Dowództwo Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej LANDSOUTHEAST

Dowództwo Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej
Allied Land Forces South-Eastern Europe LANDSOUTHEAST
	Historia
Organizacja	NATO
Sformowanie	1952
Rozformowanie	1998
	Tradycje
Kontynuacja	LANDCOM
	Organizacja
Dyslokacja	Izmir
Podległość	AFSOUTH

∅

Dowództwo Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej (ang. Allied Land Forces South-Eastern Europe – LANDSOUTHEAST) – nieistniejące już jedno z dowództw taktyczno-operacyjnych^[a] NATO.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

W kwietniu 1951 generał Dwight Eisenhower podpisał rozkaz powołujący Naczelne Dowództwo Połączonych Sił Sojuszniczych NATO w Europie (ACE)^[2]. Obszar Europy podzielono na trzy teatry działań wojennych^[3]:

Konsekwencją rozkazu było powołanie Dowództwa Połączonych Sił Sojuszniczych Europy Południowej AFSOUTH. Nowo utworzone dowództwo przejęło kompetencje rozwiązanej Regionalnej Grupy Planowania Europy Południowej^[4].
W początkowym okresie pod dowództwo AFSOUTH podlegały dowództwa trzech komponentów: morskiego NAVSOUTH, powietrznego AIRSOUTH i lądowego LANDSOUTH^[5]. W lutym 1952 do NATO przystąpiły Grecja i Turcja. Spowodowało to utworzenie w składzie Południowego TDW kolejnego dowództwa – Dowództwa Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej w Izmirze pod dowództwem amerykańskiego generała. Powodem wyznaczenia na dowódcę Amerykanina był brak porozumienia pomiędzy Grecją i Turcją w kwestii wyznaczenia głównodowodzącego z tych państw^[6].
W wyniku kolejnych zmian restrukturyzacyjnych związanych z wycofaniem się ze struktur wojskowych Francji, a następnie z czasowym zawieszeniem członkostwa przez rząd Grecji, od 1978 Dowództwem Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej LANDSOUTHEAST z siedzibą w Izmirze kierował turecki generał^[7]^[8]. Dowództwu LANDSOUTHEAST podlegały trzy tureckie armie polowe. Dowództwo 1 Armii Polowej z siedzibą w Stambule odpowiadało za obronę europejskiej części Turcji i cieśniny czarnomorskie, a dowództwo 3 Armii Polowej z Erzincan odpowiadało za obronę wschodniej flanki, w tym granicy z ZSRR na Kaukazie^[9]. W sumie te trzy armie posiadały ponad 80 środków przenoszenia broni jądrowej (w tym wyrzutnie rakiet „Honest John”), około 4000 czołgów typu M47 Patton i M-48A, 3600 transporterów opancerzonych, ponad 3000 środków przeciwpancernych i około 1000 środków przeciwlotniczych. Lotnictwo wojsk lądowych posiadało w wyposażeniu 120 samolotów oraz ponad 220 śmigłowców bojowych i wielozadaniowych^[9].

W 1999 Dowództwo Połączonych Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej LANDSOUTHEAST miało być przekształcone w Połączone Dowództwo Południowy-Wschód JCSOUTHEAST i stacjonować nadal w Izmirze. Dowództwa jednak nie utworzono^[10].
Na początku XXI w. w Izmirze funkcjonowało Dowództwo Sojuszniczych Sił Powietrznych (AC) rozwiązane przy okazji kolejnej reformy systemu dowodzenia NATO^[11]
W 2012 utworzono w Izmirze dowództwo wojsk lądowych – HQ LANDCOM^[12]

Struktura LANDSOUTHEAST[edytuj | edytuj kod]

W 1989^[9]

Nazwa polska	Skrót/nazwa turecka	Garnizon
Dowództwo Sił Lądowych Europy Południowo-Wschodniej	LANDSOUTHEAST	Izmir
turecka 1 Armia Polowa	1. Ordu	Stambuł
turecka 2 Armia Polowa	2. Ordu	Malatya
turecka 3 Armia Polowa	3. Ordu	Erzincan

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Dowództwo Główne podporządkowane (PSCs). Dowódca (generał turecki) był tytułowany jako Commander^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Zarychta 2013 ↓, s. 76.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 81.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 70.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 71.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 88.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 90.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 237.
↑ LANDCOM – History ↓, 2023.
↑ ^a ^b ^c Zarychta 2013 ↓, s. 240.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 315.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 323.
↑ Zarychta 2013 ↓, s. 345.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Zarychta: Struktury militarne NATO 1949–2013. Warszawa: Bellona SA, 2013. ISBN 978-83-11-13021-0.
Allied Land Command – History. NATO. [dostęp 2023-04-25]. (ang.).

[2] Dowództwo Główne podporządkowane (PSCs). Dowódca (generał turecki) był tytułowany jako Commander^[1].

[CITEREFZarychta201376-1] Zarychta 2013 ↓, s. 76.

[CITEREFZarychta201381-3] Zarychta 2013 ↓, s. 81.

[CITEREFZarychta201370-4] Zarychta 2013 ↓, s. 70.

[CITEREFZarychta201371-5] Zarychta 2013 ↓, s. 71.

[CITEREFZarychta201388-6] Zarychta 2013 ↓, s. 88.

[CITEREFZarychta201390-7] Zarychta 2013 ↓, s. 90.

[CITEREFZarychta2013237-8] Zarychta 2013 ↓, s. 237.

[CITEREFLANDCOM_–_History2023-9] LANDCOM – History ↓, 2023.

[CITEREFZarychta2013240-10] Zarychta 2013 ↓, s. 240.

[CITEREFZarychta2013315-11] Zarychta 2013 ↓, s. 315.

[CITEREFZarychta2013323-12] Zarychta 2013 ↓, s. 323.

[CITEREFZarychta2013345-13] Zarychta 2013 ↓, s. 345.

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[1]

Państwa członkowskie	Albania Belgia Bułgaria Czarnogóra Chorwacja Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Islandia Kanada Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rumunia Słowacja Słowenia Stany Zjednoczone Szwecja Turcja Węgry Wielka Brytania Włochy
Kandydaci	Bośnia i Hercegowina
Struktura	Rada Północnoatlantycka Grupa Planowania Nuklearnego Sekretarz Generalny Sekretariat Międzynarodowy Zgromadzenie Parlamentarne Komitet Wojskowy Międzynarodowy Sztab Wojskowy Sojusznicze Dowództwo Operacji Sojusznicze Dowództwo ds. Transformacji Sojusznicze Dowództwo Sił Połączonych NATO w Brunssum