Przejdź do zawartości

Język karatajski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
КIирли мицIи
Obszar

Federacja Rosyjska (Dagestan)

Liczba mówiących

260 (2010)

Pismo/alfabet

brak piśmiennictwa

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Organ regulujący Institut jazyka, litieratury i iskusstwa im. Gamzata Cadasy
UNESCO 3 zdecydowanie zagrożony
Ethnologue 6b zagrożony
Kody języka
ISO 639-3 kpt
IETF kpt
Glottolog kara1474
Ethnologue kpt
WALS krt
SIL KPT
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język karatajski (nazwa własna: КIирли мицIи) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez Karatajów. Należy do języków andyjskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Jest blisko spokrewniony z językiem achwaskim.

Język ten używany jest według różnych szacunków od ok. 5 tys. osób (1990 r.) do 6 tys. (według spisu powszechnego w 2000 r.). W 2007 r. oszacowano, że ma co najmniej 5 tys. użytkowników[1]. Według danych z 2010 r. posługuje się nim 260 osób (niewielka część grupy etnicznej)[2]. Jego użytkownicy zamieszkują osiedle Karata (południowy Dagestan) oraz kilka innych, niewielkich wiosek w okolicy. Nazwa języka wywodzi się od nazwy największej wsi, w której zamieszkują użytkownicy języka.

Występują dwa dialekty: karata właściwy i tokita (tokitin). Różnice między nimi są dość znaczące[2].

Język ten nie wykształcił piśmiennictwa[2]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego wykorzystywany jest język awarski[2], jako największy język literacki Dagestanu. W użyciu jest także język rosyjski[2]. Karatajski jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na niewielką liczebność społeczności i dominację awarskiego[1].

W słownictwie karatajskim zaznaczyły się wpływy awarskiego i rosyjskiego (w zakresie leksyki codziennej i terminologii socjopolitycznej)[3].

Alfabet

[edytuj | edytuj kod]
А а Б б В в Г г ГӀ гӀ Гь гь Гъ гъ Д д Е е Ё ё Ж ж
ЖӀ жӀ З з И и Й й К к КӀ кӀ КӀӀ кӀӀ Кь кь КьӀ кьӀ Къ къ Л л
ЛӀ лӀ Лъ лъ М м Н н О о П п пӀ пъ Р р С с Т т
ТӀ тӀ У у Ф ф Х х XӀ хӀ Хь хь Хъ хъ Ц ц ЦӀ цӀ ЦӀӀ цӀӀ Ч ч
ЧӀ чӀ ЧӀӀ чӀӀ Ш ш Щ щ ъ Ы ы ь Э э Ю ю Я я

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Salminen 2007 ↓, s. 252.
  2. a b c d e David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Karata, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  3. The Karatas. The Red Book of the Peoples of the Russian Empire. [dostęp 2023-09-24]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]