Front Galicyjsko-Wołyński

Front Galicyjsko-Wołyński
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	29 maja 1919
Rozformowanie	27 lipca 1919
	Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Wacław Iwaszkiewicz
	Działania zbrojne
	wojna polsko-ukraińska
	Organizacja
Dyslokacja	Lwów (sztab)
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Podległość	Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego
Skład	3 Dywizja Piechoty Legionów; 4 Dywizja Piechoty; 5 Dywizja Piechoty; 4 Dywizja Strzelców Polskich; 6 Dywizja Strzelców Polskich; Kombinowana Dywizja Piechoty; I Brygada Strzelców Polskich; III Grupa Lotnicza; grupa „Bug”

Front Galicyjsko-Wołyński – związek operacyjny Wojska Polskiego utworzony w trakcie wojny polsko-ukraińskiej dyrektywą Wodza Naczelnego gen. Józefa Piłsudskiego z 29 maja 1919, scalający Front Wołyński i Naczelne Dowództwo WP na Galicję Wschodnią (Grupa/Armia „Wschód”).

W związku z przygotowaniami do podjęcia ofensywy na Wołyniu, 23 lipca 1919 Front Galicyjsko-Wołyński został podzielony na dwa samodzielne fronty: Galicyjski gen. Wacława Iwaszkiewicza i Wołyński gen. Antoniego Listowskiego^[1].

Historia

2 czerwca 1919, na mocy rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 29 maja 1919 utworzone zostało dowództwo Frontu Galicyjsko-Wołyńskiego z gen. Wacławem Iwaszkiewiczem na czele. W ramach tego frontu połączone zostały jednostki prowadzące działania w Galicji Wschodniej oraz wojska Frontu Wołyńskiego^[1].

Po zwycięskiej ofensywie majowej Naczelne Dowództwo WP postanowiło rozkazem nr 408/III zespolić działające tam wyższe związki operacyjne (NDWP na Galicję Wschodnią i Front Wołyński) w jedno zgrupowanie nazwane Frontem Galicyjsko-Wołyńskim. Stało się to, ponieważ dowództwo uznało wojnę polsko-ukraińską za de facto wygraną (wojska ukraińskie kontrolowały tylko strefę nad Zbruczem), więc zredukowano siły i scentralizowano dowodzenie w tamtym rejonie.

Reorganizacja przebiegała w momencie ofensywy polskiej, w czasie której zdobyto: 27 maja Brody i Radziwiłłów, 28 maja Złoczów, 30 maja Brzeżany i 2 czerwca Tarnopol, gdzie znajdowały się liczne zapasy ukraińskie. Po tych wydarzeniach nastąpiło wstrzymanie działań wojennych ze strony Polski.

W tym samym czasie nowym dowódcą UHA został gen. Ołeksandr Hrekow. Zaplanował on tzw. ofensywę czortkowską, która ruszyła 7/8 czerwca, a brały w niej udział resztki wojsk zachodnioukraińskich, czyli ok. 25 000 żołnierzy skupionych w 3 korpusach. Jako pierwszy na Czortków, gdzie stacjonowały oddziały dywizji Sikorskiego, ruszył I Korpus Galicyjski Mykytki, pobił je i odbił Kopyczyńce. W tym samym momencie III Korpus z Czotkowa uderzył na Jazłowiec. Wspomagał je w tym II Korpus. W ciągu 3 tygodni ofensywy WP utraciło przeszło 2121 rannych, zaginionych oraz zabitych i musiało wycofać się na linię Dniestr – Gniła Lipa – Przemyślany – Podkamień. Była to jedna z większych porażek wojsk polskich w latach 1918-1921.

W wyniku tego NDWP postanowiło wzmocnić front 6 Dywizją Strzelców z armii Hallera, transportowaną z Odessy 4 Dywizją Strzelców oraz kilkoma batalionami. Kierownictwo na kontrofensywą objął sam gen. Józef Piłsudski. Rozpoczęła się 28 czerwca o godz. 4.00, a uderzenia poszczególnych dywizji wyglądały następująco:

3 DPLeg. i bataliony wielkopolskie Konarzewskiego przez Dobryniów na Brzeżany i Dryszczów
4 DP przez Bukaczowce na Szumlany
5 DP przez Poczapy na Jasionowce
4 DSP przez Halicz na Mariampol
KDP przez Łysą Górę na Złoczów
grupa Bug przez Biały Kamień na Sassów

Doszło wówczas do przełamania frontu pod Jazłowcem i zmuszenia wszystkich sił wroga do odwrotu. Natarcie zastopowano 5 lipca na Strypie w celu uzupełnienia zapasów. 14 lipca nastąpiło ostatnie uderzenie wojsk polskich, zakończone 16 lipca wyparciem resztek sił ukraińskich za Zbrucz i tym samym zakończenie trwającej od 1 listopada 1918 roku wojny polsko-ukraińskiej. Wtedy jeden duży Front przestał być przydatny i podzielono go na dwa związki operacyjne: Front Wołyński (23 lipca), kontynuujący walkę, tym razem z wojskami bolszewickimi, oraz Front Galicyjski, przemianowany na Front Podolski (27 lipca), mający za zadanie obserwacji wojska URL za Zbruczem.

Dowództwo i skład

dowódca: gen. por. Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański
szef sztabu: płk Edmund Kessler
zastępca szefa sztabu: kpt. SG Jan Władysław Rozwadowski
inspektor artylerii: płk Ignacy Kazimierz Ledóchowski
szef sanitarny grup bojowych: mjr dr Bolesław Korolewicz
adiutanci: por. Sylwester Strzelczyk Wysocki, por. Andrzej Stanisław Imiela
szef oddziału I: kpt. Gwido Kawiński, kpt. Eugeniusz Kordzik
szef oddziału II: mjr Julian Stasiniewicz
szef sekcji III2: kpt. Cyryl Strzelczyk
szef intendentrury: kpt. Tadeusz Stefan Dębski
szef służby łączności: por. Juliusz Ornatowski
oficer sztabu do zleceń: por. Aleksander Pragłowski
referent sprawiedliwości: mjr dr Zygmunt Hołobut
dowódca sekcji kurierów: ppor. Józef Klink

(na podstawie materiału źródłowego^[2])

OdeB:
- 3 Dywizja Piechoty Legionów
- 4 Dywizja Piechoty
- 5 Dywizja Piechoty
- 4 Dywizja Strzelców Polskich
- 6 Dywizja Strzelców Polskich
- Kombinowana Dywizja Piechoty Sikorskiego
- I Brygada Strzelców Polskich
- III Grupa Lotnicza
- grupa „Bug”

Łącznie 38 613 piechurów i 2144 kawalerzystów.

Przypisy

↑ ^a ^b Tym 2014 ↓, s. 38.
↑ Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 172.

Bibliografia

Juliusz S. Tym: Naczelny wódz w kampaniach wojennych 1919–1920 oraz 1939–1945. W: Tomasz Kośmider (red.): Naczelny dowódca sił zbrojnych w systemie obronnym państwa polskiego. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014. ISBN 978-83-7523-329-2.
Tadeusz Wawrzyński. Dowództwa frontów 1919-1920. „Biuletyn Centralnego Archiwum Wojskowego 20/1997”.
Mieczysław Wrzosek: Wojny o granice Polski Odrodzonej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. ISBN 83-214-0752-8.

[CITEREFTym201438-1] Tym 2014 ↓, s. 38.

[2] Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990, s. Tab. 172.

[1]

[2]

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna