Wolin (gmina)
gmina miejsko-wiejska | |||||||
Ratusz w Wolinie | |||||||
| |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||
Powiat | |||||||
TERC |
3207063 | ||||||
Siedziba | |||||||
Burmistrz |
Ewa Grzybowska | ||||||
Powierzchnia |
327,46[1] km² | ||||||
Populacja (2016[2]) • liczba ludności |
| ||||||
• gęstość |
37,5 os./km² | ||||||
Urbanizacja |
39,3% | ||||||
Nr kierunkowy |
91 | ||||||
Tablice rejestracyjne |
ZKA | ||||||
Adres urzędu: ul. Zamkowa 2372-510 Wolin | |||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu | |||||||
53°50′29″N 14°36′41″E/53,841389 14,611389 | |||||||
Strona internetowa | |||||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Wolin – gmina miejsko-wiejska w Polsce, w północno-zachodniej części województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim. Siedzibą gminy jest miasto Wolin.
Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 12 248 mieszkańców[2].
Gmina stanowi 32,5% powierzchni powiatu. W skład gminy wchodzi 49 miejscowości, tworząc 30 sołectw[3].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Gmina Wolin leży w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w środkowej części powiatu kamieńskiego. Obejmuje wyspę Wolin oraz część leżącą na stałym lądzie – na wschód od cieśniny Dziwny. Od północy granicę wyznacza Morze Bałtyckie, od południa Zalew Szczeciński[4].
Sąsiednie gminy:
- Dziwnów, Golczewo, Kamień Pomorski i Międzyzdroje (powiat kamieński)
- Przybiernów i Stepnica (powiat goleniowski)
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W roku 1990 struktura ludności gminy Wolin była efektem powojennych migracji, w tym wysiedleń ludności niemieckiej i zasiedlania tych terenów przez Polaków[5]. Większość mieszkańców miasta i gminy Wolin urodziła się w ówczesnym województwie szczecińskim[5]. Z innych województw pochodziło 30,5% mieszkańców, natomiast 6,5% ludności zamieszkałej na terenie miasta i gminy Wolin urodziło się poza obecnymi granicami Polski, z czego większość osiedliła się na obszarach wiejskich[5]. W 1990 roku średnia gęstość zaludnienia gminy wynosiła 38 osób na km², co było znacznie mniejszą wartością w porównaniu do średniej obliczonej dla ówczesnego województwa szczecińskiego, która wynosiła 97 osób na km². W samym mieście Wolin gęstość zaludnienia wynosiła 321 osób na km²[6].
Według danych z 30 czerwca 2012 roku gminę Wolin zamieszkiwało 12 462 osób[7]
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 12 462 | 100 | 6274 | 50,35 | 6188 | 49,65 |
Miasto | 4998 | 40,11 | 2568 | 20,61 | 2430 | 19,50 |
Wieś | 7464 | 59,89 | 3706 | 29,74 | 3758 | 30,16 |
- Piramida wieku mieszkańców gminy Wolin w 2014 roku[8].
Przyroda i turystyka
[edytuj | edytuj kod]Gmina leży w regionach fizycznogeograficznych: Wyspy Wolin i Uznam oraz Równina Gryficka, częściowo nad Morzem Bałtyckim. Gmina jest przedzielona cieśniną Dziwną na dwie części. Zachodnia część, położona na Wyspie Wolin od zachodu sąsiaduje z Wolińskim Parkiem Narodowym, gmina obejmuje także fragment Zalewu Szczecińskiego. W okolicach Warnowa jest położony rezerwat przyrody Łuniewo. Jeziora: Czajcze, Domysłowskie, Żółwińskie i Kołczewo połączone kanałami z jeziorem Koprowo i Zalewem Kamieńskim tworzą kajakowy szlak turystyczny, po Dziwnie i Zalewie Szczecińskim pływają także większe jednostki. Przez wschodnią część, położoną na stałym lądzie, przepływa uchodząca do Zatoki Cichej (zatoka Dziwny) rzeka Grzybnica. Tworzy ona szlak kajakowy razem z jeziorami Piaski i Ostrowo (okolice wsi Troszyn). Tereny leśne zajmują około 22 procent[9] powierzchni gminy, a użytki rolne 46 procent[10].
Leśnictwo
[edytuj | edytuj kod]Lesistość w gminie w roku 2012 wynosiła 21,9 procent[3]. Powierzchnia lasów w gminie w 2012 roku wynosiła 7167,8 ha[3], z czego same lasy publiczne to 7058,2 ha[3]. Znaczna część tych ziem należy do Skarbu Państwa, Lasów Państwowych i Agencji Nieruchomości Rolnych. Tylko 12,1 ha jest w posiadaniu gminy[3].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Po przemianach ustrojowych na początku lat 90. XX wieku zlikwidowano nierentowną „Cepeliankę” Spółdzielnię Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego, Wolińską Spółdzielnie Mleczarską (zatrudniała blisko 100 osób), Spółdzielnię Inwalidów „Pokój” i kilka mniejszych zakładów w Wolinie. W prywatne ręce przeszła – dziś już nieistniejąca – przetwórnia „Centrali Rybnej”. Znacznie ograniczyły swoją działalność Zakłady Spożywcze Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Ostały się: piekarnia i mały młyn, produkujące na potrzeby lokalne. Każdy z tych zakładów nie zatrudnia więcej niż kilkanaście osób. Są ponadto piekarnie w Wolinie, Troszynie i Wisełce oraz tartak w ZGKiM w Wolinie.
W roku 2012 na tysiąc mieszkańców przypadało 875 osób pracujących[3]. W tymże roku zarejestrowanych jako bezrobotni było 1199 osób[3].
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]W roku szkolnym 2012/13 w gminie znajdowało się sześć szkół podstawowych, do których uczęszczało 676 uczniów oraz dwa gimnazja, w których kształciło się 321 uczniów[3]. W roku 2012 na terenie gminy było sześć bibliotek. Skorzystało z nich 1757 czytelników[3].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Przez gminę prowadzi droga krajowa nr 3 łącząca Wolin z Międzyzdrojami (14 km) oraz przez Parłówko (9 km) z Przybiernowem (19 km). Z Parłówka prowadzą także drogi wojewódzkie nr 107 do Kamienia Pomorskiego (16 km) oraz nr 108 do Golczewa (18 km). Odległość z Wolina do stolicy powiatu, Kamienia Pomorskiego, wynosi 25 km.
Wolin (stacja „Wolin Pomorski”) uzyskał połączenie kolejowe w 1892 r., po wybudowaniu linii z Goleniowa. 10 lat wcześniej powstała linia Szczecin-Goleniów. W 1899 r. otwarto odcinek do Międzyzdrojów, a do 1901 r. do Świnoujścia. W latach 1979–1980 cała linia została zelektryfikowana. W gminie czynnych jest 7 stacji: Parłówko, Troszyn, Recław, Wolin Pomorski, Mokrzyca Wielka, Ładzin i Warnowo.
W gminie czynnych jest 5 urzędów pocztowych: Wolin (nr 72-510), Troszyn (nr 72-511), Wisełka (nr 72-513), Kołczewo (nr 72-514) i Ładzin (72-518).
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Władze gminy pobierają opłatę miejscową od turystów na terenie miejscowości: Wolin, Wisełka, Świętouść, Kołczewo, Karnocice, Żółwino, Piaski Wielkie i Sułomino[11].
W Wolinie
[edytuj | edytuj kod]Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Miejsca
[edytuj | edytuj kod]- Ratusz w Wolinie z XIX wieku
- budynek poczty
- elewator zbożowy
- Ruiny kościoła św. Jerzego
- Fragmenty murów obronnych z XIV wieku
- Muzeum Regionalne
- Stanowiska archeologiczne wokół miasta: Wzgórze Wisielców, Srebrna Góra, Młynówka
- Bastiony
Poza Wolinem
[edytuj | edytuj kod]- Świętouść – miejscowość położona wśród lasów, pomiędzy Bałtykiem a zachodnim brzegiem jeziora Koprowo, będącego dawną zatoką morską.
- Pojezierze Wolińskie. Szlak biegnie obok 7 jezior: Łuniewo, Warnowo Zachodnie, Czajcze, Domysłowskie (pow. 52 ha, maks. gł. 7 m, brzegi piaszczyste, porośnięte trzciną), Żółwińskie (pow. 42 ha, maks gł. 5 m, brzeg piaszczysty od str. pn.-wsch.), jezioro Wisełka i Kołczewskie. Wszystkie mają charakter polodowcowy i znajdują się na skraju wolińskiej moreny czołowej. Są to zbiorniki płytkie, a ich dna znajdują się poniżej poziomu morza. Jeziora łączy ze sobą Lewieńska Struga, która przez jezioro Koprowo odprowadza wodę do Dziwny
Administracja i samorząd
[edytuj | edytuj kod]W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 49 mln zł, a dochody budżetu 48,9 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 25 mln zł, co stanowiło 51,2% poziomu dochodów[12]. W roku 2012 dochody gminy na mieszkańca wyniosły 3072 zł[3].
Sołectwa gminy Wolin: Chynowo, Dargobądz, Darzowice, Dobropole, Domysłów, Jarzębowo, Kodrąb, Kodrąbek, Kołczewo, Koniewo, Korzęcin, Laska, Ładzin, Łuskowo, Mokrzyca Mała, Mokrzyca Wielka, Ostromice, Piaski Wielkie, Płocin, Recław, Rzeczyn, Sierosław, Skoszewo, Troszyn, Unin, Warnowo, Wiejkowo, Wisełka, Zagórze, Zastań i Dramino.
Miejscowości
[edytuj | edytuj kod]- Miasta
- Wolin (miasto od 1278 r.)
- Wsie
- Chynowo, Dargobądz, Darzowice, Dobropole, Domysłów, Dramino, Jarzębowo, Gogolice, Karnocice, Kodrąb, Kodrąbek, Kołczewo, Koniewo, Korzęcin, Laska, Ładzin, Łojszyno, Łuskowo, Mierzęcin, Mokrzyca Mała, Mokrzyca Wielka, Ostromice, Piaski Wielkie, Płocin, Rabiąż, Recław, Rekowo, Rzeczyn, Sierosław, Siniechowo, Skoszewo, Strzegowo, Sułomino, Troszyn, Troszynek, Unin, Warnowo, Wiejkowo, Wisełka, Zagórze, Zastań, Żółwino.
- Przysiółki
- Jagienki
Gminy partnerskie
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ [[Główny Urząd Statystyczny|GUS, Departament Badań Demograficznych]] , Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 roku, Warszawa: GUS, 2012, s. 167, ISSN 1505-5507 [dostęp 2013-05-04] (pol. • ang.).
- ↑ a b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
- ↑ a b c d e f g h i j GUS:Bank Danych Lokalnych: Statystyczne Vademekum Samorządowca: Gmina miejsko-wiejska Wolin. [dostęp 2014-10-05].
- ↑ Wrota Wolina – Gmina on-line. Urząd Miejski w Wolinie. [dostęp 2012-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-23)].
- ↑ a b c praca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 71.
- ↑ praca zbiorowa pod red. Andrzeja Kostrzewskiego: Środowisko przyrodnicze i przestrzenna struktura społeczno-ekonomiczna miasta i gminy Wolin: monografia geograficzna.. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Studenckie Koło Naukowe Geografów im. Stanisława Pawłowskiego, 1992, s. 66.
- ↑ GUS, Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Warszawa: GUS, 2012, s. 45, ISSN 1734-6118 [dostęp 2013-04-30] (pol. • ang.).
- ↑ Gmina Wolin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Wrota Wolina. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
- ↑ a b c PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY WOLIN.
- ↑ Uchwała Nr XL/387/09 Rady Miejskiej w Wolinie z dnia 12 lutego 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2009 r., Nr 24, poz. 882)
- ↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
- ↑ XX rocznica podpisania umowy partnerskiej Wolina z Venansault. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].