się główna siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach.

W 1997 r. Biblioteka zakupiła system biblioteczny PROLIB i rozpoczęła proces komputeryzacji. Pierwszą elektroniczną wypożyczalnię uruchomiono w 2006 r.

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Sieć biblioteczna Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach zbudowana jest z 35 filii znajdujących się we wszystkich dzielnicach Katowic.

Zbiory[edytuj | edytuj kod]

Biblioteka gromadzi i udostępnia zbiory z zakresu literatury pięknej dla dzieci i dorosłych, literatury popularnonaukowej oraz literatury w językach obcych. Ponadto prenumeruje i udostępnia bieżącą prasę.

MBP w swoich zbiorach posiada ok. 780 tys. woluminów książek tradycyjnych, ok. 37 tys. jednostek książek mówionych (na płytach CD/DVD, kasetach magnetofonowych, nagranych w formacie Czytak) oraz ponad 500 gier planszowych.

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Od lat pracownicy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach prowadzą działalność proczytelniczą, daleko wykraczającą poza wypożyczanie i udostępnianie zbiorów. Motto biblioteki brzmi Czytaj dla odmiany, i to właśnie pod tym hasłem odbywają się wszystkie organizowane w MBP Katowice spotkania autorskie i warsztaty literackie.

Ferie z Książką, Lato z Książką

Sztandarowymi akcjami MBP są akcje Lato i Ferie z Książką – organizowane w wakacje oraz ferie zimowe, już od ponad 30 lat. Każdego roku odbywają się pod innym hasłem przewodnim, a wybrane filie organizują związane z nim spotkania autorskie, warsztaty literacko-artystyczne i inne zajęcia dla dzieci spędzających ferie i wakacje w mieście. W 2020 roku, ze względu na pandemię koronawirusa i wprowadzone w związku z nią obostrzenia, po raz pierwszy Lato z Książką zorganizowane zostało wirtualnie. Zajęcia odbywały się pod hasłem Biblioteka naturalnie i poświęcone były ekologii i dbałości o środowisko. Także Ferie z Książką w 2021 roku odbyły się wirtualnie, a ich hasło przewodnie Książkowy ReMiks nawiązywało do wszystkich akcji feryjnych sprzed lat. W 2021 roku Lato z Książką odbywać się będzie w filiach oraz w plenerze; jego hasło brzmi Słowa mają moc.

Czytanie na dywanie

Od 2016 roku, w każdy wtorek w wybranych filiach (oraz w kilku – w środę) odbywa się Czytanie na dywanie. To wspólne, głośne czytanie bajek najmłodszym dzieciom przez bibliotekarzy, ale również z aktywnym udziałem rodziców lub dziadków. Czytanie na dywanie odbywało się wcześniej przez wiele lat jako Bajka z ciastkiem.

Niedorośli/Dorośli

Cykl spotkań i warsztatów Niedorośli/Dorośli organizowanych w 2019 roku, których celem była promocja biblioteki jako miejsca wielopokoleniowego – dla dzieci, młodzieży, rodziców i dziadków. Cykl został dofinansowany ze środków MKiDN. Gośćmi biblioteki w ramach projektu Niedorośli/Dorośli byli m.in. Marcin Szczygielski, Jurek Zielonka, Marta Guzowska czy Bożena Bałczewska z Wydawnictwa Mała Kurka, polskiego wydawcy książek Davida Walliamsa.

Kluby Gier Planszowych, Wypożyczalnie Gier Planszowych

Od września 2016 roku w kilku filiach MBP Katowice działają Kluby Gier Planszowych, powołane do życia we współpracy z wydawnictwem gier planszowych Granna. Spotkania odbywają się cyklicznie, najczęściej raz w miesiącu, a dział w nich biorą najmłodsi miłośnicy planszówek.

W drugim półroczu 2020 roku otwarto, dzięki głosom oddanym w Budżecie Obywatelskim, wypożyczalnie gier planszowych. Dzięki temu, do jedynej w sieci Filii nr 17 w Dębie, która wypożyczała do tej pory planszówki, dołączyły filie 3, 10, 11, 14, 19, 26, 27 i 30.

Gry wypożyczane do domu są czytelnikom którzy ukończyli 13 r. ż., nie mają zaległości wobec biblioteki oraz wpłacą kaucję zwrotną.

Laboratorium Sztuki, Kreatywna Biblioteka

Wybrane filie prowadzą cykliczne zajęcia i warsztaty plastyczne dla dzieci. Każde spotkanie poświęcone jest innej technice – malunkowi, rysunkowi, origami, wycinankom etc. Ze względu na pandemię, spotkania w 2020 i 2021 roku zostały przeniesione do Internetu, gdzie bibliotekarze publikują filmiki instruktażowe.

Mądre Zwierzę

Mądre Zwierzę to cykl spotkań, organizowany od 2019 roku, dedykowany czytelnikom w każdym wieku. Ideą jego jest propagowanie wiedzy i świadomości ekologicznej, zachęcenie czytelników do innego spojrzenia na towarzyszące nam zwierzęta i roślinność. Gośćmi biblioteki, którzy spotkali się z czytelnikami w ramach cyklu Mądre Zwierzę, byli do tej pory m.in. Vegenerat Biegowy, Witold Szwedkowski – założyciel pierwszego w Polsce schroniska dla niechcianych roślin, dziennikarz i miłośnik przyrody Marcin Szumowski, Marek Pióro – promotor ptasiarstwa w Polsce, Dariusz Gzyra – autor książki „Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta”, Adam Pluszka – twórca serii Eko w Wydawnictwie Marginesy oraz Marta Sapała – autorka książki „Na marne”. W ramach cyklu czytelnicy wzięli udział w spotkaniach organizowanych w bibliotece, ale również w spacerach m.in. śladami dzikiego ptactwa zamieszkującego okolice katowickiego Stawu Maroko oraz poznawali drzewa porastające Osiedle Tysiąclecia; dzieci miały okazję brać udział w warsztatach literacko-edukacyjnych Tektokracja.

Dyskusyjne Kluby Książki

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Katowicach działa 10 Dyskusyjnych Klubów Książki. To inicjatywa powstała dzięki współpracy Bibliotek Wojewódzkich z Instytutem Książki, adresowana głównie do czytelników bibliotek publicznych.

W MBP Katowice działa 5 klubów dla dzieci i młodzieży (Filie nr: 5 Młodzieżowa, 12, 14, 16,36) oraz 5 dla dorosłych (Filie nr: 3, 7, 13, 25, 30). Oprócz oficjalnych spotkań DKK, w Filii nr 1 odbywają się literackie spotkania dyskusyjne dla dorosłych pod nazwą „Pogaduchy książkowe”. Udział we wszystkich spotkaniach jest dobrowolny i bezpłatny, co pewien czas w ramach DKK odbywają się spotkania autorskie, częściowo lub w całości sfinansowane ze środków Instytutu Książki.

Wielokulturowy Śląsk

Zainaugurowany w 2016 roku cykl spotkań Wielokulturowy Śląsk, ma za cel podjęcie próby przybliżenia obecności mniejszości etniczno-religijnych na Górnym Śląsku. Do współpracy przy inicjatywie zapraszane są osoby reprezentujące m.in. śląskie instytucje kulturalne, religijne, organizacje pozarządowe czy osoby zajmujące się tematyką mniejszości. Do tej pory gościliśmy w Bibliotece m.in. Nairę Ayvazyan – śpiewaczkę operową o ormiańskich korzeniach, Dariusza Walerjańskiego – społecznego opiekuna zabytków żydowskich na Śląsku, Hammama Yousefa – współtwórcę ruchu na rzecz pokojowej rewolucji w Syrii Syrian Nonviolence Movement, ks. Tomasza Pieczko – proboszcza parafii ewangelicko-reformowanej w Zelowie, czy Olgę Żebracką – aktywistkę Białorusinów na Śląsku.

Nie-zwykli

Cykl spotkań Nie-zwykli odbywa się w MBP Katowice od października 2017 roku. Gośćmi w ramach cyklu są osoby, które mimo różnych dysfunkcji i trudności życiowych prowadzą aktywny tryb życia, spełniają marzenia. Biblioteka gości również osoby udzielające się społecznie, przedstawicieli organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, wykluczonych i dyskryminowanych. Naszymi gośćmi byli m.in. Janusz Świtaj z Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, Przemysław Sobieszczuk – mówca motywacyjny chorujący na pęcherzowe oddzielanie się naskórka (EB) czy Jacek Noch – stand-uper chorujący na stwardnienie rozsiane.

Czytelnicy-podróżnicy

Pod szyldem Czytelnicy-podróżnicy odbywają się w MBP Katowice spotkania podróżnicze. W czasie spotkań goście prezentują zdjęcia i filmy z wypraw po Polsce, Europie, ale i najdalszych zakątków Świata.

Biblioteczny Klub Seniora

Od 2017 roku odbywające się w Bibliotece spotkania dla osób w wieku 65+ należą do cyklu Biblioteczny Klub Seniora - są to m.in. spotkania autorskie, warsztaty artystyczne, nauka gry w szachy, przedstawienia teatralne.

Zdrowie w Bibliotece

Spotkania, warsztaty i prelekcje poświęcone dbałości o zdrowie odbywają się pod hasłem Zdrowie w Bibliotece. Czytelnicy biorą udział w spotkaniach z instruktorami jogi, wykwalifikowanymi dietetykami, zielarzami, sportowcami, lekarzami, miłośnikami ekologii, działaczami na rzecz ochrony środowiska czy praktykami medycyny naturalnej.

Letnia Szkoła Czytania Poezji

Letnia Szkoła Czytania Poezji to prowadzony w wakacje 2019 cykl spotkań, których ideą było nie tylko wspólne czytanie poezji czy spotkanie z poetą, ale również poznanie sylwetek różnych twórców oraz poznanie poezji śpiewanej. W ramach LSzCzP gościliśmy poetów Jacka Dehnela i Wojciecha Bonowicza, wysłuchaliśmy koncertu poezji śpiewanej Grzegorza Paczkowskiego oraz bytomskiego pieśniarza i poety Wiesława Ciecieręgi.

Dni Kultury Żydowskiej

Dni Kultury Żydowskiej (wcześniej Tydzień Kultury Żydowskiej) to organizowany corocznie festiwal kultury, sztuki i historii żydowskiej, kierowany do dzieci i dorosłych. W 2021 roku odbyła się piąta edycja, pod patronatem Magazynu Żydowskiego Chidusz oraz Dziennika Zachodniego. W czasie DKŻ spotykamy się z pisarzami, dziennikarzami, badaczami historii, miłośnikami kultury żydowskiej. Na zakończenie odbywa się zwiedzanie cmentarza żydowskiego w Katowicach, pod przewodnictwem Dariusza Walerjańskiego – badacza historii Żydów na Śląsku i społecznego opiekuna żydowskich zabytków.

Konferencje dla bibliotekarzy

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach trzykrotnie zorganizowała konferencje szkoleniowe dla pracowników bibliotek szkolnych i publicznych z regionu. Prelegentami oraz prowadzącymi warsztaty były osoby uznane w środowisku – pisarze, ilustratorzy, specjaliści od literatury dziecięcej, gier planszowych, animacji zabaw oraz bibliotekarze-praktycy.

Pierwsza konferencja – Wejdź do gry. Kultura czytania i twórczego działania w bibliotece – odbyła się w dn. 2021 października 2017 r. i poświęcona była współczesnym trendom czytelniczym wśród dzieci i młodzieży oraz grywalizacji w bibliotekach.

Druga konferencja – OBRAZ/słowo/Biblioteka - poświęcona była pracy bibliotekarza z książką obrazkową oraz komiksem, pozwalającej na efektywne wykorzystanie ich w działaniach proczytelniczych. Konferencja odbyła się w dn. 15 i 16 listopada 2018 r.

Trzecia konferencja (14 listopada 2019 r.) Literatura/RODZINA/Biblioteka koncentrowała się na literaturze i działaniach kierowanych do dzieci i rodzin.

Srebrna Książka

Katowicka Srebrna Książka dla Seniora to rozszerzenie dotychczasowej akcji Książka na telefon. Odbiorcami Srebrnej Książki są seniorzy oraz osoby z niepełnosprawnościami, które nie są w stanie osobiście odwiedzić biblioteki, a nie chcą tracić kontaktu z kulturą. Czytelnik kontaktuje się z wybraną filią, przekazuje bibliotekarzowi listę książek lub audiobooków do wypożyczenia; zamówienia dostarczane są czytelnikowi pod wskazany przez niego adres na okres jednego miesiąca. Po przeczytaniu książek czytelnik powiadamia bibliotekarza o możliwości ich odbioru i po ustaleniu terminu książki są od czytelnika odbierane.

Akcja Srebrna Książka działa na terenie Katowic, usługa jest bezpłatna.

Festiwal Góry-Literatura-Biblioteka

Od marca 2019 r. odbyły się dwie edycje festiwalu Góry-Literatura-Biblioteka. Gośćmi Biblioteki były osoby związane na co dzień zarówno z górami, jak i piórem: instruktorzy wspinaczki, podróżnicy, utytułowani himalaiści i alpiniści, przewodnicy górscy, dziennikarze, pisarze – pasjonaci gór. Patronat medialny nad obiema edycjami objął Taternik – polski magazyn dla miłośników gór, ukazujący się od 1907 roku.

W obu edycjach gościliśmy m.in. alpinistę Szymona Żoczka, himalaistę Ryszarda Pawłowskiego, zdobywcę wulkanów Grzegorza Gawlika, himalaistę Krzysztofa Wielickiego, Barbarę Jendrzejczyk – autorkę filmu dokumentalnego o Tomku Mackiewiczu, fotografa Wojciecha Kukuczkę, alpinistkę i himalaistę Magdalenę Gorzkowską, Michała Sobalę – przewodnika beskidzkiego, Mirosława Pietraszewskiego – byłego alpinistę, poruszającego się na wózku podróżnika, Dariusza Kortko i Marcina Pietraszewskiego – autorów biografii Krzysztofa Wielickiego „Piekło mnie nie chciało”.

Newsletter

Pracownicy Działu Metodyki, Analiz i Promocji redagują dwa razy w miesiącu biblioteczny newsletter. Czytelnicy dowiadują się z niego m.in. o nadchodzących wydarzeniach, wystawach prezentowanych w filiach, konkursach etc.

Biblioteka w social mediach

Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach prowadzi stronę internetową, oficjalny fanpejdż na Facebooku, profil na Instagramie, kanał na YouTube oraz biblioteczny blog. Poszczególne filie mają również profile na Facebooku oraz Instagramie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Anna Sajdak-Burska, Różnorodność paradygmatów dydaktyki akademickiej. O potrzebie komplementarności podejść, „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja”, 14 (2), 2018, DOI: 10.14746/kse.2018.14.2, ISSN 2300-0422 [dostęp 2021-05-05].
  2. ↑ Ryszard Nowicki, Fragment księgozbioru Ponińskich z Kościelca w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy, „Biblioteka”, 11(20), 2007, s. 29, DOI: 10.14746/b.2007.11.2, ISSN 2391-5838 [dostęp 2021-05-05].
  3. ↑ Paweł Gut, Rozwój energetyki na Pomorzu w latach 1880–1945, „Przegląd Zachodniopomorski”, 2016, s. 43–66, DOI: 10.18276/pz.2016.3-04, ISSN 0552-4245 [dostęp 2021-05-05].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Katowicach&oldid=72946560”