Matthew Modine

Matthew Modine
Imię i nazwisko	Matthew Avery Modine
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1959 ; Loma Linda (Kalifornia)
Zawód	aktor, producent filmowy, reżyser, scenarzysta, model
Współmałżonek	Caridad Rivera (od 1980); dwoje dzieci
Lata aktywności	od 1983
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Matthew Avery Modine (ur. 22 marca 1959 w Loma Linda, w stanie Kalifornia) – amerykański aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy, model.

Wczesne lata

Urodził się w rodzinie mormońskiej^[1] jako najmłodsze z siedmiorga dzieci księgowej Dolores (z domu Warner) i menadżera Drive-In Theatre Marka Alexandra MoDine’a (zm. 3 lipca 1995 na nowotwór złośliwy), właściciela kina samochodowego^[2]. Jego rodzina była pochodzenia angielskiego^[3]. Miał czterech starszych braci – Marka, Maury’ego, Michaela i Russella – oraz dwie starsze siostry – Elizabeth i Marcię^[4]. Ze względu na tradycje związane z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, rodzina co dwa lata przeprowadzała się.

Wraz z rodziną mieszkał w San Diego, Orem i Imperial Beach, w stanie Kalifornia, gdzie Modine ukończył szkołę średnią Mar Vista High School. Następnie w stanie Utah, w Salt Lake City, gdzie jego ojciec został powiatowym menadżerem Sero Amusement Company i Lyric Theater, gdzie miał okazję spotkać się z Robertem Redfordem podczas promocji filmu Boso w parku (Barefoot in the Park, 1967) na podstawie sztuki Neila Simona.

Mając dziesięć lat zobaczył dokument dotyczący powstania musicalu Carola Reeda Oliver! (1968), który zainspirował go gra młodych aktorów i wiedział już, kim chce zostać w przyszłości. Znalazł szkołę tańca w Provo w stanie Utah, gdzie rozpoczął naukę stepowania. Kiedy przeprowadził się z rodziną do Midvale wstąpił do chóru. Później uczęszczał do katolickiej szkoły średniej w Kalifornii.

Po zakończeniu egzaminów, w 1977 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie pracował jako kucharz w restauracji makrobiotycznej. Przez pewien czas uczęszczał na Brigham Young University, jednak później zrezygnował z edukacji. Podejmował różne prace, m.in. dorabiał jako model. W 1979 pobierał lekcje aktorstwa u Stelli Adler^[5].

Kariera ekranowa

Po raz pierwszy trafił na szklany ekran w jednym z odcinków serialu ABC ABC Po szkole (ABC Afterschool Specials, 1982) z udziałem Jamesa Earla Jonesa i Meg Ryan. Debiutował na kinowym ekranie niewielką rolą szkolnego kolegi głównej bohaterki w melodramacie komediowym Kochanie, to jesteś ty (Baby It’s You, 1983)^[6] u boku Rosanny Arquette i Vincenta Spano. W dramacie wojennym Roberta Altmana Streamers (1983) pojawił się jako jeden z rekrutów wojny wietnamskiej. Powszechne uznanie przyniosła mu kreacja wycofanego schizofrenicznego żołnierza wojny wietnamskiej w dramacie Alana Parkera Ptasiek (Birdy, 1984), który otrzymał nagrodę Grand Prix na 38. MFF w Cannes^[7].

Następnie został zaangażowany do głównej roli zakochanego zapaśnika w melodramacie sportowym Zwariowałem dla ciebie (Vision Quest, 1985). Dobre recenzje zebrał za postać szeregowego Jokera w dramacie sensacyjno-wojennym Stanleya Kubricka Pełny magazynek (Full Metal Jacket, 1987)^[8]. Za rolę doktora Dona Francisa w dramacie telewizyjnym HBO/NBC A orkiestra grała dalej (And the Band Played On, 1993) zdobył nominację do Złotego Globu i Emmy^[9]. Był Jakubem w filmie biblijnym Petera Halla Jakub (1994). Rola Sammy’ego Ayersa w telewizyjnym komediodramacie Hallmark/CBS Co usłyszał głuchy (What the Deaf Man Heard, 1997) przyniosła mu nominację do nagrody Złotego Globu^[9]. Za kreację opóźnionego umysłowo życzliwego Charliego Gordona w telewizyjnym dramacie fantastycznonaukowym CBS Kwiaty dla Algernona (Flowers for Algernon, 2000) w reżyserii Jeffa Blecknera był nominowany do Nagrody Satelity^[9].

Kariera teatralna

W 1990 zadebiutował na scenie American Stage Company w roli fotografa – szaleńczego kochanka w sztuce Zerwanie (Breaking Up) z Allison Janney^[10]^[11]. W 2004 w Goodman Theatre w Chicago trafił do obsady sztuki Arthura Millera Dokończenie obrazu to ostatnia (Finishing the Picture) w roli Paula obok takich aktorów jak Harris Yulin, Frances Fisher, Stacy Keach, Stephen Lang i Scott Glenn^[12]. W 2006 wystąpił w roli Skipa w przedstawienia Arthura Millera Blues zmartwychwastania (Resurrection Blues) w londyńskim The Old Vic^[13]. W 2009 zagrał rolę Atticusa Fincha w sztuce Harper Lee Zabić drozda w Hartford w Connecticut^[14]. W 2010 zadebiutował na Broadwayu w roli kapitana Kellera w spektaklu Williama Gibsona Cudotwórca (The Miracle Worker)^[15] z Abigail Breslin. W 2022 wystąpił w londyńskim Gielgud Theatre w roli Atticusa Fincha w przedstawieniu Zabić drozda^[16].

Życie prywatne

31 października 1980 zawarł związek małżeński z Caridad „Cari” Riverą. Mają syna Bomana Marka (ur. 8 listopada 1985) i córkę Ruby Wylder (ur. 31 lipca 1990).

Filmografia

Filmy fabularne

1983: Kochanie, to jesteś ty (Baby It's You) jako Steve
1983: Prywatna szkoła (Private School) jako Jim Green
1983: Streamers jako Billy
1984: Hotel New Hampshire (The Hotel New Hampshire) jako Chip Dove/Ernst
1984: Ptasiek (Birdy) jako Ptasiek
1984: Pani Soffel (Mrs. Soffel) jako Jack Biddle
1985: Zwariowałem dla ciebie (Vision Quest) jako Louden Swain
1987: Pełny magazynek (Full Metal Jacket) jako szeregowy Joker
1987: Sieroty (Orphans) jako Treat
1988: Partia (La partita) jako Francesco Sacredo
1988: Poślubiona mafii (Married to the Mob) jako Mike Downey
1989: Lekcja anatomii (Gross Anatomy) jako Joe Slovak
1990: Ślicznotka z Memphis (Memphis Belle) jako kapitan Dennis Dearborn
1990: Wzgórza Pacyfiku (Pacific Heights) jako Drake Goodman
1992: Wiatr (Wind) jako Will Parker
1992: Equinox jako Henry Petosa/Freddy Ace
1993: Na skróty (Short Cuts) jako dr Ralph Wyman
1994: Wersja Browninga (The Browning Version) jako Frank Hunter
1995: Bye Bye Love jako Dave
1995: Wyspa piratów (Cutthroat Island) jako William Shaw
1995: Fluke jako Thomas P. Johnson/Fluke (głos)
1997: Zaćmienie (Blackout) jako Matty
1997: Przywódca (The Maker) jako Walter Schmeiss
1997: Blondynka (The Real Blonde) jako Joe
1999: Notting Hill jako aktor filmowy
1999: Ostatni skok (If... Dog... Rabbit...) jako Johnnie Coper
1999: Męska gra (Any Given Sunday) jako dr Ollie Powers
2001: W cieniu śmierci (In the Shadows) jako Eric
2001: Przesyłka (The Shipment) jako Mitch Garrett
2003: Rozwód po francusku (Le Divorce) jako Tellman
2003: Hollywood North jako Bobby Myers
2004: Kudłaty przyjaciel (Funky Monkey) .... Alec McCall
2005: Transporter 2 jako Jefferson Billings
2005: Maria (Mary) jako Tony Childress/Jezus
2005: Opa! jako Eric
2006: Z innej beczki (Kettle of Fish) jako Mel
2007: Go Go Tales jako Johnie Ruby
2007: Sąsiadka (The Neighbor) jako Jeff
2007: Have Dreams, Will Travel jako ojciec Bena
2008: Obmyślam pomyślę (I Think I Thought) jako Joe
2008: Ogród Edenu (The Garden of Eden) jako ojciec Davida
2008: Mia i Migunki (Mia et le Migou) jako pan Houston / Godfrey
2011: Family Weekend jako Duncan Dungy
2012: Edukacja Grace (Girl in Progress) jako dr Harford
2012: Mroczny rycerz powstaje (The Dark Knight Rises) jako zastępca komisarza Peter Foley
2013: Jobs jako John Sculley
2013: Rodzinny weekend jako Duncan Dungy
2014: Altar jako Alec Hamilton
2016: Alex i spółka: Jak dorosnąć pod okiem rodziców jako Bob Riley
2016: The Confirmation jako Kyle
2016: Army of One jako dr Ross
2017: 47 Meters Down jako Captain Taylor
2018: Po własnych śladach (Backtrace) jako MacDonald

Filmy TV

1988: Podróż do geniusza (Journey Into Genius) jako Eugene O’Neill
1993: A orkiestra grała dalej (And the Band Played On) jako dr Don Francis
1994: Jakub jako Jakub, syn Izaaka
1997: Co usłyszał głuchy (What the Deaf Man Heard) jako Sammy Ayers
1998: Amerykanin (The American) jako Christopher Newman
2000: Kwiaty dla Algernona (Flowers for Algernon) jako Charlie Gordon
2001: Jack i czarodziejska fasola (Jack and the Beanstalk: The Real Story) jako Jack Robinson (Johnathan William Duncan Robinson)
2002: Wybawca (Redeemer) jako Paul Freeman
2003: Hitler: Narodziny zła (Hitler: The Rise of Evil) jako Fritz Gerlich
2003: Ekspert świadkiem (Expert Witness)
2004: Bilet do innego świata (The Winning Season)
2008: Seks i kłamstwa w Sin City: Skandaliczny Ted Binion (Sex and Lies in Sin City: The Ted Binion Scandal) jako Ted Binion

Seriale TV

1982: ABC Po szkole (ABC Afterschool Specials) jako Randy
1988: Saturday Night Live jako gospodarz
1998: Amerykanin doświadcza (The American Experience) jako Lawrence Svobida
2003: Prezydencki poker (The West Wing) jako Marco Arlens
2005: Prawo i bezprawie (Law & Order: Special Victims Unit) jako Gordon Rickett
2005: Na zachód (Into the West) jako Samson Wheeler
2006: Bedford Diaries (The Bedford Diaries) jako profesor Jake Macklin
2007: Trawka (Weeds) jako Sullivan Groff
2015: Proof jako Ivan Turing
2016-17, 2022: Stranger Things jako dr Martin Brenner

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Tytuł
1983	40. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Puchar Volpiego dla najlepszego aktora	Chorągiewki (1983)
1993	50. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Specjalny puchar Volpi dla najlepszej obsady	Na skróty (1993)
1994	Złoty Glob	Nagroda Specjalna dla obsady (poza konkursem)	Na skróty (1993)
2017	Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych	Wybitne osiągnięcia aktorskie w serialu dramatycznym	Stranger Things (2016)

Przypisy

↑ Mormońskie Nowości. Mormon News. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
↑ Matthew Modine Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
↑ Matthew Modine What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).
↑ Profil Matthew Modine. Yahoo!. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
↑ Matthew Modine Biography. „TV Guide”. [dostęp 2023-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-02)]. (ang.).
↑ Hal Erickson: Matthew Modine Biography. AllMovie. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
↑ Matthew Modine. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).
↑ Matthew Modine - Actor. Biography.com. [dostęp 2020-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-22)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Matthew Modine Awards. AllMovie. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).
↑ Alvin Klein: Flipped-Out World In 'Breaking Up'. „The New York Times”, 1990-12-23. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).
↑ Ernio Hernandez: Playbill.com’s CUE & A: Matthew Modine. Playbill, 2010-03-02. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
↑ Ben Brantley: Theater Review: Some Like It Hot, Some Like It Painted in Words. „The New York Times”, 2004-10-11. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
↑ John Nathan: Modine Joins Cast of London’s „Resurrection Blues”. Playbill, 2006-01-03. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
↑ Robert Diamond: Matthew Modine Stars as Atticus Finch in „To Kill a Mockingbird” at Hartford Stage. BroadwayWorld.com, 2008-02-18. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).
↑ Matthew Modine w bazie Internet Broadway Database (ang.)
↑ Matthew Modine to play Atticus Finch in ‘To Kill a Mockingbird’. LondonTheatre. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Matthew Modine w bazie IMDb (ang.)
Matthew Modine w bazie Filmweb
Matthew Modine w bazie Notable Names Database (ang.)
Matthew Modine w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Mormońskie Nowości. Mormon News. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).

[2] Matthew Modine Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).

[3] Matthew Modine What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).

[4] Profil Matthew Modine. Yahoo!. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).

[5] Matthew Modine Biography. „TV Guide”. [dostęp 2023-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-02)]. (ang.).

[6] Hal Erickson: Matthew Modine Biography. AllMovie. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).

[7] Matthew Modine. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-08-07]. (ang.).

[8] Matthew Modine - Actor. Biography.com. [dostęp 2020-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-22)]. (ang.).

[awards-9] Matthew Modine Awards. AllMovie. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).

[10] Alvin Klein: Flipped-Out World In 'Breaking Up'. „The New York Times”, 1990-12-23. [dostęp 2023-07-02]. (ang.).

[11] Ernio Hernandez: Playbill.com’s CUE & A: Matthew Modine. Playbill, 2010-03-02. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

[12] Ben Brantley: Theater Review: Some Like It Hot, Some Like It Painted in Words. „The New York Times”, 2004-10-11. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

[13] John Nathan: Modine Joins Cast of London’s „Resurrection Blues”. Playbill, 2006-01-03. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

[14] Robert Diamond: Matthew Modine Stars as Atticus Finch in „To Kill a Mockingbird” at Hartford Stage. BroadwayWorld.com, 2008-02-18. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

[15] Matthew Modine w bazie Internet Broadway Database (ang.)

[16] Matthew Modine to play Atticus Finch in ‘To Kill a Mockingbird’. LondonTheatre. [dostęp 2023-06-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

1932-1959	Fredric March (1932) Wallace Beery (1934) Pierre Blanchar (1935) Paul Muni (1936) Emil Jannings (1937) Leslie Howard (1938) Ermete Zacconi (1941) Fosco Giachetti (1942) Pierre Fresnay (1947) Ernst Deutsch (1948) Joseph Cotten (1949) Sam Jaffe (1950) Jean Gabin (1951) Fredric March (1952) Henri Vilbert (1953) Jean Gabin (1954) Kenneth More / Curd Jürgens (1955) Bourvil (1956) Anthony Franciosa (1957) Alec Guinness (1958) James Stewart (1959)
1960-1989	John Mills (1960) Toshirō Mifune (1961) Burt Lancaster (1962) Albert Finney (1963) Tom Courtenay (1964) Toshirō Mifune (1965) Jacques Perrin (1966) Ljubiša Samardžić (1967) John Marley (1968) Mitchell Lichtenstein, Guy Boyd, Michael Wright, David Alan Grier, Matthew Modine i George Dzundza (1983) Naseeruddin Shah (1984) Gérard Depardieu (1985) Carlo Delle Piane (1986) Hugh Grant i James Wilby (1987) Don Ameche i Joe Mantegna (1988) Marcello Mastroianni i Massimo Troisi (1989)
1990-2009	Oleg Borisow (1990) River Phoenix (1991) Jack Lemmon (1992) Fabrizio Bentivoglio (1993) Xia Yu (1994) Götz George (1995) Liam Neeson (1996) Wesley Snipes (1997) Sean Penn (1998) Jim Broadbent (1999) Javier Bardem (2000) Luigi Lo Cascio (2001) Stefano Accorsi (2002) Sean Penn (2003) Javier Bardem (2004) David Strathairn (2005) Ben Affleck (2006) Brad Pitt (2007) Silvio Orlando (2008) Colin Firth (2009)
2010-2029	Vincent Gallo (2010) Michael Fassbender (2011) Philip Seymour Hoffman i Joaquin Phoenix (2012) Themis Panou (2013) Adam Driver (2014) Fabrice Luchini (2015) Oscar Martínez (2016) Kamel El Basha (2017) Willem Dafoe (2018) Luca Marinelli (2019) Pierfrancesco Favino (2020) John Arcilla (2021) Colin Farrell (2022) Peter Sarsgaard (2023) Vincent Lindon (2024)