Przejdź do zawartości

Józef Stogowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Stogowski
ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Józef Bronisław Stogowski

Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1899
Toruń

Data i miejsce śmierci

14 maja 1940
Toruń

Obywatelstwo

Polska

Wzrost

186

Pozycja

bramkarz

Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole
1927–1929 1929-1933 TKS Toruń b.d. (b.d.)
1929 Legia Warszawa b.d. (b.d.)
1933–1939 AZS Poznań b.d. (b.d.)
Józef Stogowski
Pełne imię i nazwisko

Józef Bronisław Stogowski

Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1899
Toruń

Data i miejsce śmierci

14 maja 1940
Toruń

Obywatelstwo

Polska

Wzrost

186 cm

Pozycja

środkowy pomocnik

Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
?-1922 SC Vistula Thorn b.d. (b.d.)
1922–1928 TKS Toruń 40 (7)
1928–1929 Polonia Warszawa 1 (0)
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Lodowisko Tor-Tor im. J. Stogowskiego w Toruniu

Józef Bronisław Stogowski (ur. 27 listopada 1899 w Toruniu, zm. 14 maja 1940 tamże[1]) – polski hokeista i piłkarz. W hokeju reprezentant Polski i trzykrotny olimpijczyk, w tym raz jako chorąży ekipy olimpijskiej. Również lekkoatleta (głównie biegi krótki) i tenisista[2]. Ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W wieku 20 lat, jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego[3][4]. Od 25 marca 1920 przeszedł do Ekspozytury II Oddziału Naczelnego Dowództwa w Grudziądzu, gdzie służył do 15 lutego 1921. W trakcie działań wywiadowczych został w grudniu 1920 aresztowany przez Niemców w Piławie (na 4 tygodnie)[3]. Po zakończeniu służby wojskowej pracował jako urzędnik w Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w Toruniu[4].

Piłka nożna

[edytuj | edytuj kod]

Wychowanek SC Vistula Thorn[2]. W 1922 przeszedł do TKS Toruń, gdzie oprócz piłki nożnej zajął się także hokejem na lodzie. W grudniu 1928 przeszedł do Polonii Warszawa, wystąpił jednak tylko w jednym meczu ligowym w 1929, bowiem trwała kontuzja przerwała mu karierę piłkarską[3].

Hokej na lodzie

[edytuj | edytuj kod]

Dużo lepiej potoczyła się jego kariera hokejowa. To w tej dyscyplinie, w barwach TKS, zdobył brązowy medal mistrzostw Polski w 1928[2]. W listopadzie i grudniu 1929 reprezentował barwy Legii Warszawa. Po rozwiązaniu sekcji hokejowej w TKS, w grudniu 1933 został zawodnikiem poznańskiego AZS Poznań (lokalna prasa informowała o tym 20 grudnia[5] i zapowiadała jego udział w meczu 22 grudnia[6]), w którym grał do końca swej kariery sportowej.

Z AZS-em już w pierwszym sezonie (1933/1934) zdobył tytuł mistrza Polski, będąc kluczowym zawodnikiem zarówno ćwierćfinałów, jak i turnieju finałowego[7]).

W kolejnym sezonie (1934/1935) w ćwierćfinałach przyczynił się do zwycięstw nad Legią Warszawa, ale już w pierwszym meczu turnieju finałowego odniósł kontuzję kolana (m.in. przez co AZS zajął dopiero 4. miejsce).[7].

Będąc reprezentantem AZS Poznań, nadal mieszkał w Toruniu, gdzie pracował zawodowo i trenował indywidualnie[3].

W lutym 1935 wystąpił w bramce TKS Strzelec Toruń w towarzyskim dwumeczu z VfB Königsberg - pierwszym (i drugim) międzynarodowym meczu hokejowym w Toruniu. Oba mecze Strzelec wygrał (2-0 i 2-1), a Stogowski zaledwie tydzień wcześniej wrócił z Davos z mistrzostw świata[8].

Reprezentacja

[edytuj | edytuj kod]

W hokejowej reprezentacji Polski jako bramkarz w latach 1927-1938 rozegrał 70 spotkań (zajmując do wybuchu wojny w 1939 pierwsze miejsce na liście reprezentantów Polski pod względem liczby rozegranych spotkań międzypaństwowych[3]).

Sześciokrotnie uczestniczył w mistrzostwach świata[9].

Czterokrotny uczestnik mistrzostw Europy, wywalczając dwukrotnie (w latach 1929,1931) tytuł wicemistrza[9].

Dwukrotnie został wybrany do hokejowej reprezentacji Europy na mecze z Kanadą.

Igrzyska Olimpijskie

[edytuj | edytuj kod]

Na igrzyskach olimpijskich startował z drużyną trzykrotnie, zajmując: w Sankt Moritz 1928 – 8. miejsce, w Lake Placid 1932 – 4. miejsce i w Garmisch-Partenkirchen 1936 – 9. miejsce. Podczas ceremonii otwarcia igrzysk olimpijskich w 1932 roku był chorążym polskiej ekipy[1][10][11].

W 1931 zajął 8. miejsce w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski.

Kontuzja

[edytuj | edytuj kod]

Latem 1939 ciężko zachorował, prawdopodobnie na skutek kontuzji odniesionej podczas meczu hokejowego[12]. Przewieziony został do Warszawy, gdzie na Oddziale Chirurgicznym Szpitala im. Dzieciątka Jezus dokonano skomplikowanej operacji. Po kapitulacji Warszawy wrócił do Torunia, ale stan jego zdrowia stale się pogarszał, umierał w cierpieniach. Zmarł 14 maja 1940 w Toruniu i 17 maja 1940 został pochowany na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu. Jego grób nie zachował się do obecnych czasów[3]. W 2023 roku w miejscu prawdopodobnego pochówku został odsłonięty kamień upamiętniający zawodnika[13].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Józef Stogowski jest patronem toruńskiego lodowiska Tor-Tor.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Józef Stogowski [online], olympedia.org [dostęp 2021-01-16] (ang.).
  2. a b c Piotr Chomicki, Leszek Śledziona, Edwin Kowszewicz: Piłka nożna na polskim pomorzu 1920-1939. Mielec: 2016, s. 385.
  3. a b c d e f Krzysztof Mikulski: Toruński Słownik Biograficzny. T. 4. Toruń: 2004.
  4. a b hokej.torun.pl [online], www.hokej.torun.pl [dostęp 2022-03-01] (pol.).
  5. Sport. Hokej na lodzie. „Kurjer Poznański”. 583, s. 2, 20.12.1933. 
  6. Sport. Hokej na lodzie. „Dziennik Poznański”. 295, s. 9, 23.12.1933. 
  7. a b HockeyArchives: Championnat de Pologne 1933/34 [dostęp z dnia: 2022-11-12]
  8. TKS. „Strzelec” zwycięża niemiecki V.f.B.. „Dzień Pomorski”. 34, s. 18, 9/10.02.1935. 
  9. a b Hokej.Toruń.pl [online], tkh.pl [dostęp 2011-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16] (pol.).
  10. Radosław Nawrot, Najbardziej hokeja żal [online], poznan.gazeta.pl [dostęp 2011-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-12] (pol.).
  11. Hockey's flag bearers. sochi2014.iihf.com, 8 lutego 2014. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  12. Bogdan Tuszyński, Henryk Kurzyński; Od Chamonix i Paryża do Vancouver. Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2010, wyd. Fundacja Dobrej Książki, b.m. i d.w, s. 1129
  13. Toruń. Legendarny hokeista Józef Stogowski ma swój nowy grób na cmentarzu św. Jerzego. torun.naszemiasto.pl, 13 maja 2023. [dostęp 2023-05-15]. (pol.).
  14. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Piotr Chomicki, Leszek Śledziona, Edwin Kowszewicz: Piłka nożna na polskim pomorzu 1920–1939. Mielec: 2016. ISBN 978-83-65043-05-4.
  • Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017
  • Krzysztof Mikulski: Toruński Słownik Biograficzny. T. 4. Toruń: 2004.