Irena Sławińska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Irena Zofia Sławińska
Ilustracja
Irena Sławińska (2002)
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

30 sierpnia 1913
Wilno

Data i miejsce śmierci

18 stycznia 2004
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: teatrologia, historia i teoria literatury
Alma Mater

Uniwersytet Stefana Batorego

Profesura

1969

nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Okres zatrudn.

1945–1949

Uczelnia

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Irena Zofia Sławińska (ur. 30 sierpnia 1913 w Wilnie, zm. 18 stycznia 2004 w Warszawie) – polska teatrolożka, historyczka i teoretyczka literatury,

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Wilnie, jej rodzicami byli Helena z Kurnatowskich i Seweryn Sławiński, inżynier dróg i mostów. W 1930 złożyła egzamin dojrzałości w Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Wilnie, a następnie studiowała polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (magisterium w 1935 u prof. Manfreda Kridla). W latach 1937–1938 pracowała jako nauczycielka w szkołach średnich w Wilnie, w roku 1938 jako stypendystka Funduszu Kultury Narodowej wyjechała do Paryża, gdzie kontynuowała studia na Sorbonie. W czasie II wojny światowej, za pierwszej okupacji radzieckiej, kontynuowała pracę nauczycielską w szkołach kowieńskich i wileńskich; po wkroczeniu Niemców pracowała fizycznie, m.in. jako robotnica rolna w majątku Glinciszki. Brała także udział w tajnym nauczaniu w Wilnie i okolicach.

Wojna przekreśliła jej plany małżeńskie; narzeczony, matematyk Józef Marcinkiewicz zginął w Katyniu. Irena Sławińska do końca życia pozostała samotna[1].

Po wojnie związana z nauczaniem i badaniami akademickimi, w latach 1945–1949 starszy asystent w Katedrze Historii Literatury Polskiej na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1949 pracownik Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Na KUL była kolejno adiunktem (od 1950) i od 1956 profesorem (tytuł profesora zwyczajnego otrzymała w 1969). W latach 1976–1978 prowadziła dodatkowo wykłady zlecone na Uniwersytecie Gdańskim. W 1978 podpisała deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych.

Od 1956 roku należała do zespołu redakcyjnego „Tygodnika Powszechnego[2], była także współzałożycielką Ogólnopolskiego Klubu Postępowej Inteligencji Katolickiej (przekształconego następnie w Kluby Inteligencji Katolickiej)[3] i jego wiceprezesem[4] .

Miała także kontakty z uczelniami zagranicznymi; jeszcze w latach przedwojennych (1938–1939) uzupełniała studia na Sorbonie w Paryżu, ponadto 1958–1959 na Uniwersytecie Yale. W wielu uczelniach była visiting professor, m.in. na Katolickim Uniwersytecie w Louvain, Uniwersytecie we Fryburgu szwajcarskim oraz na kilku uniwersytetach amerykańskich i kanadyjskich.

Autorka ponad 300 prac dotyczących teorii interpretacji teatru i dramatu, szczególnie twórczości Norwida. Była odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Nagrodą im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL za rok (1986), za całokształt dorobku naukowego w duchu humanizmu chrześcijańskiego.

Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 16-2-4)[5].

Grób Ireny Sławińskiej na cmentarzu Powązkowskim

Twórczość (wybór)[edytuj | edytuj kod]

  • Tragedia w epoce Młodej Polski (1948, monografia)
  • Pięć studiów o Norwidzie (1949, współautorka)
  • O komediach Norwida (1953)
  • Sceniczny gest poety (1960)
  • Myśl teatralna Młodej Polski (1966, antologia tekstów z epoki, opatrzona komentarzem; redakcja i wstęp)
  • Reżyserska ręka Norwida (1971)
  • Współczesna refleksja o teatrze (1979, synteza)
  • Le theatre dans pensee contemporaine. Anthropologie et theatre (1985)
  • Odczytywanie dramatu (1988)
  • Teatr w myśli współczesnej: ku antropologii teatru, Warszawa (1990). ISBN 83-01-09327-7
  • Szlakami moich wód, Norbertinum, Lublin 2004 – wspomnienia

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jan Ciechowicz, Irena Sławińska (1913-2004), „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza”, 39, 2004, s. 168.
  2. Na skróty [online], www.tygodnikpowszechny.pl, 1 lutego 2004 [dostęp 2021-07-09].
  3. OSA | Otwarty System Archiwizacji [online], osa.archiwa.org [dostęp 2021-07-09].
  4. Michał Siedziako, Bez wyboru. Głosowania do Sejmu PRL (1952–1989), Warszawa 2018, s. 171.
  5. Cmentarz Stare Powązki: IRENA SŁAWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]