Rekonstrukcja (architektura): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Rekonstrukcje a kreacje: drobne merytoryczne, drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 1: Linia 1:
{{DNU|naprawa|podstrona=2014:01:12:Rekonstrukcja (architektura)}}
{{DNU|naprawa|podstrona=2014:01:12:Rekonstrukcja (architektura)}}
'''Rekonstrukcja''' – odtworzenie zniszczonego budynku na podstawie zachowanych planów, projektów, fotografii lub szkiców do stanu sprzed zniszczenia zabytku. Rekonstrukcji poddawane są obiekty o dużej wartości artystycznej, historycznej, kulturowej, lub symbolicznej dla społeczeństwa. Szczególne znaczenie symboliczne miało odbudowanie [[Stare Miasto w Warszawie|Starego Miasta w Warszawie]] w latach 1948-1953 oraz [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] w latach 1971-1974 co spotkało się z uznaniem UNESCO, które odbudowany zespół wpisało na Listę Światowego Dziedzictwa. Pomimo krytyki prowadzenia rekonstrukcji przez zwolenników budowy obiektów wyłącznie w stylach współczesnych i zarzucających "fałszowanie historii", rekonstrukcje są prowadzone nieprzerwanie w wielu europejskich krajach szczególnie od zakończenia II Wojny światowej, podczas której zniszczono wiele budynków o ogromnym znaczeniu duchowym, krajobrazowym i kulturowym dla społeczeństw europejskich. Po 1990 roku szczególnie dużo rekonstrukcji zniszczonych budynków prowadzonych jest w Niemczech, pomimo tego, że od ich zburzenia minęło ponad pół wieku ([[Zamek w Berlinie]], Zamek w Poczdamie, Stare Miasto w Dreźnie, Lubeka i inne). Prowadzone są także rekonstrukcje budynków zniszczonych kilkaset lat temu, ale które mają duże znaczenie emocjonalne dla społeczności, jak np. zniszczony w XVIII wieku [[Zamek Dolny w Wilnie]] lub będący w ruinie od XVII wieku [[Zamek w Trokach]]. Rekonstrukcje prowadzone są też na skutek zniszczenia zabytku w wyniku katastrofy budowlanej (np. Kampanila św. Marka w Wenecji) lub zniszczonych w skutek klęsk żywiołowych. Rekonstrukcje są też prowadzone w celach edukacyjnych, aby przedstawić wygląd obiektów zniszczonych wiele wieków temu, np. wille rzymskie (np. Villa Getty), gród w [[Biskupin]]ie, fragmenty rzymskiego Limes (np. Saalburg pod Bad Homburg vor der Höhe, Walzheim, Biriciana) i inne. <br />
'''Rekonstrukcja''' – odtworzenie zniszczonego budynku lub jego nieistniejących już detali do stanu sprzed zniszczenia zabytku, które dokonywane jest na podstawie zachowanych planów, projektów, fotografii lub szkiców. Rekonstrukcji poddawane są obiekty o dużej wartości artystycznej, historycznej, kulturowej, krajobrazowej lub duchowej i symbolicznej dla społeczeństwa. Szczególne znaczenie miało odbudowanie [[Stare Miasto w Warszawie|Starego Miasta w Warszawie]] w latach 1948-1953 oraz [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] w latach 1971-1974 co spotkało się z uznaniem UNESCO, które odbudowany zespół wpisało na Listę Światowego Dziedzictwa. Pomimo krytyki prowadzenia rekonstrukcji przez zwolenników budowy obiektów wyłącznie w stylach współczesnych zarzucających "fałszowanie historii", rekonstrukcje są prowadzone nieprzerwanie w wielu europejskich krajach szczególnie od zakończenia II Wojny światowej, podczas której zniszczono wiele budynków o ogromnym znaczeniu duchowym, krajobrazowym i kulturowym dla społeczeństw europejskich. Po 1990 roku szczególnie dużo rekonstrukcji zniszczonych budynków prowadzonych jest w Niemczech, pomimo tego, że od ich zburzenia minęło ponad pół wieku ([[Zamek w Berlinie]], Zamek w Poczdamie, Stare Miasto w Dreźnie, Lubeka i inne). Prowadzone są także rekonstrukcje budynków zniszczonych kilkaset lat temu, ale które mają duże znaczenie emocjonalne dla społeczności, jak np. zniszczony w XVIII wieku [[Zamek Dolny w Wilnie]] lub będący w ruinie od XVII wieku [[Zamek w Trokach]]. Rekonstrukcje prowadzone są też na skutek zniszczenia zabytku w wyniku katastrofy budowlanej (np. Kampanila św. Marka w Wenecji) lub zniszczonych w skutek klęsk żywiołowych. Rekonstrukcje są też prowadzone w celach edukacyjnych, aby przedstawić wygląd obiektów zniszczonych wiele wieków temu, np. wille rzymskie (np. Villa Getty), gród w [[Biskupin]]ie, fragmenty rzymskiego Limes (np. Saalburg pod Bad Homburg vor der Höhe, Walzheim, Biriciana) i inne. <br />


=== Rekonstrukcje a kreacje ===
=== Rekonstrukcje a kreacje i stylizacje ===


Rekonstrukcje, które zawsze są oparte na materiale ikonograficznym sporządzonym w przeszłości i prowadzone wg wskazówek historyków sztuki, a często też przy wykorzystaniu materiałów stosowanych w przeszłości, należy odróżnić od budowy obiektów, które nie posiadają ikonografii przedstawiającej ich wygląd sprzed zniszczenia (np. Zamek w Poznaniu, [[Zamek w Tykocinie]], [[Zamek w Gostyninie]]) i które są jedynie kreacją przypuszczalnego wyglądu z przeszłości i w związku z tym nie posiadają większych walorów naukowych. Tego typu kreacje powstawały często także w XIX wieku w Niemczech ([[Neuschwanstein]]) i we Francji (np. [[Carcassonne]]) w związku z popularnością idei romantycznych, jednak, z uwagi na koncentrowanie się przy ich budowie na malowniczości, a nie walorach naukowych, należy odróżnić je od rekonstrukcji sensu stritco. Budynki takie określa się jako zbudowane w stylistyce [[historyzm]]u, kreacji historyzującej lub stylizacji.
Rekonstrukcje, które zawsze są oparte na materiale ikonograficznym sporządzonym w przeszłości i prowadzone wg wskazówek historyków sztuki, a często też przy wykorzystaniu materiałów stosowanych w przeszłości, należy odróżnić od budowy obiektów, które nie posiadają ikonografii przedstawiającej ich wygląd sprzed zniszczenia (np. Zamek w Poznaniu, [[Zamek w Tykocinie]], [[Zamek w Gostyninie]]) i które są jedynie kreacją przypuszczalnego wyglądu z przeszłości lub świadomą stylizacją. Tego typu kreacje powstawały często także w XIX wieku w Niemczech ([[Neuschwanstein]]) i we Francji (np. [[Carcassonne]]) w związku z popularnością idei romantycznych, jednak, z uwagi na koncentrowanie się przy ich budowie na malowniczości, a nie walorach naukowych, należy odróżnić je od rekonstrukcji sensu stritco. Budynki takie określa się jako zbudowane w stylistyce [[historyzm]]u, kreacji historyzującej lub stylizacji. Stylizacje historyczne były stosowane też po 1918 roku, gdy odbudowywano zniszczone podczas I Wojny światowej: Kalisz, Niedzicę, Działdowo, a także po 1945 roku, np. podczas budowy jednej z pierzei rynku w Sandomierzu, na Podzamczu w Lublinie, socrealistycznej dzielnicy [[Mariensztat]] w Warszawie, rynku w Raciborzu, rynku w Gliwicach.


Przykłady rekonstrukcji:
Przykłady rekonstrukcji:

Wersja z 00:22, 15 lut 2014

Rekonstrukcja – odtworzenie zniszczonego budynku lub jego nieistniejących już detali do stanu sprzed zniszczenia zabytku, które dokonywane jest na podstawie zachowanych planów, projektów, fotografii lub szkiców. Rekonstrukcji poddawane są obiekty o dużej wartości artystycznej, historycznej, kulturowej, krajobrazowej lub duchowej i symbolicznej dla społeczeństwa. Szczególne znaczenie miało odbudowanie Starego Miasta w Warszawie w latach 1948-1953 oraz Zamku Królewskiego w Warszawie w latach 1971-1974 co spotkało się z uznaniem UNESCO, które odbudowany zespół wpisało na Listę Światowego Dziedzictwa. Pomimo krytyki prowadzenia rekonstrukcji przez zwolenników budowy obiektów wyłącznie w stylach współczesnych zarzucających "fałszowanie historii", rekonstrukcje są prowadzone nieprzerwanie w wielu europejskich krajach szczególnie od zakończenia II Wojny światowej, podczas której zniszczono wiele budynków o ogromnym znaczeniu duchowym, krajobrazowym i kulturowym dla społeczeństw europejskich. Po 1990 roku szczególnie dużo rekonstrukcji zniszczonych budynków prowadzonych jest w Niemczech, pomimo tego, że od ich zburzenia minęło ponad pół wieku (Zamek w Berlinie, Zamek w Poczdamie, Stare Miasto w Dreźnie, Lubeka i inne). Prowadzone są także rekonstrukcje budynków zniszczonych kilkaset lat temu, ale które mają duże znaczenie emocjonalne dla społeczności, jak np. zniszczony w XVIII wieku Zamek Dolny w Wilnie lub będący w ruinie od XVII wieku Zamek w Trokach. Rekonstrukcje prowadzone są też na skutek zniszczenia zabytku w wyniku katastrofy budowlanej (np. Kampanila św. Marka w Wenecji) lub zniszczonych w skutek klęsk żywiołowych. Rekonstrukcje są też prowadzone w celach edukacyjnych, aby przedstawić wygląd obiektów zniszczonych wiele wieków temu, np. wille rzymskie (np. Villa Getty), gród w Biskupinie, fragmenty rzymskiego Limes (np. Saalburg pod Bad Homburg vor der Höhe, Walzheim, Biriciana) i inne.

Rekonstrukcje a kreacje i stylizacje

Rekonstrukcje, które zawsze są oparte na materiale ikonograficznym sporządzonym w przeszłości i prowadzone wg wskazówek historyków sztuki, a często też przy wykorzystaniu materiałów stosowanych w przeszłości, należy odróżnić od budowy obiektów, które nie posiadają ikonografii przedstawiającej ich wygląd sprzed zniszczenia (np. Zamek w Poznaniu, Zamek w Tykocinie, Zamek w Gostyninie) i które są jedynie kreacją przypuszczalnego wyglądu z przeszłości lub świadomą stylizacją. Tego typu kreacje powstawały często także w XIX wieku w Niemczech (Neuschwanstein) i we Francji (np. Carcassonne) w związku z popularnością idei romantycznych, jednak, z uwagi na koncentrowanie się przy ich budowie na malowniczości, a nie walorach naukowych, należy odróżnić je od rekonstrukcji sensu stritco. Budynki takie określa się jako zbudowane w stylistyce historyzmu, kreacji historyzującej lub stylizacji. Stylizacje historyczne były stosowane też po 1918 roku, gdy odbudowywano zniszczone podczas I Wojny światowej: Kalisz, Niedzicę, Działdowo, a także po 1945 roku, np. podczas budowy jednej z pierzei rynku w Sandomierzu, na Podzamczu w Lublinie, socrealistycznej dzielnicy Mariensztat w Warszawie, rynku w Raciborzu, rynku w Gliwicach.

Przykłady rekonstrukcji:

Rekonstrukcje w Warszawie

Kościół św. Kazimierza w Warszawie

Rekonstrukcje w innych miejscach w Polsce

Waga na rynku w Poznaniu
Białystok, ratusz

Rekonstrukcje w Niemczech

Frauenkirche w Dreźnie
Braunschweig, Alte Waage

Rekonstrukcje na Litwie

  • Zamek w Trokach (1951-1961)
  • Zamek Dolny w Wilnie (2001-2009)
  • Zamek w Birżach (1978-1986)
  • Karczma Królewska (Stara Plebania) w Kownie przy ul. Wileńskiej 7 (po 1971)
  • Wilno, kamienica gotycka, ul. Aušros Vartų gatvė nr 8 (po 1970)
  • Wilno, trzecia kondygnacja tzw. Baszty Giedymina (1938-1939)

Rekonstrukcje na Białorusi

Rekonstrukcje na Ukrainie

Kijów - Cerkiew św. Michała

Rekonstrukcje w innych krajach

Kamienica Czarnogłowych w Rydze

Oprócz odtworzenia budynków w „naturze”, czyli ponownego ich wybudowania często można spotykać wirtualną formą rekonstrukcji przeznaczona do prezentacji w formie filmu, slajdów lub wydruków.

Zobacz też