Łopuszna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łopuszna
wieś
Ilustracja
Dwór Tetmajerów w Łopusznej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Nowy Targ

Liczba ludności (2020)

1684[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-432[3]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0457372

Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowy Targ
Mapa konturowa gminy wiejskiej Nowy Targ, po prawej znajduje się punkt z opisem „Łopuszna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Łopuszna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Łopuszna”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łopuszna”
Ziemia49°28′34″N 20°07′57″E/49,476111 20,132500[1]
Kościół w Łopusznej
Zarębek Wyżni. Widok na Tatry

Łopuszna – wieś w gminie Nowy Targ, powiecie nowotarskim w województwie małopolskim przy drodze wojewódzkiej nr 969 z Nowego Targu do Krościenka.

W latach 1934–1954 oraz 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Łopuszna. W latach 1975–1998 Łopuszna położona była w województwie nowosądeckim.

Położenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość położona jest w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej nad Dunajcem, u podnóża Gorców. Jej zabudowa ciągnie się wzdłuż potoku Łopuszanka w głąb Gorców. Niektóre osiedla, jak np. Zarębek Wyżni i Koszary Łopuszańskie, położone są wysoko na zboczach Gorców, odosobnione od reszty wsi.
Przez położoną na prawym brzegu Dunajca część Łopusznej płynie potok Czerwonka[4].

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Łopuszna[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0457389 Niżni Zarębek część wsi
0457395 Średni Zarębek część wsi
0457403 Wyżni Zarębek część wsi
1049445 Za Wodą część wsi

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].

Łopuszna znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Atrakcyjne położenie miejscowości i baza noclegowa sprawiają, że jest ona dobrą bazą wypadową do zwiedzania Gorców. Wychodzą stąd 2 szlaki turystyczne:

szlak turystyczny niebieski Łopuszna – Zarębek WyżniBukowina Waksmundzka – polana ŚwiderowaDługie MłakiTurbacz. 3.45 h, ↓ 2.35 h
szlak turystyczny czarny Łopuszna – obok Pucołowskiego Stawkupolana Zielenica. Czas przejścia około 2:20, ↓ 1:45 h, różnica wzniesień 490 m.

Ludzie związani z Łopuszną[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Łopuszną.

W Łopusznej dorastał, uczęszczał do szkoły powszechnej i odprawił mszę prymicyjną, a później często tu powracał ks. Józef Tischner. Na miejscowym cmentarzu znajduje się jego grób, a w centrum miejscowości budynek „Tischnerówka”, w którym znajduje się izba pamięci ks. J. Tischnera. Urodził się tu także i wychowywał jego brat Marian – profesor weterynarii. Tutaj urodził się także ks. Kazimierz Bukowski.

W latach 30. XIX w. w dworze Tetmajerów gościł poeta Seweryn Goszczyński, który wielokrotnie zwiedzał Gorce i opisał je jako pierwszy w polskiej literaturze. W 1848 r. w dworze Tetmajerów gościł także Jan Kanty Andrusikiewicz, przywódca powstania chochołowskiego. W dworze bywali także bracia Kazimierz Przerwa-Tetmajer i Włodzimierz Tetmajer.

W latach osiemdziesiątych XX w. w Łopusznej spędzał wakacje ukrywający się działacz opozycji Bogdan Borusewicz[8] oraz filozof Mirosław Dzielski[9] i jego żona Maria – historyczka. Oboje napisali tutaj wiele ze swoich prac. Z Łopusznej pochodzi także rzeźbiarz i medalier Wojciech Czerwosz (1913–1986)[10] oraz wójt gminy Nowy Targ od 1990 roku – Jan Smarduch[11]. Mieszka tutaj córka wójta, Weronika, wybrana w wyborach parlamentarnych w 2023 na posła Sejmu X kadencji[12].

W Łopusznej urodził się i mieszkał do 1900 roku Jerzy Lgocki, powstaniec śląski, twórca i komendant Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”, zamordowany w styczniu 1945 roku w KL Neuengamme. Na miejscowym cmentarzu w październiku 2018 roku postawiono jego symboliczny grób[13].

Niedaleko Tischnerówki zamieszkał aż do swojej śmierci dyrygent i humanista, profesor Kai Bumann, organizator Dni Tischnerowskich w Gdańsku[14]. Kai Bumann został pochowany 7 czerwca 2022 roku zgodnie ze swoją wolą na cmentarzu w Łopusznej[15].

Sport[edytuj | edytuj kod]

W Łopusznej funkcjonuje klub piłkarski „Przełęcz Łopuszna” występujący w podhalańskiej A-klasie[16].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73329
  2. https://ugnowytarg.pl/node/7231
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 698 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Ujście do Dunajca. Mapy Google. [dostęp 2021-08-09].
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy, wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-15].
  8. Bogdan cały czas widzi Alinę w czerwonej sukience. b-borusewicz.pl, 2007-10-17. [dostęp 2016-09-02].
  9. Zauroczeni Łopuszną.
  10. Rzeźbiarze Saskiej Kępy wczoraj i dziś. Warszawa: Klub Kultury Saska Kępa, 2011, s. 18-19.
  11. Józef Słowik: Wójt Jan Smarduch o 20-leciu samorządności. ugnowytarg.pl, 1 marca 2010.
  12. Sejm: PiS wygrywa w okręgu sądecko-podhalańskim. wnp.pl. [dostęp 2023-10-17].
  13. Arkadiusz Stefaniak-Guzik, Jerzy Lgocki.
  14. Redakcja, Cisza to najpiękniejsza muzyka. Zmarł Kai Bumann, Miesięcznik Znak, 3 czerwca 2022 [dostęp 2022-08-26] (pol.).
  15. Redakcja, Cisza – muzyka cmentarzy, Dziennik Bałtycki, 30 października 2009 [dostęp 2022-08-26] (pol.).
  16. Przełęcz Łopuszna. pilka.sadeckie.pl. [dostęp 2010-12-02].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]