Kostrza (szczyt)
49°46′15″N 20°17′57″E/49,770833 20,299167 Kostrza – widok z Zęzowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
720 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Wyspowego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°46′15″N 20°17′57″E/49,770833 20,299167
| |
Kostrza – szczyt górski w Beskidzie Wyspowym wznoszący się nad miejscowościami: Kostrza, Nowe Rybie, Szyk i Rupniów. Mapa Geoportalu podaje wysokość 719,6 m[1], mapa Compass 730 m[2], a tabliczka turystyczna na szczycie 725 m. Na szczycie jest zamontowany w ziemi znak pomiarowy.
Kostrza jest typową górą Beskidu Wyspowego – wraz z sąsiednią Świnną Górą tworzy samotny, oddzielony od pozostałych głębokimi przełęczami masyw górski. Jest całkowicie zalesiona i ma wydłużony grzbiet. Jej stoki północno-wschodnie są bardzo strome, pozostałe dużo łagodniejsze. Otoczona jest obszarami rolniczymi o rozproszonej zabudowie[3]. Góra zbudowana jest z gruboławicowych piaskowców i łupków fliszu karpackiego, wśród których występują gdzieniegdzie bardziej podatne na wietrzenie łupki margliste lub pyliste[4].
W zalesionej Kostrzy stale bytują dziki, sarny, zając szarak. Jest ona też ulubionym miejscem polowań. Z osobliwości przyrodniczych warto wymienić pomniki przyrody: bardzo starego buka „Pan Buk” o obwodzie 5,5 m (1994 r.), potężną jodłę „Parasol” i stanowiska bardzo rzadkiej paproci – języcznika zwyczajnego[5].
Północne zbocza Kostrzy stromo opadają do doliny Rybskiego Potoku. Porasta je stary las bukowy. W górnej części tych zboczy utworzono rezerwat przyrody Kostrza dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych; buczyny karpackiej i jaworzyny górskiej z bardzo starymi okazami buków. Obszar tego rezerwatu włączony został do obszarów ochrony siedlisk. Wschodnie, kamieniste zbocza porasta strodrzew. Są tutaj skalne osuwiska i wychodnie. Miejsce to nosi nazwę uroczysko Styr. Drugie uroczysko o nazwie Koryciska znajduje się na południe od szczytu[6].
Kostrza jest całkowicie porośnięta lasem. Ze szczytu jednak rozciąga się widok na południową stronę przez silnie przerzedzony wiatrołomami las. Dzięki akcji Odkryj Beskid Wyspowy na szczycie zamontowano stół i ławy dla turystów oraz dużą mapę Beskidu Wyspowego.
Kilka legend wiąże się z górą Kostrza. Według jednej z nich istniało tutaj dawniej grodzisko, które zapadło się pod ziemię wraz z częścią góry, na której stało. Istotnie, w podwierzchołkowych partiach góry znaleźć można duże wgłębienie. Jest ono jednak pochodzenia naturalnego. Dawniej miejscowa ludność nazywała szczyt Kostrzy Piwniczyskiem, gdyż szukano tutaj śladów prehistorycznych budowli obronnych[6].
Szlaki turystyki pieszej[edytuj | edytuj kod]
Jodłownik – Kostrza. Czas przejścia 2:15 h (↓ 1:45 h), suma podejść 400 m.- Tymbark – Zęzów – Kostrza. Czas przejścia 2 h (↓ 1:45 h), suma podejść 500 m.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-12-02].
- ↑ Beskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, ISBN 83-89165-86-4.
- ↑ Andrzej Matuszczyk, Beskid Wyspowy. Część wschodnia, Warszawa-Kraków: Wyd. PTTK „Kraj”, 1986, s. 16–18, ISBN 83-7005-125-1.
- ↑ Standardowy formularz danych Natura 2000 dla rezerwatu Kostrza [online] [dostęp 2007-12-15].
- ↑ Strona gminy Jodłownik [online] [dostęp 2007-12-15].
- ↑ a b Gacek Dariusz, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, ISBN 978-83-62460-25-0.
