Przejdź do zawartości

Janusz Głuchowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz Głuchowski
„Janusz”
Ilustracja
Gen. Janusz Głuchowski (1938)
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

6 sierpnia 1888
Bukowa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

11 czerwca 1964
Londyn, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

19141947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 Pułk Ułanów Legionów Polskich
7 Pułk Ułanów Lubelskich
4 Dywizja Kawalerii
Centrum Wyższych Studiów Wojskowych
Okręg Korpusu Nr X
Ministerstwo Spraw Wojskowych
Dowództwo Jednostek Wojska w Wielkiej Brytanii

Stanowiska

dowódca szwadronu
dowódca dywizjonu kawalerii
dowódca pułku kawalerii
dowódca brygady kawalerii
dowódca dywizji kawalerii
komendant centrum
dowódca okręgu korpusu
wiceminister spraw wojskowych
dowódca JWWB

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii Order Krzyża Orła II Klasy (Estonia) Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Krzyż Komandorski Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej

Janusz Julian Głuchowski, ps. „Janusz” (ur. 6 sierpnia 1888 w Bukowej, zm. 11 czerwca 1964 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 6 sierpnia 1888 w Bukowej, w rodzinie Mariana i Marii z Ziółkowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie. Był członkiem tajnej organizacji „Promieniści” i wziął udział w strajku szkolnym. W 1905 roku wstąpił do Organizacji Bojowej PPS. Został ranny w czasie akcji na urząd gminy w okolicach Częstochowy. W domu na ręcznej drukarni kopiował „Robotnika”. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Belgii i rozpoczął studia na Politechnice w Leodium. W 1909 roku założył oddział Związku Walki Czynnej i z czasem został zastępcą dowódcy Związku Strzeleckiego na Belgię. W 1912 roku ukończył oficerską szkołę Związku Strzeleckiego w Stróży pod Krakowem, uzyskując stopień oficera Związku i znak oficerski „Parasol”[1].

W 1914 roku był komendantem plutonu w szkole letniej w Oleandrach[2] i zastępcą Władysława Prażmowskiego ps. „Belina” w patrolu, który w nocy z 2 na 3 sierpnia, jako pierwszy przekroczył granicę zaboru austriackiego z zaborem rosyjskim w Kocmyrzowie i 4 sierpnia wieczorem powrócił do Krakowa, a 6 sierpnia wyruszył wraz z 1 Kompanią Kadrową do Miechowa.

 Osobny artykuł: Ułańska siódemka.

W październiku 1914 roku mianowany porucznikiem, a w listopadzie 1916 roku rotmistrzem[2]. Następnie do 1917 roku służył w 1 pułku ułanów Legionów Polskich; dowodził kolejno szwadronem, dywizjonem, a wreszcie był ostatnim dowódcą pułku. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był komendantem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Jednocześnie wykładał na tym kursie taktykę[3]. Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku był internowany w Beniaminowie, a następnie w Oficerskim Obozie Jeńców w Werl. 2 kwietnia 1918 podpisał deklarację o wstąpieniu do Wojska Polskiego, która została wysłana do Rady Regencyjnej w Warszawie za pośrednictwem niemieckiej komendy obozu w Werl[4].

Po uwolnieniu w październiku 1918 roku, w pierwszych dniach listopada, utworzył w Lublinie i Kraśniku, 3 pułk ułanów, następnie przemianowany na 7 pułk ułanów lubelskich, którym jako major, dowodził w zwycięskich bitwach pod Słonimem, Lipniszkami, Berdówką, Chochłem, Gródkiem, Wilją, Wiazyniem, Kamieniem, nad Dźwiną oraz pod Dereguszczem. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 roku w korpusie oficerów kawalerii[5]. Stanowisko dowódcy pułku piastował do lipca 1920[6], a następnie objął dowództwo I Brygady Jazdy z którą odniósł sukcesy w Małopolsce Wschodniej i na Wołyniu, wśród nich w bitwie pod Zasławiem.

Po zakończeniu wojny dowodził I Brygadą Kawalerii. W międzyczasie, od 1 grudnia 1924 do 20 sierpnia 1925 roku, był słuchaczem II Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. W październiku 1925 roku powierzono mu dowództwo 4 Dywizji Kawalerii. Później został zatwierdzony na tym stanowisku i 16 marca 1927 roku awansowany do stopnia generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 5. lokatą w korpusie generałów. 4 czerwca 1930 roku został mianowany komendantem Centrum Wyższych Studiów Wojskowych[7]. 16 marca 1933, po śmierci generała brygady Stanisława Tessaro, został wyznaczony na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[8]. 5 października 1935 roku Prezydent RP mianował go I wiceministrem spraw wojskowych[9]. Był członkiem władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich[10].

We wrześniu 1939 roku wydał, m.in. rozkaz utworzenia Dowództwa Obrony Warszawy z gen. Walerianem Czumą jako dowódcą oraz rozkaz ewakuacji nad granicę rumuńską wszystkich lotników niebędących w pierwszej linii. Internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane[11].

Po wydostaniu się z obozu internowanych w Rumunii przedostał się na Środkowy Wschód, skąd w styczniu 1941 roku został powołany do Londynu, gdzie 21 marca 1941 został generałem do zleceń Naczelnego Wodza. W październiku 1941 roku objął dowództwo Brygady Szkolnej w Szkocji. 23 września 1943 roku został mianowany dowódcą Jednostek Wojska w Wielkiej Brytanii. Na tym stanowisku awansował 1 czerwca 1945 roku do stopnia generała dywizji.

Ostre stanowisko gen. Głuchowskiego względem Rosji oraz w sprawie równych uprawnień dla znajdujących się na terenie Niemiec byłych jeńców wojennych z kampanii wrześniowej i AK, spowodowało, że we wrześniu 1945 został przeniesiony do Londynu w dyspozycję MON.

Na wychodźstwie był jednym z twórców, a z czasem aż do śmierci, prezesem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. Był też do ostatnich chwil życia prezesem Koła Generałów, prezesem Koła 1 pułku ułanów Legionów Polskich Beliny, Koła 7 pułku ułanów lubelskich, prezesem honorowym Koła 14 pułku ułanów jazłowieckich oraz od 1951 Inspektorem Wyszkolenia Brygadowego Koła Młodych „Pogoń”.

Zmarł 11 czerwca 1964 w Londynie. Został pochowany na Cmentarzu Brompton w Londynie[12].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 20 wg autorów oficerską szkołę Związku Strzeleckiego ukończył w 1913 roku.
  2. a b Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 20.
  3. CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 4.
  4. Odpis deklaracji legionistów do Rady Regencyjnej w Warszawie. 1918-04-02. [dostęp 2022-10-20]..
  5. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 21 z 09.06.1920 r.
  6. Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 20 wg autorów dowodził pułkiem do czerwca 1920 roku.
  7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 18.06.1930 r.
  8. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 5 z 11.04.1933 r.
  9. „Polska Zbrojna” Nr 275 z 6 października 1935 roku, s. 1.
  10. Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938–1939, [w:] Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, s. 93.
  11. Piotr Stawecki, Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne : cz. 2, [w:] Przegląd Historyczno-Wojskowy 15 (66)/3 (249) s. 93–94.
  12. Grób generała Głuchowskiego znajduje się blisko kaplicy przy samej galerii po wschodniej stronie głównej alei.
  13. a b c d e f g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 210.
  14. Dekret Wodza Naczelnego L. 3100 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 27, poz. 1089)
  15. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu organizacji, administracji i wyszkolenia wojska”.
  17. Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 15 z 11.11.1928
  18. M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
  19. M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 308 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  20. 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18.
  21. Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-12]. (est.).
  22. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 20, 11 listopada 1936. 
  23. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]