Józef Stogowski
| |||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko |
Józef Bronisław Stogowski | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 listopada 1899 | ||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci |
14 maja 1940 | ||||||||||||||||
| Obywatelstwo | |||||||||||||||||
| Wzrost |
186 | ||||||||||||||||
| Pozycja |
bramkarz | ||||||||||||||||
| Kariera seniorska | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko |
Józef Bronisław Stogowski | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 listopada 1899 | ||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci |
14 maja 1940 | ||||||||||||||||
| Obywatelstwo | |||||||||||||||||
| Wzrost |
186 cm | ||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||
| Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||
 
| |||||||||||||||||
Józef Bronisław Stogowski (ur. 27 listopada 1899 w Toruniu, zm. 14 maja 1940 tamże[1]) – polski hokeista i piłkarz. W hokeju reprezentant Polski i trzykrotny olimpijczyk, w tym raz jako chorąży ekipy olimpijskiej. Również lekkoatleta (głównie biegi krótki) i tenisista[2]. Ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W wieku 20 lat, jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego[3][4]. Od 25 marca 1920 przeszedł do Ekspozytury II Oddziału Naczelnego Dowództwa w Grudziądzu, gdzie służył do 15 lutego 1921. W trakcie działań wywiadowczych został w grudniu 1920 aresztowany przez Niemców w Piławie (na 4 tygodnie)[3]. Po zakończeniu służby wojskowej pracował jako urzędnik w Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Toruniu[4].
Piłka nożna[edytuj | edytuj kod]
Wychowanek SC Vistula Thorn[2]. W 1922 przeszedł do TKS Toruń, gdzie oprócz piłki nożnej zajął się także hokejem na lodzie. W grudniu 1928 przeszedł do Polonii Warszawa, wystąpił jednak tylko w jednym meczu ligowym w 1929, bowiem trwała kontuzja przerwała mu karierę piłkarską[3].
Hokej na lodzie[edytuj | edytuj kod]
Dużo lepiej potoczyła się jego kariera hokejowa. To w tej dyscyplinie, w barwach TKS, zdobył brązowy medal mistrzostw Polski w 1928[2]. W listopadzie i grudniu 1929 reprezentował barwy Legii Warszawa. Po rozwiązaniu sekcji hokejowej w TKS, w grudniu 1933 został zawodnikiem poznańskiego AZS Poznań (lokalna prasa informowała o tym 20 grudnia[5] i zapowiadała jego udział w meczu 22 grudnia[6]), w którym grał do końca swej kariery sportowej.
Z AZS-em już w pierwszym sezonie (1933/1934) zdobył tytuł mistrza Polski, będąc kluczowym zawodnikiem zarówno ćwierćfinałów jak i turnieju finałowego[7]).
W kolejnym sezonie (1934/1935) w ćwierćfinałach przyczynił się do zwycięstw nad Legią Warszawa, ale już w pierwszym meczu turnieju finałowego odniósł kontuzję kolana (przez co AZS zajął dopiero 4. miejsce).[7].
Będąc reprezentantem AZS Poznań, nadal mieszkał w Toruniu, gdzie pracował zawodowo i trenował indywidualnie[3].
W lutym 1935 wystąpił w bramce TKS Strzelec Toruń w towarzyskim dwumeczu z VfB Królewiec - pierwszym (i drugim) międzynarodowym meczu hokejowym w Toruniu. Oba mecze Strzelec wygrał (2-0 i 2-1) a Stogowski zaledwie tydzień wcześniej wrócił z Davos z Mistrzostw Świata[8].
Reprezentacja[edytuj | edytuj kod]
W hokejowej reprezentacji Polski jako bramkarz w latach 1927-1938 rozegrał 70 spotkań (zajmując do wybuchu wojny w 1939 pierwsze miejsce na liście reprezentantów Polski pod względem ilości rozegranych spotkań międzypaństwowych[3]).
Sześciokrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Świata[9].
Czterokrotny uczestnik Mistrzostw Europy, wywalczając dwukrotnie (w latach 1929,1931) tytuł wicemistrza[9].
Dwukrotnie został wybrany do hokejowej reprezentacji Europy na mecze z Kanadą.
Igrzyska Olimpijskie[edytuj | edytuj kod]
Na Igrzyskach olimpijskich startował z drużyną trzykrotnie zajmując: w Sankt Moritz 1928 – 8. miejsce, w Lake Placid 1932 – 4. miejsce i w Garmisch-Partenkirchen 1936 – 9. miejsce. Podczas ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w 1932 roku był chorążym polskiej ekipy[1][10][11].
W 1931 zajął 8. miejsce w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski.
Kontuzja[edytuj | edytuj kod]
Latem 1939 ciężko zachorował, prawdopodobnie na skutek kontuzji odniesionej podczas meczu hokejowego[12]. Przewieziony został do Warszawy, gdzie na Oddziale Chirurgicznym Szpitala im. Dzieciątka Jezus dokonano skomplikowanej operacji. Po kapitulacji Warszawy wrócił do Torunia, ale stan jego zdrowia stale się pogarszał, umierał w cierpieniach. Zmarł 14 maja 1940 w Toruniu i 17 maja 1940 został pochowany na cmentarzu św Jerzego w Toruniu. Jego grób nie zachował się do obecnych czasów[3]. W 2023 roku w miejscu prawdopodobnego pochówku został odsłonięty kamień upamiętniający zawodnika[13].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Krzyż Virtuti Militari (11 grudnia 1920)
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)[14]
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Józef Stogowski jest patronem toruńskiego lodowiska Tor-Tor.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Józef Stogowski [online], olympedia.org [dostęp 2021-01-16] (ang.).
- ↑ a b c Piotr Chomicki, Leszek Śledziona, Edwin Kowszewicz: Piłka nożna na polskim pomorzu 1920-1939. Mielec: 2016, s. 385.
- ↑ a b c d e f Krzysztof Mikulski: Toruński Słownik Biograficzny. T. 4. Toruń: 2004.
- ↑ a b hokej.torun.pl [online], www.hokej.torun.pl [dostęp 2022-03-01] (pol.).
- ↑ Sport. Hokej na lodzie. „Kurjer Poznański”. 583, s. 2, 20.12.1933.
- ↑ Sport. Hokej na lodzie. „Dziennik Poznański”. 295, s. 9, 23.12.1933.
- ↑ a b HockeyArchives: Championnat de Pologne 1933/34 [dostęp z dnia: 2022-11-12]
- ↑ TKS. „Strzelec” zwycięża niemiecki V.f.B.. „Dzień Pomorski”. 34, s. 18, 9/10.02.1935.
- ↑ a b Hokej.Toruń.pl [online], tkh.pl [dostęp 2011-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16] (pol.).
- ↑ Radosław Nawrot, Najbardziej hokeja żal [online], poznan.gazeta.pl [dostęp 2011-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-12] (pol.).
- ↑ Hockey's flag bearers. sochi2014.iihf.com, 8 lutego 2014. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
- ↑ Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński; Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2010, wyd. Fundacja Dobrej Książki, b.m. i d.w, s. 1129
- ↑ Toruń. Legendarny hokeista Józef Stogowski ma swój nowy grób na cmentarzu św. Jerzego. torun.naszemiasto.pl, 13 maja 2023. [dostęp 2023-05-15]. (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Józef Stogowski w bazie Hokej.Toruń.pl
- Józef Stogowski [online], olympedia.org [dostęp 2021-01-16] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Chomicki, Leszek Śledziona, Edwin Kowszewicz: Piłka nożna na polskim pomorzu 1920–1939. Mielec: 2016. ISBN 978-83-65043-05-4.
- Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017
- Krzysztof Mikulski: Toruński Słownik Biograficzny. T. 4. Toruń: 2004.
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
| Bramkarze | |
|---|---|
| Obrońcy | |
| Napastnicy | |
| Trener |
- Hokeiści AZS Poznań
- Hokeiści Legii Warszawa
- Hokeiści TKH Toruń
- Ludzie urodzeni w Toruniu
- Ochotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Piłkarze TKS Toruń
- Pochowani na Cmentarzu św. Jerzego w Toruniu
- Polscy hokeiści na igrzyskach olimpijskich
- Polscy olimpijczycy (Garmisch-Partenkirchen 1936)
- Polscy olimpijczycy (Lake Placid 1932)
- Polscy olimpijczycy (Sankt Moritz 1928)
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1928
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1932
- Hokeiści na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1936
- Urodzeni w 1899
- Zmarli w 1940