Urodził się w Grayshott w hrabstwie Hampshire w Anglii w rodzinie nauczycieli akademickich[3] jako najstarsze z trojga dzieci. Jego matka, Shirley Jean (z domu Rolles), była wykładowcą religii porównawczej w King Alfred’s College w Winchester, a jego ojciec, David Norman Lewis Firth, był wykładowcą historii u króla Alfreda i dyrektorem ds. edukacji w rządzie Nigerii[4][5]. Wychowywał się z młodszą siostrą, Kate, trenerką głosu, i młodszym bratem, Jonathanem (ur. 1967), aktorem[5]. Jego dziadkowie ze strony matki byli misjonarzamikongregacjonalistami, a dziadek ze strony ojca był anglikańskim kapłanem; wykonywali zagraniczną pracę misjonarską i oboje jego rodzice spędzili czas w Indiach.
Jako małe dziecko podróżował z rodzicami po całym świecie. Gdy miał zaledwie dwa tygodnie, jego rodzice zabrali go do Nigerii, gdzie spędził pierwsze lata życia. W 1971 rodzina przeniosła się na rok do Saint Louis w Stanach Zjednoczonych. W latach 1973–1976 uczęszczał do King Alfred’s College[6] w Winchester. W latach 1976-1978 uczył się w Barton Peveril Sixth Form College[6] w Eastleigh. Mając 10 lat uczęszczał na warsztaty teatralne. Kiedy miał 14 lat postanowił zostać profesjonalnym aktorem.
Po sześciu latach nauki przeprowadził się do Londynu i dołączył do National Youth Theatre. Potem dostał pracę w dziale garderoby w Royal National Theatre. W latach 1980-1983 studiował dramat w prestiżowym Drama Centre w Londynie[6][3]. W Drama Center zwrócił na siebie uwagę grając Hamleta i został zauważony przez dramaturga Juliana Mitchella, który w 1983 obsadził go jako ambitnego ucznia Guya Bennetta w przedstawieniu Inny kraj w Queens Theatre w Londynie na West Endzie[3].
Zadebiutował na kinowym ekranie w roli Tommy’ego Judda, prostego, marksistowskiego przyjaciela Guya Bennetta (w tej roli Rupert Everett) w melodramacie historycznym Inny kraj (Another Country, 1984). W telewizyjnej adaptacji powieści J. B. PriestleyaŚwiatła kabaretów (Lost Empires, 1986), która miała swoją premierę na kanale ITV, z udziałem Laurence’a Oliviera, Pameli Stephenson i Jima Cartera, wystąpił w roli Richarda Herncastle, który w 1913 dołączył do trupy swojego wujka i poznaje wciągający świat angielskiego musicalu, zanim wybuchnie I wojna światowa. W dramacie Miesiąc na wsi (A Month in the Country, 1987) u boku Kennetha Branagha zagrał weterana I wojny światowej restauratora dzieł sztuki Toma Birkina. Był tytułowym bohaterem kostiumowego dramatu Miloša FormanaValmont (1989)[7] na podstawie powieści Niebezpieczne związki. W nominowanym do nagrody jury Sundance Film Festival argentyńskim dreszczowcu psychologicznym Apartament zero (1989) zagrał paranoiczną postać mieszkającego w Buenos Aires Anglika, który przyjmuje do swego mieszkania tajemniczego współlokatora (Hart Bochner).
W latach 1989-1994 był w związku z aktorką Meg Tilly[8], z którą ma syna Willa (ur. 1990). 21 czerwca 1997 ożenił się z realizatorką filmów dokumentalnych Livią Giuggioli (ślub 21 czerwca 1997). Mają dwóch synów: Lukę (ur. 2001) i Matteo (ur. 2003). W 2019 ogłosił, że po 22 latach małżeństwa planuje się rozwieść[9].
Mieszka w Londynie i we Włoszech. Od 2017 posiada także włoskie obywatelstwo[10].
