50°30′14″N 16°24′12″E/50,503889 16,403333Radków
| |||||
| |||||
 Centrum Radkowa | |||||
| |||||
| Państwo |  Polska
| ||||
| Województwo |  dolnośląskie
| ||||
| Powiat | kłodzki | ||||
| Gmina | Radków | ||||
| Data założenia | przed 1290 | ||||
| Prawa miejskie | ok. 1320 | ||||
| Burmistrz | Jan Karol Bednarczyk | ||||
| Powierzchnia | 15,03 km² | ||||
| Wysokość | 250-370[1] m n.p.m. | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
2427[2] 161,5 os./km² | ||||
| Strefa numeracyjna | +48 74 | ||||
| Kod pocztowy | 57-420 | ||||
| Tablice rejestracyjne | DKL | ||||
Położenie na mapie gminy Radków   Radków | |||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  Radków | |||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  Radków | |||||
Położenie na mapie Polski  Radków | |||||
| 50°30′14″N 16°24′12″E/50,503889 16,403333
| |||||
| TERC (TERYT) | 0208124 | ||||
| SIMC | 0984539 | ||||
Urząd miejski Rynek 157-420 Radków | |||||
| Strona internetowa | |||||
Radków (tuż po wojnie Hradek[3], niem. Wünschelburg) – miasto i siedziba gminy miejsko-wiejskiej Radków, w powiecie kłodzkim (województwo dolnośląskie), położone u podnóża Szczelińców na ziemi kłodzkiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego. Miasto i gmina wchodzi w skład Aglomeracji Wałbrzyskiej.
Spis treści
Dane ogólne[edytuj | edytuj kod]
- Powierzchnia: 15,07 km²
- Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 2 521 mieszkańców.
Ośrodek turystyczny; kamieniołom i zakłady kamieniarskie, drobny przemysł[1]. Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 387, na odcinku Radków – Kudowa zwana Szosą Stu Zakrętów[1]. W latach 1903-1999 dochodziła tu linia kolejowa ze Ścinawki Średniej[1], obecnie tory rozebrane są na całym tym odcinku.
W odległości około 2 km na zachód od miasta, tuż przy granicy z Czechami, u podnóża grzbietu Guzowata, na Potoku Czerwonogórskim (czes. Červenohorský Potok) wybudowano zaporę, tworząc w ten sposób sztuczny zalew (długości niespełna kilometra i około trzystu metrów szerokości), nad którym wybudowane są domki kempingowe i restauracja[1]. Potok Czerwonogórski zaraz po opuszczeniu przepustów zalewu wpada do przepływającego przez Radków potoku Posna, a ten jest dopływem rzeki Ścinawki[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze ślady pobytu człowieka na tym terenie pochodzą z okresu neolitu[4].
Radków wzmiankowany był już w 1290 jako Wünschelburg, a prawa miejskie uzyskał około 1320[4]. Miasto było ośrodkiem produkcji rzemieślniczej, świadczą o tym występujące tutaj w XIV wieku ławy chlebowe, mięsne i obuwnicze[4]. W Radkowie zajmowano się także młynarstwem, piwowarstwem i na większą skalę sukiennictwem[4]. Sukno z tutejszych warsztatów było eksportowane do wielu krajów, między innymi do Włoch[4]. Na przełomie XIV i XV wieku ustalił się ostatecznie kształt Radkowa, który niewiele się zmienił do dzisiaj[1]. W tym czasie wybudowano mury obronne wokół miasta, a w latach 1571-1580 kościół św. Doroty[1]. W 1545 w mieście wybuchł groźny pożar, który strawił większą część Radkowa. Wojny w XVII i XVIII wieku spowodowały upadek znaczenia miasta[4].
Ożywienie gospodarcze miasta nastąpiło dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy uruchomiono warsztaty tkactwa lnianego[4]. W 1895 roku rozpoczęto eksploatację złóż piaskowca, którego wydobycie zwielokrotniono już w 1903 po wybudowaniu linii kolejowej[4]. W roku 1925 zaczęła działalność poczta, oraz niewielkie fabryczki przemysłu drzewnego, spożywczego, włókienniczego i metalowego[4].
W 1945 miasto zostało włączone do Polski, rok później przyjęło obecną nazwę[5]. Dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec.
W 1949 roku na ul. Waryńskiego ustawiono pomnik upamiętniający forsowanie Odry i Nysy w 1945 roku[6].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Piramida wieku mieszkańców Radkowa w 2014 roku[2].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa, nr rej.: A/2573/514 z 1.12.1958 na listę zabytków wpisane są obiekty[7]:
- kościół rzym.-kat. par. pw. św. Doroty, d. ewangelicki, z l. 1570-88, przebudowany w 1740 r.
- kościół rzym.-kat. pomocniczy pw. św. Andrzeja Boboli, d. ewangelicki, z l. 1905-6
- mury obronne, z XV w.
- renesansowy ratusz, Rynek, z 1543 r., przebudowany w XVI-XIX w.
- dom, ul. Grunwaldzka 1, z 1600, przebudowany w XIX w.
- dom, ul. Kościelna 3, z XVIII w., przebudowany w XIX w.
- dom, ul. Krótka 3, z poł. XVI w., przebudowany w XIX w.
- dom, Rynek 2, z XVIII w., przebudowany w XIX w.
- domy, Rynek 3-4, z XVIII w., przebudowane w pocz. XIX w.
- dom, Rynek 5, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 6, z XVI-XIX w.
- dom, Rynek 8, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 9, z XVI-XIX w.
- dom, Rynek 10, z XVIII-XIX w.
- dom, Rynek 11, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 12, z poł. XVIII-XIX w.
- dom, Rynek 14, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 15, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 17, z poł. XVII w.
- hotel, Rynek 18, z XVII w.
- dom, Rynek 20, z XVII-XIX w.
- dom, Rynek 21, z XVI-XIX w.
- dom, Rynek 22, z XVI w., przebudowany w 1920 r.
- dom, Rynek 25, z XVI w., przebudowany w 1880 r.
- dom, Rynek 26, z XVI-XIX w.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Rynek
Browar
Kościół św. Doroty
Mury obronne
Kościół św. A. Boboli
Obelisk przed ratuszem
Kamienica Rynek 3
Rynek 12
Rynek 14
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przez Radków przechodzą dwa szlaki turystyczne:
droga Szklary-Samborowice - Jagielno - Przeworno - Gromnik - Biały Kościół – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza - Gilów - Piława Dolna - Góra Parkowa - Bielawa - Kalenica - Nowa Ruda - Przełęcz pod Krępcem - Sarny - Tłumaczów - Gajów - Radków - Skalne Wrota - Pasterka - Przełęcz między Szczelińcami - Karłów - Lisia Przełęcz - Białe Skały - Skalne Grzyby - Batorówek - Batorów - Skała Józefa - Duszniki-Zdrój - Schronisko PTTK „Pod Muflonem” - Szczytna - Zamek Leśna - Polanica-Zdrój - Łomnicka Równia - Huta - Bystrzyca Kłodzka - Igliczna - Międzygórze - Przełęcz Puchacza[8]
Polanica-Zdrój – Bukowa - Borowina - Niżkowa - Batorówek – Skalne Grzyby – Wambierzyce – Radków – Stroczy Zakręt
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Parafia św. Doroty w Radkowie
- TSR Radków Góra Guzowata
- Radków (stacja kolejowa)
- Byłe przejście graniczne Radków - Božanov
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, s. 199-207. ISBN 83-7005-301-7.
- ↑ a b http://www.polskawliczbach.pl/Radkow, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ a b c d e f g h i j Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 417 do 419. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” , Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 776
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 81. [dostęp 2 sierpnia 2012].
- ↑ Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 3.08.2015
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, ISBN 83-7005-301-7
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona miasta Radkowa
- Historyczne i współczesne obrazy miejscowości na stronie Dolny Śląsk na fotografii (Wratislaviae Amici)
- Aglomeracja Wałbrzyska
- Hradek, niem. Wuenschelburg w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. III: Haag – Kępy. Warszawa 1882.
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||
