Kamienica Rynek-Ratusz 22 we Wrocławiu
 nr rej. A/1603/236 z 30.12.1970[1]
| |
 Kamienica Rynek-Ratusz 22 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Rynek-Ratusz 22 |
| Kondygnacje |
IV |
| Ukończenie budowy |
ok. 1715 |
| Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392
| |
Kamienica Rynek-Ratusz 22 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w północnej pierzei tretu[a] tzw. stronie rymarzy lub stronie złotników[3].
Większość kamienic znajdujących się w północnej pierzei tretu ma rodowód sięgający XV–XVII[3]. Pierwotnie były to parterowe drewniane kramy, a następnie piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne przylegające do dwukondygnacyjnej murowanej ściany północnej Smatruza. Z biegiem kolejnych lat pomieszczenia przekształcono w wielopiętrowe kamienice[4]. Linia zabudowy kramów murowanych na działkach od numeru 17-23 znajdowała się ponad sześć metrów przed smatruzem[5]. Po 1824 roku, kiedy to zlikwidowano Smatruzy, właściciele kamienic z tej strony wykupili od miasta za kwotę 21 000 talarów, jej tereny i przedłużyli swoje budynki na południe. Zachowane z tego okresu zabudowania mają cechy architektury późnoklasycystycznej[3].
Działania wojenne podczas II wojny światowej częściowo zniszczyły pierzeję północną. Jej odbudowa została opracowana w 1954 roku przez profesora Edmunda Małachowicza w Pracowni Konserwacji Zabytków przy udziale prof. Stanisława Koziczuka, Jadwigi Hawrylak i Stefana Janusza Müllera[6].
Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy murowany budynek na posesji nr 22 wzniesiono w późnym średniowieczu. Do ściany północnej wschodniej części smatruza dostawiono wówczas jednotraktowy budynek[5]. Tak jak jego sąsiednie kamienice pierwotnie jego linia fasady była wysunięta względem obecne linii frontowej ściany. Przed dzisiejszą kamienicą zachowały się pod placem resztki późnorenesansowej piwnicy o wymiarach 4,85 x 5,45 m wybudowanej pomiędzy gotyckimi murami. Ściany kamienicy wymurowano w porządku niderlandzkim i nakryto sklepieniem kolebkowym. Jeszcze do XVIII wieku piwnica była połączona z piwnicą znajdującą się po zachodniej stronie[7]. Fasada kamienicy w podobnej formie jaka widoczna jest obecnie powstała około 1715 roku. Budynek miał wówczas pięć kondygnacji, dwukondygnacyjny szczyt i szerokość trzech osi (5,5 metrów)[8]. Szczyt w formie aediculi miał trójkątny tympanon otoczony wolutami[9].
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica uległa wypaleniu. Budynek odrestaurowano obniżając go o jedną kondygnację, szczyt odtworzono z niewielkimi odstępstwami[8]. Obecnie na parterze kamienicy znajduje się kawiarnia "Cafe de France".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ a b c Czerner 1976 ↓, s. 28.
- ↑ Wiśniewski 2002 ↓, s. 109-110.
- ↑ a b Wiśniewski 2002 ↓, s. 118.
- ↑ Małachowicz 1985 ↓, s. 211.
- ↑ Wiśniewski 2002 ↓, s. 114.
- ↑ a b Czerner 1976 ↓, s. 144.
- ↑ Brzezowski 2005 ↓, s. 279.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Zdzisław Wiśniewski, Czesław Lasota: Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych cz.II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii, 2002.
- Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985.
- Wojciech Brzezowski: Dom mieszkalny we Wrocławiu w okresie baroku. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.