Ignacy Giedgowd

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ignacy Giedgowd
Anglik, Diesel
Ilustracja
major pilot major pilot
Pełne imię i nazwisko

Ignacy Władysław Giedgowd

Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1897
Popłuszcze

Data i miejsce śmierci

25 stycznia 1974
Thornhill

Przebieg służby
Lata służby

1915–1945

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Błękitna Armia
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

185 pułk piechoty,
155 pułk piechoty,
35 pułk piechoty,
455 pułk piechoty,
293 pułk piechoty,
10 eskadra wywiadowcza,
2 pułk lotniczy,
3 pułk lotniczy,
1 pułk lotniczy,
271 dywizjon RAF,
24 dywizjon RAF

Stanowiska

dowódca eskadry

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Lotniczy (czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Kawaler Orderu Gwiazdy Rumunii Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons

Ignacy Władysław Giedgowd (ur. 1 lutego 1897 w Popłuszczach, zm. 25 stycznia 1974 w Thornhill) – major pilot Wojska Polskiego. Żołnierz armii carskiej, błękitnej armii, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, pilot doświadczalny i sportowy, kawaler Orderu Virtuti Militari. Z racji swego spokoju nazywany Anglikiem, a z racji niezawodności – Dieslem[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ignacy Giedgowd wśród polskich lotników szkolonych w Istres

Syn Władysława i Gabrieli z d. Helman[2]. Podczas nauki w gimnazjum działał w polskim podziemnym harcerstwie, po wybuchu I wojny światowej został powołany w lutym 1915 roku do odbycia służby w armii carskiej[3]. Otrzymał przydział do 185. pułku piechoty i został skierowany do szkoły oficerskiej w Oranienburgu, którą ukończył w 1916 roku[4]. Następnie walczył na frontach I wojny światowej jako oficer 155., 35., 455. i 293. pp[5]. Po rewolucji w 1917 roku wstąpił do Związku Wojskowych Polaków w Petersburgu i walczył w oddziale mjr. Sołodowskiego przy zdobywaniu Archangielska[4]. Od 15 listopada 1918 roku służył w polskich oddziałach w Murmańsku, skąd został ewakuowany do Francji. 15 lutego 1919 roku wstąpił do błękitnej armii gen. Józefa Hallera. Został skierowany na kurs pilotażu w Istres[6], który ukończył w czerwcu 1919 roku[4].

W 1919 roku powrócił do Polski z oddziałami armii Hallera i otrzymał przydział do 10. eskadry wywiadowczej (ew). 24 kwietnia 1920 roku w jej składzie wyruszył na front wojny polsko-bolszewickiej. 10 czerwca wykrył i zaatakował balon obserwacyjny Armii Czerwonej koordynujący ogień artylerii pociągu pancernego. Udało mu się go uszkodzić i pozbawić nieprzyjaciela możliwości prowadzenia obserwacji przez kilka dni[7][8].

15 października 1920 roku, w załodze z ppor. obs. Konstantym Koziełłą, wykonał ostatnie loty bojowe 10. ew polegające na nawiązaniu łączności z Grupą „Mir” płk. Stefana Dąb-Biernackiego i 1. Dywizją Piechoty Legionów, dostarczając tym jednostkom rozkazy gen. Leonarda Skierskiego[9][10]. W czasie swej służby łącznie wykonał 34 loty bojowe[5].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim i otrzymał przydział do 2. pułku lotniczego, a następnie do 3. pl. Ostatecznie został przeniesiony do 1. pułku lotniczego w Warszawie[4].

Zaangażował się w działalność sportową, biorąc udział w imprezach o charakterze lotniczym. W 1922 roku uczestniczył w pierwszych Międzynarodowych Zawodach Lotniczych zorganizowanych przez Aeroklub Szwajcarii, na które dotarł lotem nad Alpami. Podczas tych zawodów, w załodze z Ignacym Krzyczkowskim, zajął czwarte miejsce w konkursie bombardowania[11].

W 1923 roku na samolocie Breguet 14 wziął udział w zawodach lotniczych „Lot okrężny o puchar Ministra Spraw Wojskowych” rozegranych na lotnisku mokotowskim. Pomimo bardzo ciężkich warunków atmosferycznych odniósł w nich zwycięstwo[12]. Od 21 maja 1925 roku pełnił funkcję dowódcy eskadry treningowej 1 pl[5].

Ignacy Giedgowd (w kabinie samolotu) podczas Challenge 1930

W sierpniu 1928 roku sprowadził lotem do Polski samolot Fokker F.VIIB/3m zakupiony w Holandii na potrzeby 211. eskadry bombowej[13]. W lipcu 1929 roku został przeniesiony do Kierownictwa Zaopatrzenia Lotnictwa (KZL), gdzie odpowiadał za odbiór samolotów produkowanych w Państwowych Zakładach Lotniczych[14]. W październiku 1930 roku wystartował w III Krajowym Konkursie Awionetek na samolocie JS-2 bis i zajął trzecie miejsce w klasyfikacji ogólnej[15]. Poza lotnictwem silnikowym interesował się również szybownictwem, odwiedził m.in. szkołę szybowcową w Bezmiechowej[16]. Również w 1930 roku wystartował na samolocie PZL.5 w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych (Challenge) w Warszawie. Zajął podczas tych zawodów 33. miejsce[17]. W Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych w 1932 roku w Berlinie wystartował na samolocie PZL.19 (w załodze z sierżantem Kłosińskim[18]) i zajął 18. miejsce[19]. W 1934 roku na Międzynarodowej Wystawie Lotniczej i Przeciwgazowej w Bukareszcie prezentował samolot RWD-5. Również w 1934 roku wziął udział na samolocie PZL.26 w kolejnej edycji Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych zajmując 17. miejsce[20]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 1. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[21]. W tym samym roku został mianowany szefem pilotażu KZL[22]. W marcu 1939 pełnił służbę w KZL na stanowisku oficera nadzoru Kierownictwa Fabrykacji Lotniczej[23].

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się przez Rumunię do Francji. Został mianowany dowódcą eskadry treningowej w bazie Polskich Sił Powietrznych w ośrodku Bron pod Lyonem. Po upadku Francji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, wstąpił do RAF i otrzymał numer służbowy P-0247[24]. W listopadzie 1940 roku otrzymał przydział do jednostki rozprowadzającej samoloty w Takoradi. 21 grudnia 1940 roku powrócił do Wielkiej Brytanii, przeszedł przeszkolenie w pilotażu samolotów wielosilnikowych i otrzymał przydział do 271. dywizjonu RAF, gdzie wykonywał loty transportowe. Podczas jednego z takich lotów wodował przymusowo na Atlantyku, został uratowany po trzech dobach. 1 lutego 1944 roku otrzymał przydział do 24. dywizjonu RAF i w jego składzie latał do końca wojny[22].

Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do Polski i wyemigrował do Kanady. Zmarł 25 stycznia 1974 roku w Thornhill. Został pochowany na Holy Cross Catholic Cemetery w Toronto[25].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Za swą służbę otrzymał odznaczenia[5][22][26]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Edmund Jungowski: Kartki z historii. „Skrzydlata Polska”. 21/1960, s. 12, 22 maja 1960. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  2. ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 1.
  3. ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 3.
  4. ↑ a b c d Jędrzejewski 2014 ↓, s. 236.
  5. ↑ a b c d Giedgowd (Gedgowd) Ignacy kpt. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  6. ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 54.
  7. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 6.
  8. ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 220.
  9. ↑ Niestrawski 2017b ↓, s. 269.
  10. ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 115.
  11. ↑ Wyciosywanie sławy – od zakupowych przelotów do światowej klasy mistrzowskiego pilotażu. elity.com.pl. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  12. ↑ Sławiński 1981 ↓, s. 56.
  13. ↑ Pawlak 1989 ↓, s. 91.
  14. ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 237.
  15. ↑ Skrzydlata Polska 1930 ↓, s. 3-15.
  16. ↑ Skrzydlata Polska 1930 ↓, s. 21.
  17. ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 59.
  18. ↑ Arct 1969 ↓, s. 28.
  19. ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 95.
  20. ↑ Krzyżan 1988 ↓, s. 140.
  21. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 207.
  22. ↑ a b c Jędrzejewski 2014 ↓, s. 238.
  23. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 504.
  24. ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 194.
  25. ↑ Ignacy Władysław Giedgowd. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  26. ↑ Niestrawski 2017a ↓, s. 243, 255.
  27. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  28. ↑ Giedgowd Ignacy Władysław. listakrzystka.pl. [dostęp 2020-02-12]. (pol.).
  29. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 339 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu lotniczego”.
  30. ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ignacy_Giedgowd&oldid=71620170”