Mystki-Rzym
52°53′45″N 22°31′04″E/52,895833 22,517778| wieś | |
 Północna część wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-200[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0410442[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 52°53′45″N 22°31′04″E/52,895833 22,517778[1]
| |
Mystki-Rzym – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie[5][7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Wysokiem Mazowieckiem[8].
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
Mystki zostały założone w XV w. przez rycerzy herbu Puchała, przybyłych z miejscowości o takiej samej nazwie na Ziemi łomżyńskiej, na Mazowszu. Spis rycerstwa litewskiego z 1528 r. informuje, że mieszkający w Mystkach rycerze zobowiązani są do wystawienia 4 konnych na wypadek wojny. W pobliskim Seło Rim, w tym samym roku żyło 4 rycerzy, herbu Brodzic. Z czasem wsie połączyły się. Powstały Mystki Rzym[9].
W I Rzeczypospolitej wieś należała do Ziemi bielskiej[10].
W roku 1826 miejscowość liczyła 28 domów i 152 mieszkańców.
Pod koniec XIX w.:
- wieś drobnoszlachecka w Powiecie mazowieckim, Gmina Wysokie Mazowieckie, parafia Dąbrowa Wielka. Wiatrak
- folwarki: Mystki i Rzym należały do dóbr Szepietowo[11].
W roku 1921 naliczono tu 39 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 250 mieszkańców (126 mężczyzn i 124 kobiety). Narodowość polską podało 249 osób, a 1. białoruską. Wyznanie rzymskokatolickie zgłosiło 247 mieszkańców, a 3 prawosławne[12].
Szkoła[edytuj | edytuj kod]
W 1922 roku 1. klasowa szkoła powszechna liczyła 28 uczniów, w 1923-25. W 1924, 1925 i 1930 brak szkoły[13].
Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 66 Zambrów – Połowce.
We wsi znajduje się przystanek autobusowy.
Komunikacja autobusowa PKS łączy miejscowość z Wysokiem Mazowieckiem, Szepietowem, Zambrowem i Łomżą[15].
Wieś oddalona jest o ok. 2 km od Wysokiego Mazowieckiego i 4 km od Szepietowa.
Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Szepietowie, skąd kursują pociągi w kierunkach: Warszawa i Białystok.
Infrastruktura i gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość zasilana jest w gaz przewodowy gazociągiem przebiegającym przez teren gminy Wysokie Mazowieckie. We wsi znajduje się stacja redukcyjno-pomiarowa I-go stopnia[16].
Siedzibę ma tu Ochotnicza Straż Pożarna, Mystki-Rzym 20, 18-200 Wysokie Mazowieckie
Legenda[edytuj | edytuj kod]
Z miejscowością związana jest postać czarnoksiężnika – Jana Twardowskiego, utrwalona przez Adama Mickiewicza. Zasłynął z tego, że zaprzedał duszę diabłu. Według legendy, za pomocą lustra wywołał ducha Barbary Radziwiłłównej. Inna hipoteza wskazuje, że była to sztuczka rodu Mniszchów. Twardowski o tym wiedział i musiał uciekać. Po drodze do Węgrowa schronił się w Wysokiem Mazowieckiem. W pobliskich Mystkach miała znajdować się karczma Rzym, gdzie dopadli i zabili go słudzy mniszchowscy...
Urodzeni w Mystkach-Rzymie[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Paweł Mystkowski – profesor w seminarium duchownym w Tykocinie, kapelan oddziałów powstańczych obwodu augustowskiego
- Ignacy Mystkowski (1826-1863) – inżynier, budowniczy Kolei Warszawsko-Petersburskiej, porucznik Legionów Polskich w rewolucji węgierskiej, powstaniec styczniowy
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84497
- ↑ Wieś Mystki-Rzym w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 804 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Uchwała nr 111/XII/11 Rady Gminy Wysokie Mazowieckie z dnia 14 listopada 2011 r. w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa Mystki Rzym dostęp 01.06.2012
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ L. Zugaj, Historia gminy Wysokie Mazowieckie, Wysokie Mazowieckie 2008, str. 72-75
- ↑ Szepietowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 900.
- ↑ Mystki-Rzym, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 837.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Wysokie Mazowieckie.
- ↑ W. Jemielity, Szkoły powszechne w województwie białostockim w latach 1919-1939, Łomża, 1991, str. 98
- ↑ Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, s. 54.
- ↑ Krajowa Izba Gospodarcza Transportu Krajowego i Spedycji: Rozkład jazdy. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- ↑ Wójt Gminy Wysokie Mazowieckie: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wysokie Mazowieckie z dn. 24.06.2011. [dostęp 2012-06-01]. (pol.).
- Siedziba gminy: Wysokie Mazowieckie
