Roślina wskaźnikowa
Roślina wskaźnikowa – gatunek rośliny o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do jakiegoś czynnika środowiska. Czynnikiem tym może być np. rodzaj podłoża, odczyn gleby, wilgotność, nasłonecznienie, temperatura otoczenia, zanieczyszczenia, stężenie soli mineralnych, głębokość wody (u roślin wodnych), lub inne czynniki. W związku z wąskim zakresem tolerancji rośliny te rosną tylko w ściśle określonych warunkach środowiska. Występowanie tych roślin w jakimś miejscu umożliwia nam więc określenie własności środowiska odnośnie do tego czynnika środowiska (czasami dwóch, lub więcej). Jest to metoda pewna, jednak trzeba przy badaniach zwrócić uwagę, czy występujące w danym miejscu rośliny są prawidłowo rozwinięte i czy występują masowo, gdyż tylko w tym przypadku możemy wyciągnąć prawidłowe wnioski. Występowanie pojedynczych okazów, lub okazów skarlałych lub nieprawidłowo rozwiniętych jest niewystarczającym kryterium i może dać złe wyniki.
- Rośliny wskazujące gleby kwaśne (pH< 7):
- borówka czernica (Vaccinium myrtillus)
- borówka brusznica (Vaccinium vitis idaea)
- fiołek trójbarwny (Viola tricolor)
- koniczyna polna (Trifolium arvense)
- torfowiec (Sphagnum)
- sporek wiosenny (Spergula vernalis, Spergula morisoni)
- szczaw polny (Rumex acetosella)
- widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum)
- wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)
- żurawina błotna (Oxyococcus palustris)
- Rośliny wskazujące gleby zasadowe (pH> 7):
- babka zwyczajna (Plantago major)
- dymnica pospolita (Fumaria officinalis)
- jasnota biała (Lamium album)
- pokrzywa żegawka (Urtica urens)
- tobołki polne (Thlaspi arvense)
- Rośliny wskazujące gleby ubogie w wapń:
- chaber bławatek (Centaurea cyanus)
- czerwiec roczny (Scleranthus annuus)
- fiołek polny (Viola tricolor)
- maruna bezwonna (Matricaria perforata)
- pięciornik srebrny (Potentilla argentea)
- rumian polny (Anthemis arvensis)
- rumianek pospolity (Matricaria chamomilla)
- szczaw polny (Rumex acetosella)
- Rośliny wskazujące gleby zawierające dużo wapnia:
- blekot pospolity (Aethusa cynapium)
- gorczyca polna (Synapis arvensis)
- lucerna sierpowata (Medicago falcata)
- miłek wiosenny (Adonis vernalis)
- oset zwisły (Carduus nutans)
- ostrożeń polny (Cirsium arvense)
- szałwia łąkowa (Salvia pratensis)
- świerzbnica polna (Knautia arvensis)
- Rośliny wskazujące gleby piaszczyste:
- bodziszek drobny (Geranium pusillum)
- fiołek polny (Viola tricolor)
- ślaz zaniedbany (Malva neglecta)
- złocień polny (Chrysanthemum segetum)
- Rośliny wskazujące na gleby gliniaste:
- łoboda rozłożysta (Atriplex patula)
- gorczyca polna (Sinapis arvensis)
- łopian większy (Arctium lappa)
- szałwia łąkowa (Salvia pratensis)
- Rośliny wskazujące na gleby ilaste:
- glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus)
- jaskier rozłogowy (Ranunculus repens)
- ostróżeczka polna (Delphinium consolida)
- Rośliny wskazujące na gleby próchniczne:
- konwalijka dwulistna (Maianthemum bifolium)
- marzanka wonna (Galium odoratum)
- Rośliny wskazujące na gleby bogate w azot:
- cykoria podróżnik (Cychorium intybus )
- pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica)
- rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper)
- serdecznik pospolity (Leonorus cardiaca)
- stulicha psia (Descurainia sophia)
- Rośliny wskazujące na gleby ubogie w azot:
- fiołek trójbarwny (Viola tricolor)
- wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)
Dobrymi wskaźnikami czystości powietrza są porosty. Do określenia stopnia zanieczyszczenia stosuje się tzw. skalę porostową.
Rośliny wskaźnikowe charakteryzujące typy zbiorników wodnych
[edytuj | edytuj kod]- Zbiorniki żyzne:
- Zbiorniki ubogie i zabagnione:
- Zbiorniki głębsze, średnio żyzne:
- Wody alkaliczne (zasadowe):
- Wody obojętne i kwaśne:
- rzęsa drobna
- turzyce
- wątrobowiec
- poryblin jeziorny
- ramienice
- Wody kwaśne i żelaziste:
- Wody bogate w wapń (Ca)
- rdest
- wywłócznik kłosowaty
- moczarka kanadyjska
- osoka aloesowata
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Guziur. 1997. Chów ryb w małych stawach. Oficyna Wydawnicza ,,Hoża". ISBN 83-85038-16-7.