Paweł Cygler
 mjr w st. spocz. Paweł Szczęsny Cygler zdjęcie z 16.03.1937 | |
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 grudnia 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Paweł Szczęsny Cygler (ur. 13 grudnia 1893 w Piotrkowie, zm. wiosną 1940 w Kijowie) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Mianowany pośmiertnie na stopień podpułkownika.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 grudnia 1893 w Piotrkowie jako syn Mikołaja i Anastazji z Soleckich[1].
Służył w Legionie Puławskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, jako były żołnierz Armii Imperium Rosyjskiego, został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika[2]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3][4]. W 1923, 1924 był przydzielony do 23 pułku piechoty w garnizonie Włodzimierz Wołyński[5][6]. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927[7][8]
26 kwietnia 1928 roku został przeniesiony do 59 pułku Piechoty Wielkopolskiej w Inowrocławiu na stanowisko dowódcy II batalionu[9][10]. W 1932 sprawował stanowisko komendanta placu w Tarnowie[11]. Ostatnio zamieszkały w Łucku[1]. Na podstawie orzeczenia Komisji Wojskowo – Lekarskiej przy Ministrze Spraw Wojskowych dla wojskowych zawodowych z dnia 16 maja 1934, z dniem 31 lipca 1934 przeniesiony w stan spoczynku[12][13].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej 1939 i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez UNKWD rejonu sarneńskiego. Śledztwo wszczęto 8 kwietnia 1940, oskarżony z § 54-13. Więziony w Równem skąd 31 maja 1940 wywieziony do więzienia w Kijowie; akta śledcze 12 maja 1940 przekazano do Kijowa (NKWD USRR), a następnie 28 maja 1940 do NKWD ZSRR[1]. Na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 67/1-113 oznaczony numerem 3164)[14]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.
Życie osobiste[edytuj | edytuj kod]
W dniu 7 września 1927 w kościele parafialnym w Chełmie (Urząd Stanu Cywilnego – duplikat księgi -aktów małżeństwa Nr. 83 z roku 1927) zawarł związek małżeński z Julią Ładysławą z Łupińskich (ur. 25 września 1904, zm. 18 kwietnia 1963). Z tego związku dnia 13 czerwca 1928 urodził się syn Paweł Antoni Cygler.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)[15]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[12]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[12]
- Odznaka I Korpusu dla byłych żołnierzy Legionu Puławskiego[12]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie 1929)[16]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)[12]
- Order Świętego Stanisława III klasy z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie)[12]
- Odznako-wstążeczka amarantowa Legii Honorowej I klasy (III Republika Francuska)[12]
Zbiorowe[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – nr 14384 (11 listopada 1976, Prezydent RP na Uchodźstwie w Londynie Stanisław Ostrowski odznaczył zbiorowo żołnierzy polskich zgładzonych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, dla upamiętnienia ofiary ich życia, w imię Niepodległości Polski)
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie (1 stycznia 1986, Minister Spraw Wojskowych, ppłk dypl. inż. Jerzy Przemysław Morawicz nadał odznakę pamiątkową „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r.” wszystkim Polakom ofiarom zbrodni katyńskiej)[17].
Awans pośmiertny[edytuj | edytuj kod]
W dniu 7 kwietnia 2022 decyzją Nr 1019/KADR Ministra Obrony Narodowej Marcina Błaszczaka, mianowany pośmiertnie na stopień podpułkownika[18].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c "Śladami zbrodni katyńskiej". Warszawa: Centralne Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji RP, 1998, s. 392 poz. 113.
- ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: 1922, s. 18.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 410.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 354.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 191.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 180.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 180.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 118, 119 lok. 21.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 137.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 73.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 29, 509.
- ↑ a b c d e f g Dokumenty z Centralnego Archiwum Wojskowego otrzymane z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 281.
- ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 14. [dostęp 2015-06-17].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1933 r. nr 24, poz. 33).
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r.
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 30, Nr 2 z 10 kwietnia 1986.
- ↑ Francis Deng, Jeffrey Cheng, Operculum diagram (wikimedia commons), „Radiopaedia.org”, Radiopaedia.org, 2017, DOI: 10.53347/rid-54033 [dostęp 2022-08-03].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Dowódcy batalionów 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Oficerowie 23 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani z Ukraińskiej Listy Katyńskiej
- Polacy – wojskowi Imperium Rosyjskiego
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie radzieckich więzień w okupowanej Polsce 1939–1941
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1940
- Żołnierze Legionu Puławskiego