
Żelowice
Artykuł | 50°43′33″N 16°54′29″E |
- błąd | 39 m |
WD | 50°40'N, 16°53'E |
- błąd | 19739 m |
Odległość | 33 m |
| ||||
| ||||
![]() Pałac w XIX w. | ||||
Państwo | ![]() | |||
Województwo | ![]() | |||
Powiat | strzeliński | |||
Gmina | Kondratowice | |||
Wysokość | 220-254 m n.p.m. | |||
Liczba ludności (III 2011) | 223[1] | |||
Strefa numeracyjna | 71 | |||
Kod pocztowy | 57-100 | |||
Tablice rejestracyjne | DST | |||
SIMC | 0875945 | |||
Położenie na mapie gminy Kondratowice ![]() | ||||
Położenie na mapie Polski ![]() | ||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | ||||
Położenie na mapie powiatu strzelińskiego ![]() | ||||
![]() |
Żelowice (niem. Silbitz) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, w gminie Kondratowice, w obrębie Wzgórz Niemczańskich, na północnym krańcu Wzgórz Dobrzenieckich. Wieś posiada układ przestrzenny zbliżony do wielodrożnicy.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1946–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa wrocławskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa wrocławskiego.
Kamieniołomy[edytuj | edytuj kod]
Obok wsi nieczynny od kilkunastu lat kamieniołom bazaltu, istniejący już w roku 1840.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowano po raz pierwszy w roku 1369 jako Selewicz. Od 1726 r. wieś nosiła nazwę Silbitz. W roku 1765 miejscowość zamieszkiwana była przez 12 zagrodników, 2 chałupników, 5 rzemieślników oraz 5 wolnych ludzi. Z końca XVIII w. pochodzi pierwsza informacja o znajdującym się tu folwarku oraz młynie wodnym. W 1. połowie XIX w. we wsi żyło około 250 osób, zamieszkujących ponad 25 domów. Znajdowały się tutaj browar, gorzelnia, wiatrak oraz szkoła ewangelicka. W roku 1871 wieś miała 253 mieszkańców. W roku 1945, po włączeniu do Polski, wieś otrzymała nazwę Ziołowice. Obecna obowiązuje od roku 1947.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[2]:
- zespół pałacowy:
- pałac, z 1604 r., XVIII w., przebudowany w drugiej połowie XIX w. przez hr. dra Rudolfa von Stillfrieda-Rattonitz., następnie w XX w.
- kaplica grobowa nad krawędzią kamieniołomu bazaltu na Maślanej Górze, obecnie kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, neogotycki z lat 1860-1865 (lub 1860-1867), zapewne wg projektu arch. Karla Lüdeckego, z wmurowanymi w ściany ponad 20 renesansowymi płytami nagrobnymi z lat 1583-1618 oraz 3 detalami kamieniarskimi z początku XIV wieku (najstarszy z roku 1304). Wewnątrz 20 tablic epitafijnych wyróżniających się kolorową polichromią. Około roku 1880 od południa dobudowano dwukondygnacyjną szkołę kościelną (obecnie pełniącą funkcję plebanii), połączoną ze świątynią parterowym łącznikiem, a w roku 1975 bezstylowy przedsionek. Elewacja frontowa posiada rzeźbę anioła z kartuszami herbowymi i zwieńczona jest trójkątnym szczytem schodkowym.
- park krajobrazowy o pow. 11 ha, z pierwszej połowy XVIII w., zmieniony drugiej połowie XIX w. (w drzewostanie m. in. takie gatunki, jak lipa drobnolistna, jesion wyniosły (drzewo o obwodzie 3,9 m), buk pospolity)
- folwark, z drugiej połowy XIX w.:
- oficyna
- obora
- warsztat rzemieślniczy
- Kościół
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Jordanów Śląski - Glinica - Janówek - Sokolniki - Łagiewniki - Przystronie - Jasinek - Niemcza - Stasin - Starzec - Strachów - Żelowice
droga Szklary-Samborowice - Jagielno - Przeworno - Gromnik - Biały Kościół – Kazanów – Nieszkowice – Czerwieniec – Kowalskie – Żelowice – Błotnica – Piotrkówek – Ostra Góra – Niemcza - Gilów - Piława Dolna - Góra Parkowa - Bielawa - Kalenica - Nowa Ruda - Tłumaczów - Radków - Pasterka - Karłów - Skalne Grzyby - Batorów - Duszniki-Zdrój - Szczytna - Zamek Leśna - Polanica-Zdrój - Bystrzyca Kłodzka - Igliczna - Międzygórze - Przełęcz Puchacza[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 145. [dostęp 30.9.2012].
- ↑ Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 3.08.2015
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Kołodziejczyk "Galeria przodków w Żelowicach", Sudety nr 1 (154)/2014, lipiec-sierpień 2014.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|