Druja: Różnice pomiędzy wersjami
55°47′03″N 27°27′16″E/55,784167 27,454444| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Zabytki: merytoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
→Zabytki: meryoryczne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
'''nieistniejące:''' |
'''nieistniejące:''' |
||
* [[Synagoga w Drui|synagoga z XVIII w.]] proj. Antonio Paracca, spalona w [[1942]] |
* [[Synagoga w Drui|synagoga z XVIII w.]] proj. Antonio Paracca, spalona w [[1942]] |
||
* Kościół i klasztor dominikanów z |
* Kościół i klasztor dominikanów z 1765-73 roku (lub sprzed 1757), projekt: [[Antonio Paracca]] i Ludwik Hryncewicz. Po Powstaniu listopadowym skonfiskowały go władze carskie w 1832 r. i przekazały na cerkiew w 1839 r. Stopniowo popadał w ruinę i został wysadzony przez Rosjan w 1909 r. Miał trzy nawy i dwuwieżową fasadę w stylu baroku wileńskiego. |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Wersja z 23:41, 7 sty 2020
_(2).jpg) Kościół Dominikanów w 1909 roku | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Wysokość |
117 m n.p.m. | ||||
| Populacja (1995) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
2153 | ||||
| Kod pocztowy |
211960 | ||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
| 55°47′03″N 27°27′16″E/55,784167 27,454444
| |||||
.jpg)
Druja[1] (biał. Друя) – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim Białorusi, do 1945[2] miasteczko[3] w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie brasławskim, siedziba gminy Druja.
Druja leży na Pojezierzu Brasławskim, nad Dźwiną, u ujścia Drujki, przy granicy białorusko-łotewskiej.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego[4].
Do 1945 leżała przy granicy polsko-łotewskiej. Na łotewskim brzegu Dźwiny leży Przydrujsk.
Historia
W I Rzeczypospolitej Druja leżała w województwie połockim. Drewniany zamek wznieśli w Drui w poł. XVI wieku Massalscy. Od 1611 roku stał się własnością rodu Sapiehów, który w 1618 roku wybudowali tu nowy drewniany zamek otoczony wałami, a miejscowość nazwali Sapieżynem. W 1620 król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie na prawie magdeburskim i herb. W 1643 roku kanclerz Kazimierz Lew Sapieha ufundował tu kościół bernardynów z klasztorem. W dniu 24 grudnia 1654 roku zamek i miasto zajęły wojska moskiewskie pod dowództwem Szeremietiewa. Odzyskany przez Polaków w 1660 ponownie został zajęty i spalony przez Rosjan 1664. Zamek odbudowano, jednak stracił później swoje znaczenie. Podczas II wojny północnej w 1701 roku miasto zajęli Rosjanie. Spotkali się tu wtedy sprzymierzeni w wojnie ze Szwecją król August II (jako elektor saski) i car Piotr I Wielki. W XVIII wieku zbudowano nowy ratusz miejski i wybrukowano ulice. 23 stycznia 1793 roku w II rozbiorze Polski zajęli Druję Rosjanie. Miasto liczyło wtedy 3400 mieszkańców i 500 domów. W dniu 8 sierpnia 1812 roku 240 najznakomitszych obywateli Brasławszczyzny podpisało w Widzach akt przyłączenia powiatu do Królestwa Polskiego. W Drui od XVII w. do 1809 działał męski prawosławny klasztor, podlegający monasterowi w Słucku. Został on zamknięty na mocy decyzji cara Aleksandra I[5].
W 1824 roku Sapiehowie sprzedali Druję Miłoszom, którzy wybudowali tu nowy dwór (obecnie sanatorium). Część zamku zajmuje obecnie zabudowa miejska, jednak zachowały się fragmenty wałów obronnych zamku Sapiehów.
W 1874 w Drui urodził się Włodzimierz Bieniesiewicz - polski historyk prawa cerkiewnego, archeolog, członek-korespondent nauk historycznych i filologicznych Akademii Nauk Strasburga, Monachium, Berlina i Petersburga.
W II Rzeczypospolitej jeszcze przed 1926 rokiem miasto zostało zdegradowane do rangi miasteczka i włączone do gminy wiejskiej Druja, której było siedzibą. Druja początkowo należała do powiatu dziśnieńskiego. 1 stycznia 1926 roku została wraz z całą gminą przyłączona do powiatu brasławskiego[6]. W okresie II RP w Drui istniało gimnazjum im. Stefana Batorego, w którym pod koniec życia nauczał jeden z pionierów polskiego lotnictwa – Włodzimierz Mazurkiewicz[7]. We wschodniej części miasteczka istniały koszary KOP. Stacjonował w nich od 1925 szwadron kawalerii KOP „Druja”. U schyłku II RP stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej[8].
W latach 1927–1930 proboszczem parafii w Drui był wybitny białoruski duchowny Józef Hermanowicz.
W 2006 w Druję zdegradowano do wsi; wcześniej była osiedlem typu miejskiego.
Zabytki
istniejące:
- kościół Św. Trójcy i klasztor Bernardynów. Kościół powstał w latach 1643-46, a przebudowano go w drugiej połowie XVIII wieku. Po kasacie klasztoru w 1852 roku służył jako parafialny. W 1944 roku spłonął w wyniku uderzenia bomby lotniczej. Po II wojnie światowej był zamknięty. Odbudowany po 1989 roku przez miejscowych katolików. W latach 1995-1996 zrekonstruowano część wystroju jego wnętrza: późnobarokowy, trzykondygnacyjny ołtarz główny z lat 1764-67 oraz ambona i cztery ołtarze boczne wykonane w stylu rokokowym w 1779 roku.
- cerkiew Zwiastowania, XVIII wiek
- cerkiew unicka św. św. Piotra i Pawła z XVIII w., w ruinie
- kamień Borysów, XII wiek
- pozostałości zamku z XVI-XVIII w, w XIX wieku przebudowany na pałac, obecnie sanatorium
- zabudowa z przełomu XIX i XX wieku
- kirkut
nieistniejące:
- synagoga z XVIII w. proj. Antonio Paracca, spalona w 1942
- Kościół i klasztor dominikanów z 1765-73 roku (lub sprzed 1757), projekt: Antonio Paracca i Ludwik Hryncewicz. Po Powstaniu listopadowym skonfiskowały go władze carskie w 1832 r. i przekazały na cerkiew w 1839 r. Stopniowo popadał w ruinę i został wysadzony przez Rosjan w 1909 r. Miał trzy nawy i dwuwieżową fasadę w stylu baroku wileńskiego.
Linki zewnętrzne
- Druja, radzima.org
- Druja, Stowarzyszenie Brasławian
- Druja w tut.by
- Historia Żydów w Druji na portalu Wirtualny Sztetl
- Druja, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 165.
- Druja, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 441.
Przypisy
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 7. Cz. 2: Ziemia Wileńska : powiaty: Brasław, Duniłowicze, Dzisna i Wilejka. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1923, s. 39.
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. T. 1: Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1938, s. 4.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 75.
- ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 27 i 29. ISBN 978-83-7431-127-4.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1925 r. o zmianie granic powiatów na obszarze okręgu administracyjnego wileńskiego (Dz.U. z 1925 r. nr 67, poz. 472).
- ↑ Aleksander Śnieżko, „Mazurkiewicz Włodzimierz” w: Polski Słownik Biograficzny, tom 20 s. 320.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 171. ISBN 83-87424-77-3.