Sojuz TM-12

Sojuz TM-12
	Dane misji
Indeks COSPAR	1991-034A
Zaangażowani	ZSRR
Oznaczenie kodowe	Озо́н (Ozon)
	Pojazd
Statek kosmiczny	Sojuz
Masa pojazdu	7160 kg
	Załoga
Załoga	Anatolij Arcebarski (1); Siergiej Krikalow (2); Helen Sharman (1) Wielka Brytania
Załoga powrotna	Anatolij Arcebarski (1); Toktar Aubakirow (1) Kazachstan; Franz Viehböck (1) Austria
	Start
Miejsce startu	Bajkonur kompleks 1
Początek misji	18 maja 1991; 12:50:28 UTC
	Orbita okołoziemska
Liczba orbit	~2260
Apogeum	397 km
Perygeum	389 km
Inklinacja orbity	51,6°
	Lądowanie
Miejsce lądowania	61 km SW od Arkałyku
Lądowanie	10 października 1991; 04:12:18 UTC
Czas trwania misji	144 d, 15 h, 21 min, 50 s
	Program Sojuz

Sojuz TM-12 – radziecka załogowa misja kosmiczna, stanowiąca dwunastą wyprawę na pokład stacji Mir. Na pokładzie znajdowała się brytyjska astronautka, Helen Sharman.

Lot Sharman przeprowadzono w ramach programu Juno, częściowo sponsorowanego przez jedną z brytyjskich firm. Sharman przeprowadziła na pokładzie serię eksperymentów biologicznych, a także badania nad wysokotemperaturowymi nadprzewodnikami. Połączyła się też drogą radiową z dziewięcioma brytyjskimi szkołami. Skarżyła się na trudności ze znalezieniem sprzętu na pokładzie stacji – jej wnętrze było o wiele bardziej zapełnione niż wnętrza instalacji szkoleniowej w Gwiezdnym Miasteczku. Siergiej Krikalow potwierdził, że mimo iż stacja rozrosła się od jego ostatniej wizyty, warunki w jej wnętrzu nie poprawiły się, gdyż jednocześnie przybyło bardzo wiele urządzeń. Zauważył, że niektóre zewnętrzne elementy stacji straciły kolor, lecz nie wpływało to na działanie stacji.

Podczas 144-dniowego pobytu kapsuły na orbicie Związkiem Radzieckim wstrząsnął nieudany zamach stanu wymierzony w Michaiła Gorbaczowa. Wydarzenia te doprowadziły do końca ZSRR 1 stycznia 1992 roku.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sojuz TM-12 na stronie Spacefacts (ang.)

Sojuz 7K-OK (1966–1971)	1 2a 3 4 5 6 7 8 9
Sojuz 7KT-OK (1971)	10 11
Sojuz 7K-T (1973–1981)	12 13 14 15 17 18a† 18 21 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
Sojuz 7K-TM (1975–1976)	16 19 22
Sojuz-T (1976–1986)	T-2 T-3 T-4 T-5 T-6 T-7 T-8 T-9 T-10-1† T-10 T-11 T-12 T-13 T-14 T-15
Sojuz-TM (1986–2003)	TM-2 TM-3 TM-4 TM-5 TM-6 TM-7 TM-8 TM-9 TM-10 TM-11 TM-12 TM-13 TM-14 TM-15 TM-16 TM-17 TM-18 TM-19 TM-20 TM-21 TM-22 TM-23 TM-24 TM-25 TM-26 TM-27 TM-28 TM-29 TM-30 TM-31 TM-32 TM-33 TM-34
Sojuz-TMA (2003–2012)	TMA-1 TMA-2 TMA-3 TMA-4 TMA-5 TMA-6 TMA-7 TMA-8 TMA-9 TMA-10 TMA-11 TMA-12 TMA-13 TMA-14 TMA-15 TMA-16 TMA-17 TMA-18 TMA-19 TMA-20 TMA-21 TMA-22
Sojuz-TMA-M (2010–2016)	TMA-01M TMA-02M TMA-03M TMA-04M TMA-05M TMA-06M TMA-07M TMA-08M TMA-09M TMA-10M TMA-11M TMA-12M TMA-13M TMA-14M TMA-15M TMA-16M TMA-17M TMA-18M TMA-19M TMA-20M
Sojuz-MS (2016–trwa)	MS-01 MS-02 MS-03 MS-04 MS-05 MS-06 MS-07 MS-08 MS-09 MS-10† MS-11 MS-12 MS-13 MS-15 MS-16 MS-17 MS-18 MS-19 MS-20 MS-21 MS-22 MS-23 MS-24 MS-25
Loty planowane	MS-26 MS-27
Loty bezzałogowe	Kosmos 133 Kosmos 140 Kosmos 186 Kosmos 188 Kosmos 212 Kosmos 213 Kosmos 238 Sojuz 2 Kosmos 379 Kosmos 398 Kosmos 434 Kosmos 496 Kosmos 573 Kosmos 613 Kosmos 638 Kosmos 656 Kosmos 670 Kosmos 672 Kosmos 772 Sojuz 20 Kosmos 869 Kosmos 1001 Kosmos 1074 Sojuz T-1 Sojuz TM-1 Sojuz MS-14
Rakiety nośne	Sojuz (1966–1975) Sojuz-U (1973–2017) Sojuz-U2 (1985–1995) Sojuz-FG (2002–2019) Sojuz 2 (2004 – dziś)