Janusz Gaładyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz Gaładyk
ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

3 października 1898
Warszawa

Data i miejsce śmierci

18 lipca 1947
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1946

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Orzełek legionowy.svg Legiony Polskie

Jednostki

5 pułk piechoty
3 Armia
201 Ochotniczy Pułk Piechoty
5 Pułk Piechoty Legionów
79 pułk piechoty
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
29 Dywizja Piechoty
6 Pułk Strzelców Podhalańskich
18 pułk piechoty
76 Lidzki Pułk Piechoty
Pułk KOP „Wilejka”
1 Brygada Górska
8 Dywizja Piechoty

Stanowiska

dowódca plutonu
dowódca baterii
dowódca batalionu
szef Oddziału II
oficer sztabu
szef sztabu
zastępca dowódcy
dowódca brygady

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - trzykrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Srebrny Wawrzyn Akademicki Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych Odznaka 76 Lidzkiego Pułku Piechoty

Jan Franciszek Gaładyk[1] (ur. 3 października 1898 w Warszawie, zm. 18 lipca 1947 tamże) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 3 października 1898 w Warszawie, w rodzinie Franciszka i Marii, z domu Góreckiej. W latach 1907–1914 uczył się w Gimnazjum im. Staszica[2] w Warszawie, następnie studiował na Politechnice Warszawskiej[3]. Od 3 listopada 1913 był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Od 6 sierpnia 1914 walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty Legionów Polskich, dowódcą plutonu. Był w tym okresie trzykrotnie ranny. 22 lipca 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Beniaminowie. Od 6 sierpnia do 11 listopada 1918 działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[3].

Do Wojska Polskiego wstąpił 11 listopada 1918, w którym był do 1 lutego 1919 w I Oddziale Sztabu Generalnego oficerem do zleceń, a następnie od 1 lutego do 10 grudnia tego samego roku referentem w Biurze Wywiadowczym II Oddziału Naczelnego Dowództwa[4]. Od kwietnia do lipca 1920 szef Oddziału II Sztabu 3 Armii, a dalej od lipca do grudnia dowódca batalionu w 201 Ochotniczym pułku piechoty[4].

Ukończył kurs w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie w okresie od 5 grudnia 1920 do 9 maja 1921, a następnie od maja do listopada tego samego roku kurs dla oficerów różnej broni przy Oficerskiej Szkole Artylerii w Poznaniu[4]. Po ukończeniu kursów otrzymał przydział do 5 pułku piechoty Legionów, w którym pełnił służbę od listopada 1921 do marca 1922, nie otrzymując żadnej funkcji[5]. Dowódca III baterii 79 pułku piechoty w Słonimie od kwietnia 1922 do października 1923[5].

31 października 1923 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza IV Kursu Normalnego[6]. 1 października 1925, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Inspektoratu Armii Nr 1 na stanowisko referenta[7]. 14 października 1926 został przydzielony do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko II oficera sztabu inspektora armii generała dywizji Edwarda Śmigły-Rydza[8]. 4 listopada 1927 został dyrektorem nauk Oficerskiej Szkoły Piechoty (od 9 sierpnia 1928 – Szkoła Podchorążych Piechoty) w Komorowie[9]. W lipcu 1929 został przeniesiony z Biura Ogólno-Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie do dowództwa 29 Dywizji Piechoty w Grodnie na stanowisko szefa sztabu[10]. Od 3 listopada 1931 dowodził II batalionem 6 pułku strzelców podhalańskich detaszowanym w Drohobyczu[11][12]. Od 10 lipca 1933 pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy 18 pułku piechoty w Skierniewicach[13]. 23 maja 1934 został przeniesiony na identyczne stanowisko do 76 pułku piechoty w Grodnie[14]. Od 5 listopada 1935 do maja 1939 dowodził pułkiem KOP „Wilejka”[4]. Wiceprezes Okręgu Wileńskiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939[15].

W czasie kampanii wrześniowej dowodził 1 Brygadą Górską do 6 września[5]. Uniknął niewoli po walkach wrześniowych i działał w konspiracji. Mianowany komendantem Związku Walki Zbrojnej w Wilnie. Stanowiska nie objął[5]. 11 listopada 1939 aresztowany na przejściu granicznym litewsko – białoruskim przez władze radzieckie. Do lipca 1941 przebywał w więzieniu, a po uwolnieniu służył w Armii Polskiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdzie był komendantem Obozu Kołtubanka i od marca do maja 1942 dowódcą 8 Dywizji Piechoty. Następnie służył w I Korpusie[5]. 17 czerwca 1946 powrócił do kraju, a 18 lipca 1947 zmarł w Szpitalu Wojskowym w Warszawie na ul. Koszykowej 78 (według świadectwa zgonu nr 9994/1 z lipca 1947 i księgi cmentarnej Cmentarza Wojskowego na Powązkach)[4]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 28 WOJ-5-30)[16].

Grób Janusza Gaładyka na Cmentarzu Wojskowym na Powazkach

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Medal nadany Rozkazem nr 25 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 28 maja 1938 roku, pkt 4 (informacja ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W Dzienniku Personalnym M.S.Wojsk. Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 56 zostało sprostowane imię pułkownika Gaładyka z Janusz na Jan Franciszek. Jako Jan Franciszek Gaładyk figuruje w zarządzeniu Prezydenta RP z dnia 11 listopada 1937 roku w sprawie nadania Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Mimo sprostowania imienia w dotychczasowej literaturze występuje, jako Janusz Gaładyk.
  2. ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
  3. ↑ a b Tadeusz Jurga 1990 ↓, s. 767.
  4. ↑ a b c d e Tadeusz Jurga 1990 ↓, s. 768.
  5. ↑ a b c d e Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 717-718.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 750.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925 roku, s. 546.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 355.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 300.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 199.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 328.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 27, 620.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 154.
  15. ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 214.
  16. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze, www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-14].
  17. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich..., s. 35.
  18. ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. nr 2, s. 103
  19. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  20. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”.
  21. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  22. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 70)
  23. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 607 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej i krzewienie czytelnictwa w wojsku”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2017-02-22].
  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
  • Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 498. ISBN 83-06-01691-2.
  • Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 767–768. ISBN 83-211-1096-7.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_Gaładyk&oldid=68485770”