Ulica Ciepła we Wrocławiu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Ciepła
Huby
Ilustracja
Od ulicy Glinianej
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Długość

210 m

Poprzednie nazwy

Gottschallstrasse

Przebieg
ul. Joannitów
ul. Gliniana
ul. Ciepła
koniec ulicy
ul. Wesoła 14, 16
ul. Wesoła
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Ciepła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Ulica Ciepła”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ulica Ciepła”
51°05′33,178″N 17°02′09,583″E/51,092549 17,035995
Ul. Ciepła około 1910 r.[a]

Ulica Ciepłaulica położona we Wrocławiu na osiedlu Huby, w dawnej dzielnicy Krzyki. Ma 210 m długości i biegnie od ulicy Glinianej na przedłużeniu ulicy Joannitów w kierunku ulicy Wesołej, lecz formalnie nie ma z tą ulicą połączenia pozostając sięgaczem[b][1][2][3][4]. Ulica przebiega przez obszar wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją Huby i Glinianki, którego historyczny układ urbanistyczny podlega ochronie[5]. Ponadto przy ulicy i w najbliższym otoczeniu znajdują się obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków[6]. Przed II wojną światową ulica Ciepła biegła od ulicy Glinianej do ulicy Przestrzennej lecz w wyniku powstania w okresie powojennym nowej zabudowy, ulica ta została skrócona i dziś stanowi sięgacz[4][7].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obszar osiedla Huby przez który przebiega ulica Ciepła został włączony w granice miasta w 1868 r.[8][9][10]. W 1901 r. ulica jeszcze nie istniała, natomiast istniała już w 1926 r. na całej swojej długości od ulicy Glinianej (Lehmgrubenstrasse) do ulicy Przestrzennej (Goethestrasse), w całości zabudowana zarówno w pierzei wschodniej jak i zachodniej[4][11][7]. Najwięcej budynków powstało tu w latach 1900-1910, kiedy to zabudowano obie strony ulicy Ciepłej. Powstało tu wówczas 34 budynki[12]. Na końcu ulicy przy zbiegu z ulicą Przestrzenną i Borowską istniał wówczas skwer. Numeracja adresowa budynków obejmowała po stronie zachodniej numery od 1 do 35, a po stronie wschodniej numery od 2 do 36[7].

W rejonie osiedla Huby pod koniec II wojny światowej, podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r., prowadzone były działania wojenne[8][13][14]. Front dotarł do ulicy Przestrzennej (Goethego), około 25–26 marca 1945 r. Trwały tu zacięte i bezpardonowe walki niemal o pojedyncze budynki[14]. W wyniku tych działań znaczna część zabudowy uległa zniszczeniu[8][13][15], choć niektórzy autorzy publikacji wskazują, że w tym rejonie miasta bardzo dużo zniszczeń było wynikiem podpaleń dokonanych przez żołnierzy Armii Radzieckiej dokonanych po zdobyciu tego obszaru[16].

Odbudowę i nową zabudowę w tej części miasta rozpoczęto w latach 50. XX wieku i kontynuowano w latach 60. XX wieku w ramach budowy osiedla mieszkaniowego „Huby”. Część zabudowy ulicy została zachowana dzięki przywróceniu nadających się jeszcze do eksploatacji kamienic do stanu pozwalającego na ich użytkowanie. Z kolei w ramach budowy osiedla Huby, oprócz typowych bloków wolnostojących budowano także budynki w zabudowie plombowej[4][13][15][17][18][19]. Nowa zabudowa zmieniała częściowo układ komunikacyjny osiedla. Przy ulicy Wesołej i Przestrzennej nowa zabudowa przecięła bieg południowego odcinka ulicy Ciepłej, ograniczając tę ulicę do sięgacza ulicy Glinianej[1][2][4]. Istniały plany likwidacji ulicy Ciepłej (9.09.1972 r.) i włączenia znajdujących się tu posesji do sąsiednich ulic. Ostatecznie jednak do tego nie doszło[20]. Jednakże dwie kamienice posadowione przy końcu ulicy, niegdyś z adresami przy ulicy Cieplej, po tych zmianach przypisano pod względem adresowym do ulicy Wesołej 6 i 8. Także posesje przy południowym odcinku dawnej ulicy otrzymały adresy przy ulicy Wesołej odpowiednio 11a, 13a i 13b, a sama droga stała się częścią ulicy Wesołej[2][6][21][22].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

Niemiecka nazwa ulicy Gottschallstrasse upamiętniała Rudolfa von Gottschall, urodzonego 30.09.1823 r. we Wrocławiu, zmarłego 21.03.1909 r. w Lipsku, śląskiego poetę[4][20]. Współczesna nazwa ulicy – ulica Ciepła – została nadana uchwałą Miejskiej Rady Narodowej Wrocławia z dnia 7.11.1946 r. nr 184[1] i potwierdzona uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z 16.04.1994 r. nr LXXVIII/526/94[1][25].

Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]

Ulica Ciepła biegnie od ulicy Glinianej na przedłużeniu ulicy Joannitów w kierunku południowym i stanowi sięgacz[b][1][2]. Ulica łączy się z następującymi drogami kołowymi[2]:

Drogi powiązane
Powiązanie kierunek Droga Fotografia Opis
skrzyżowanie ↑ ↓ ulica Joannitów[26][27] na pierwszym planie
← → ulica Gliniana[1][2][28][29]
torowisko tramwajowe[30][31]
w prawo i w lewo
sięgacz ulica Ciepła[b][1][2]

Na końcu ulicy znajduje się budynek przy ulicy Wesołej 10-26, w ramach którego zbudowano przejazdy bramowe przy numerach 14 i 16, umożliwiające połączenie z ulicą Wesołą. Współcześnie jednak stanowią one własność lub współwłasność osób fizycznych, albo osób fizycznych i gminy, w związku z czym przebiegające tu drogidrogami wewnętrznymi, które stanowią przestrzeni publicznej[32][33][34][35][36].

Drogi przypisane do ulicy[edytuj | edytuj kod]

Do ulicy Ciepłej przypisana jest droga gminna (numer drogi 105439D, numer ewidencyjny drogi G1054390264011), która obejmuje ślepą ulicę o długości 210 m[c][1][2][37]. Nawierzchnia ulicy wykonana jest jako brukowana z kamiennej kostki granitowej, z wyjątkiem krótkiego odcinka przy skrzyżowaniu z ulicą Glinianą gdzie zastosowano masę bitumiczną[38]. Ulica przebiega przez teren położony na wysokości bezwzględnej od 119,5 do 121,2 m n.p.m.[38][39]. Ulica (podobnie jak powiązane z nią pozostałe ulice z wyjątkiem ulicy Glinianej) położona jest w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h. Wskazana jest w ramach tej strefy dla ruchu rowerowego w powiązaniu z ulicą Joannitów i Wesołą[40][41]. Ulica położona jest na działce ewidencyjnej o powierzchni 4 245 m²[c][d][42][43].

Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Ulica przebiega przez obszar zabudowy śródmiejskiej[44][45]. Współczesna ulica Ciepła jest w tym obszarze jedynie ulicą osiedlową[4]. Dla tak ukształtowanej ulicy dominującą funkcją zabudowy jest funkcja mieszkalna położonych tu budynków[46]. Są to kamienice, budynki w uzupełniającej zabudowie plombowej. Znajdujące się tu budynki mają od pięciu do ośmiu kondygnacji[46]. Za budynkami przy ulicy Ciepłej 2-24 we wnętrzu międzyblokowym położony jest Rodzinny Ogród Działkowy Bajki[47].

Punkty adresowe i budynki[edytuj | edytuj kod]

Punkty adresowe przy ulicy Ciepłej (wg stanu na 2021 r.)[48]:

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Ulica przebiega przez dwa rejony statystyczne, przy czym prezentowane dane są aktualne na dzień 31.12.2020 r.[84]:

Demografia[84]
Rejon statystyczny nr Liczba osób zameldowanych na pobyt stały Gęstość zaludnienia [os./km²] Położenie
931650 948 21 273 strona zachodnia
931660 1 702 29 681 strona wschodnia

Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obszar przez który przebiega ulica Ciepła podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod pozycją Huby i Glinianki[5][85][86]. W szczególności ochronie podlega historyczny układ urbanistyczny w rejonie ulic Suchej, Hubskiej, Kamiennej i Borowskiej, wraz z Parkiem Andersa i zajezdnią oraz osiedlem w rejonie ulic Paczkowskiej i Nyskiej kształtowany sukcesywnie w latach 60. XIX wieku oraz w XX wieku i po 1945 r. Stan zachowania tego układu ocenia się na dobry[87].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki wpisane do gminnej ewidencji zabytków:

Obiekty zabytkowe
Obiekt, położenie Powstanie, rodzaj ochrony Fotografia
Kamienica
ulica Ciepła 6 (strona wschodnia)[6][88][89]
około 1905 r.
rodzaj ochrony: inny[6]
Kamienica
ulica Ciepła 7 (strona zachodnia)[6][90][91]
około 1910 r.
rodzaj ochrony: inny[6]
Kamienica
ulica Ciepła 8 (strona wschodnia)[6][92][93]
około 1910 r.
rodzaj ochrony: inny[6]
Kamienica
ulica Wesoła 6 (strona zachodnia)[6][94][95]
około 1905 r.
rodzaj ochrony: inny[6]
Kamienica
ulica Wesoła 8 (strona zachodnia)[6][96][97]
około 1905 r.
rodzaj ochrony: inny[6]

Baza TERYT[edytuj | edytuj kod]

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z bazy TERYT, spis ulic (ULIC):

  • województwo: DOLNOŚLĄSKIE (02)
  • powiat: Wrocław (0264)
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Krzyki (0264039) delegatura
  • Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Krzyki (0986544) delegatura
  • kategoria/rodzaj: ulica
  • Nazwa ulicy: ul. Ciepła (03032)[98].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Ulica Ciepła około 1910 r. Po lewej (prawdopodobnie na podstawie elewacji i zwieńczenia) kamienice przy ulicy Wesołej 6 i 8.
  2. a b c Formalnie ulica Ciepła biegnie do ulicy Glinianej i pozostaje bez wylotu[99], gdyż w wyniku przekształceń układu urbanistycznego, które nastąpiły głównie w latach 60. XX wieku, kiedy budowano powojenne osiedle Huby, bieg ulicy Ciepłej został przerwany budynkami zbudowanymi wzdłuż ulicy Wesołej 10-34 po stronie północnej i 5-31 po stronie południowej. Jednakże zbudowano przejazdy bramowe pod tymi budynkami w ciągu ulicy Ciepłej. Przekształcenia własnościowe jakie nastąpiły po zmianie ustrojowej w Polsce z lat 80. i 90. XX wieku spowodowały jednak, że przejazdy i przejścia te stały się własnością prywatną, tracąc status przestrzeni publicznej, co wymusiło wprowadzenie specjalnych uregulowań prawnych i zmiany w zapewnieniu nieruchomościom położonym w nowo ukształtowanych wnętrzach urbanistycznych dostępu do dróg publicznych. Między innymi południowy odcinek ulicy Ciepłej stał się sięgaczem ulicy Wesołej, a budynki położone dawniej przy ulicy Ciepłej otrzymały adresy ulicy Wesołej 11a, 13a, 13b i droga przy nich stała się sięgaczem tej ulicy, natomiast w kierunku północnym formalnie brak jest publicznego połączenia ulicy Wesołej z ulicą Ciepłą[4][13][15][1][100].
  3. a b Powierzchnia terenu przypisana do ulicy określona jest na podstawie powierzchni działek ewidencyjnych przypisanych do tej ulicy w zestawieniu udostępnianym przez zarządcę drogi: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta (ZDiUM). W każdym przypadku teren samego skrzyżowania z inną ulicą może być przypisany do jednej z ulic, a tym samym powierzchnia terenu samego skrzyżowania może być przypisana do ulicy lub być pominięta jako uwzględniona w innej ulicy. Dotyczy to prawdopodobnie także długości ulicy podawanej przez zarządcę drogi, który nie opisuje w jaki sposób jest ona określana. Najprawdopodobniej jest ona określana jako suma długości drogi w obrębie działek ewidencyjnych przypisanych do danej drogi, co oznacza, że długość odcinka w obrębie skrzyżowania jest przypisana tylko jednej z krzyżujących się ulic, tej do której ulicy przypisano daną działkę.
  4. Pole powierzchni określono na podstawie powierzchni działki/działek ewidencyjnych odczytanych ze wskazanych w przypisach portali/geoportali. W przypadku terenów zieleni może nie obejmować przyległej zieleni położonej w ramach działek, na których przebiegają ulice; w przypadku dróg mogą nie obejmować dróg stanowiących kontynuację lub chodniki, ale położonych na przyległych działkach prywatnych lub publicznych, przypisanych do innych ulic.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 704-705 (Ciepła).
  2. a b c d e f g h SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 111 ul. Ciepła.
  3. SIP 2021 ↓, Osiedla Wrocławia.
  4. a b c d e f g h i j Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 19.
  5. a b WUOZ 2016 ↓, Huby i Glinianki.
  6. a b c d e f g h i j k l m n o SIP 2021 ↓, mapy: GEZ.
  7. a b c d UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1926-37.
  8. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 237 (Gliniana).
  9. Harasimowicz 2006 ↓, s. 237 (Glinianki).
  10. Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 1-2.
  11. UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1901.
  12. Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 4.
  13. a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 299 (Huby).
  14. a b Antkowiak 1970 ↓, s. 280 (Wielka).
  15. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 299 (Huby, osiedla mieszkaniowe Huby).
  16. Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 10.
  17. Kubiak-Wolf i b.d. ↓, s. 11.
  18. Harasimowicz 2006 ↓, s. 633 (Osiedla Mieszkaniowe).
  19. Harasimowicz 2006 ↓, s. 634 (Mapa większe osiedla po 1945).
  20. a b c Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 56 (Gottschallstr.).
  21. ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 6240-6241 (Wesoła).
  22. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 1303 ul. Wesoła.
  23. Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. s=56 (Gottschallstr.).
  24. UMWD 2021 ↓, Mapy historyczne, 1948.
  25. Uchwała RMWr 1994 ↓, § 7 pkt 14.
  26. ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 1849-1851 (Joannitów).
  27. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 228 ul. Joannitów.
  28. ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 1236-1238 (Gliniana).
  29. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 1377 ul. Gliniana.
  30. wroclaw.pl 2021 ↓.
  31. SIP 2021 ↓, mapa: Komunikacja i transport.
  32. SIP 2021 ↓, EMUiA: ul. Wesoła 10-26.
  33. SIP 2021 ↓, Mapa własności, dz. Południe, AR_17, 65.
  34. SIP 2021 ↓, Mapa własności, dz. Południe, AR_18, 71.
  35. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.65.
  36. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_18.71.
  37. UMWD 2021 ↓, BDOT10k.
  38. a b GUGiK 2021 ↓, Geoportal krajowy, obiekty topograficzne.
  39. SIP 2021 ↓, Mapa wysokościowa.
  40. SIP 2021 ↓, Mapa rowerowa.
  41. SIP 2021 ↓, mapy: Komunikacja i transport.
  42. SIP 2021 ↓, Mapa własności, dz. Południe, AR_17, 67/4.
  43. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.67/4.
  44. SIP 2021 ↓, Studium 2018, A10 Huby.
  45. Mironowicz 2016 ↓, s. 33.
  46. a b ZGKiKM 2021 ↓, EGiB.
  47. SIP 2021 ↓, Mapa przyrodnicza.
  48. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 281 ul. Przestrzenna.
  49. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 44891 ul. Ciepła 7.
  50. a b ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.70.1_BUD.
  51. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.58/3.1_BUD.
  52. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 27980 ul. Ciepła 9-11.
  53. SIP 2021 ↓, POI: nr 223 Urząd Pocztowy Wrocław 42.
  54. SIP 2021 ↓, POI: nr 1935 Dino.
  55. SIP 2021 ↓, POI: nr 2984 WRATISLAVIA II.
  56. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.71/1.1_BUD.
  57. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 56625 ul. Ciepła 15.
  58. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 46149 ul. Ciepła 15a.
  59. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.60.1_BUD.
  60. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 19988 ul. Ciepła 15b.
  61. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.72.1_BUD.
  62. SIP 2021 ↓, POI: nr 15329 DDP "Na Ciepłej".
  63. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 34368 ul. Ciepła 2.
  64. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 26913 ul. Ciepła 4.
  65. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_18.34.1_BUD.
  66. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 10543 ul. Ciepła 6.
  67. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.35/1.1_BUD.
  68. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 34645 ul. Ciepła 8.
  69. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_17.35/2.1_BUD.
  70. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 59243 ul. Ciepła 10.
  71. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 30799 ul. Ciepła 12.
  72. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 56634 ul. Ciepła 14.
  73. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 29126 ul. Ciepła 16.
  74. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 23542 ul. Ciepła 18.
  75. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 33701 ul. Ciepła 20.
  76. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 57069 ul. Ciepła 22.
  77. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 56100 ul. Ciepła 22a.
  78. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 19773 ul. Ciepła 24.
  79. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_18.36/6.1_BUD.
  80. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 18741 ul. Ciepła 10a.
  81. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_18.36/1.1_BUD.
  82. SIP 2021 ↓, EMUiA: nr 24273 ul. Ciepła 20a.
  83. ZGKiKM 2021 ↓, EGiB 026401_1.0022.AR_18.36/6.2_BUD.
  84. a b SIP 2021 ↓, mapy: Demografia.
  85. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 13.
  86. WUOZ 2021 ↓, poz. 10380.
  87. WUOZ 2016 ↓, Huby i Glinianki – karta ewidencyjna.
  88. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 996.
  89. WUOZ 2021 ↓, poz. 923.
  90. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 997.
  91. WUOZ 2021 ↓, poz. 924.
  92. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 998.
  93. WUOZ 2021 ↓, poz. 925.
  94. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9644.
  95. WUOZ 2021 ↓, poz. 9452.
  96. ZW 2021 ↓, GEZ poz. 9645.
  97. WUOZ 2021 ↓, poz. 9453.
  98. GUS 2021 ↓, ULIC.
  99. ZDiUM drogi 2021 ↓, poz. 704-705 (Ciepła).
  100. SIP 2021 ↓, Mapa własności.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Ulica Ciepła, [w:] Wrocław, Huby [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-09-20] (pol.).
  • ul. Ciepła, [w:] Wrocław, Huby [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici), ID: 586024 [dostęp 2021-09-20] (pol.).
  • ul. Ciepła [online], wikimapia.org [dostęp 2021-09-20] (pol.).