Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach

Kościół św. Michała Archanioła
w Katowicach
	1179/71 z dnia 09.03.1971 r.
	kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Michała Archanioła w Katowicach
Wezwanie	św. Michała Archanioła
Historia
Data zakończenia budowy	1510
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
	Położenie na mapie Katowic Kościół św. Michała Archanioła
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Michała Archanioła
	Położenie na mapie województwa śląskiego Kościół św. Michała Archanioła
	50°14′27,46″N 19°00′17,26″E/50,240961 19,004794
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach – najstarsza budowla sakralna na terenie Katowic, położona w Parku Kościuszki w Brynowie, na Wzgórzu Beaty, wzniesiona w 1510 r. w Syryni w powiecie wodzisławskim. W 1938 r. kościół został przeniesiony z Syryni do Katowic.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze kościoła

Kościół został zbudowany w 1510 w Syryni^[1] (powiat wodzisławski), gdzie przez 428 lat pełnił funkcję kościoła parafialnego. W 1938 został przeniesiony do Katowic^[2] jako pierwszy obiekt w planowanym wówczas skansenie, który ostatecznie nie powstał. W organizację skansenu i przeniesienie do Katowic zarówno kościoła z Syryni jak i spichlerza z Gołkowic zaangażowany był dyrektor Muzeum Śląskiego Tadeusz Dobrowolski^[3]. Szczęśliwie ocalały z zawieruchy II wojny światowej, wobec braku możliwości budowy innej świątyni, zaczął pełnić rolę kościoła filialnego dla powstającego osiedla w Brynowie. Poświęcenia kościoła dokonał 18 maja 1958 r. ks. Ignacy Jeż. Parafię p.w. św. Michała Archanioła erygowano 21 lutego 1981 r.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Jest to drewniany, jednonawowy kościół, którego ściany mają konstrukcję wieńcową^[2]. Do prostokątnej nawy od wschodu przylega węższe, również prostokątne prezbiterium, natomiast od zachodu - niewielka, prostokątna kruchta. Kościół nie posiada wieży. Nakryty jest stromym, dwuspadowym dachem krytym gontem, ze smukłą wieżyczką sygnaturki na kalenicy, a otoczony jest sobotami^[2].

We wnętrzu kościoła znajduje się korpus XVII-wiecznej, drewnianej ambony i od 1970 drewniana rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, późnogotycka, z początku XVI wieku^[2], przeniesiona z Dębieńska (powiat rybnicki). W kruchcie znajduje się: XV-wieczna kropielnica z kamienia^[2] i drewniana skrzynia z okuciami z XVIII-XIX w. Kościół i dzwonnica otoczone są drewnianym ogrodzeniem z trzema bramami. Wolno stojąca dzwonnica pochodzi z 1679 roku^[2].

Nad głównym ołtarzem znajduje się kopia franciszkańskiego Krzyża z San Damiano.

Kościół leży na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego.

Obiekt od 1997 znajduje się pod opieką Muzeum Historii Katowic^[4].

Lapidarium[edytuj | edytuj kod]

W 2009 r. na terenie kościoła powstało lapidarium^[5]. Znajdują się tam trzy nagrobki, kamień graniczny i kamień drogowy.

Widok na lapidarium
Nagrobek Szczepana Gaidy
Nagrobek Carla Pelchela
Nagrobek poległych w powstaniach śląskich
Kamień graniczny i kamień drogowy

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Syrynia

Obraz namalowany przez Alfreda Pendzialek (1938-2017) - olej na plotnie - 2014

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 103. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Pleszyniak: Przewodnik miejski „Katowice …na co dzień i na weekend”. Katowice: Wydawnictwo Alatus, 2009, s. 9. ISBN 978-83-60503-54-6.
↑ Maria Lipok-Bierwiaczonek, Lech Szaraniec (pod red.): 80 lat historii Muzeum Śląskiego w Katowicach, 20 lat restytucji. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 44. ISBN 83-87455-93-8.
↑ MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Sekrety Katowic, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, s. 61-64, ISBN 978-83-7729-386-7, OCLC 1066105156 .
↑ Wyborcza.pl, katowice.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-24] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[1] Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 103. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).

[nacodzien9-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Pleszyniak: Przewodnik miejski „Katowice …na co dzień i na weekend”. Katowice: Wydawnictwo Alatus, 2009, s. 9. ISBN 978-83-60503-54-6.

[3] Maria Lipok-Bierwiaczonek, Lech Szaraniec (pod red.): 80 lat historii Muzeum Śląskiego w Katowicach, 20 lat restytucji. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 44. ISBN 83-87455-93-8.

[4] MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Sekrety Katowic, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018, s. 61-64, ISBN 978-83-7729-386-7, OCLC 1066105156 .

[5] Wyborcza.pl, katowice.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-24] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Dekanat Katowice-Bogucice	Bazylika św. Szczepana i Matki Boskiej Boguckiej (Bogucice) Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Burowiec/Roździeń) Kościół św. Antoniego z Padwy (Dąbrówka Mała) Kościół św. Barbary (Giszowiec) Kościół św. Stanisława Kostki (Giszowiec) Kościół św. Anny (Janów) Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (Murcki) Kościół św. Jadwigi Śląskiej (Szopienice)
Dekanat Katowice-Panewniki	Kościół Najświętszych Imion Jezusa i Maryi (Brynów) Kościół Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego (Brynów) Kościół św. Jacka (Ochojec) Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Panewniki) Kościół św. Antoniego z Padwy (Stare Panewniki) Kościół Matki Bożej Różańcowej (Zadole)
Dekanat Katowice-Piotrowice	Kościół Trójcy Przenajświętszej (Kostuchna) Kościół Matki Bożej Fatimskiej (Piotrowice) Kościół Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Piotrowice) Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko (Piotrowice) Kościół Matki Bożej Częstochowskiej (Podlesie) Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych (Zarzecze)
Dekanat Katowice-Śródmieście	Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (Brynów) Archikatedra Chrystusa Króla Kościół św. Kazimierza Królewicza Kościół Mariacki Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Kościół św. Michała Archanioła (Brynów) Kościół Matki Bożej Niepokalanej Jutrzenki Wolności (Brynów) Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła Kościół Przemienienia Pańskiego Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa (Koszutka) Kościół Opatrzności Bożej (Zawodzie)
Dekanat Katowice-Załęże	Kościół św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach (Dąb) Kościół św. Józefa Robotnika (Józefowiec) Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta (os. W. Witosa) Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach (os. Tysiąclecia) Kościół Matki Bożej Piekarskiej (os. Tysiąclecia) Kościół Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych (Wełnowiec) Kościół Świętych Cyryla i Metodego (Załęska Hałda) Kościół św. Józefa (Załęże)