Jan Kieżun

Jan Kieżun
	podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1890 ; Karłowszczyzna, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	26 października 1970 ; Bydgoszcz
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie; Armia Krajowa
Formacja	Carskie Siły Powietrzne; Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	4 Pułk Lotniczy
Stanowiska	dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Jan Robert Kieżun (ur. 13 kwietnia 1890 w Karłowszczyźnie, w powiecie oszmiańskim na Litwie, zm. 26 października 1970 w Bydgoszczy) – podpułkownik pilot, działacz lotniczy, komendant Bydgoskiej Szkoły Pilotów, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wychowywał się we Władykaukazie w Rosji, gdzie zamieszkali jego rodzice^[1].

Po uzyskaniu stopnia podporucznika w Szkole Oficerskiej Artylerii w Petersburgu służył jako młodszy oficer w 43 Brygadzie Artylerii w Wilnie (1913–1914). Następnie służył w 2 Oddziale Lotniczym w Lidzie, skąd skierowano go na kurs do Szkoły Pilotów w Sewastopolu. W latach 1915–1916 walczył jako porucznik pilot i dowódca zgrupowania lotniczego w 2 Oddziale Lotniczym na Froncie Południowo–Zachodnim i Zachodnim, gdzie też dwukrotnie był ranny^[1]. W grudniu 1916 został odkomenderowany do Francji, gdzie latał bojowo w 12 Grupie Niszczycielskiej (myśliwskiej) na Froncie Północnym (1916–1918), awansując do stopnia podpułkownika. Łącznie podczas I wojny światowej wykonał dużą liczbę lotów bojowych o łącznym czasie 381 godzin^[2].

Pod koniec 1918 powrócił z Francji do Polski. Latem 1919 został dowódcą najstarszej, 10. Eskadry lotnictwa polskiego w Brześciu nad Bugiem, którą przebazowano na lotnisko Ławica pod Poznaniem i przydzielono do Frontu Wielkopolskiego. 22 stycznia 1920 eskadra uczestniczyła z powietrza w defiladzie wojskowej w Bydgoszczy, podczas przejęcia miasta z rąk pruskich^[1]. Do kwietnia 1920 stacjonowała na lotnisku bydgoskim, skąd skierowano ją na front wojny polsko–bolszewickiej. Przydzielona do 9 Dywizji Piechoty prowadziła loty rozpoznawcze i bombardujące, a w czasie odwrotu wojsk sowieckich spod Warszawy wykonała szereg lotów szturmowych^[1].

Po zakończeniu wojny 1 grudnia 1920 został komendantem Szkoły Pilotów w Bydgoszczy i kierował nią do października 1925^[1]^[3]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Departamencie III Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był 3 Pułk Lotniczy w Poznaniu^[4].

W 1924 ukończył kurs w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Od 5 października 1925 dowodził 4 Pułkiem Lotniczym w Toruniu^[2]. 23 grudnia 1926 roku został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych^[5]. Następnie był oficerem placu Stanisławów^[6]. 9 sierpnia 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI^[7]^[8]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku z powodu „utraty zdolności fizycznych” do pełnienia zawodowej służby wojskowej, stwierdzonej przez komisję superrewizyjną^[9]^[10].

W latach 30. mieszkał w Toruniu, a potem w Bydgoszczy, gdzie od 1937 pracował jako kierownik działu zakupów w Francusko–Polskim Towarzystwie Kolejowym^[1].

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Toruń. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[11].

W okresie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i Krakowie. Działał w Armii Krajowej pod pseudonimem „Lot”^[1]^[12].

8 marca 1945 został internowany i wywieziony w głąb Związku Sowieckiego, gdzie pracował w kopalni węgla, ołowiu i cynku. W listopadzie 1947 powrócił do Polski i zamieszkał na stałe w Bydgoszczy^[1].

Od 1948 był kierownikiem zaopatrzenia w Państwowym Przedsiębiorstwie Robót Komunikacyjnych nr 1^[1]. Jego pasją było lotnictwo, udzielał się w Aeroklubie Bydgoskim oraz prowadził wykłady dla młodzieży^[2]. W 1961 był współorganizatorem i pierwszym prezesem Bydgoskiego Klubu Seniorów Lotnictwa (do 1967)^[13].

Zmarł 26 października 1970 w Bydgoszczy. Został pochowany na cmentarzu Nowofarnym^[1].

Jan Kieżun był żonaty z Felicją z Kojusów. Miał córkę Barbarę (1926–1944)^[1] która zginęła walcząc jako sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 125
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi (29 kwietnia 1925)^[14]
Polowa Odznaka Pilota nr 6 (11 listopada 1928)^[15]
Krzyż Wojenny z 3 palmami (Francja)
Order św. Stanisława kl. 2 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Włodzimierza kl. 2 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Anny kl. 2 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Stanisława kl. 3 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Anny kl. 3 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Anny kl. 4 (Imperium Rosyjskie)
Order św. Jerzego (Imperium Rosyjskie)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓.
↑ ^a ^b ^c Kaliński 1999 ↓, s. 34.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 932, 943, 1528.
↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 354, 687.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926 roku, s. 447.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 540, 546.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 257.
↑ Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓, s. wg autorów dowódcą pułku był do czerwca 1927 roku, a w latach 1927-1930 był komendantem garnizonu Stanisławów.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 49.
↑ Kaliński 1999 ↓, s. 34 wg autora w 1930 w drodze powrotnej z inspekcji uległ wypadkowi, w wyniku którego został przeniesiony w stan spoczynku.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 347, 1015.
↑ Kaliński 1999 ↓, s. 34 autor błędnie podał, że 1 sierpnia 1939 roku został powołany na szefa lotnictwa Armii „Warszawa”. Dowódcą Lotnictwa Armii „Warszawa” był ppłk dypl. pil. Mateusz Iżycki.
↑ Zenon Chwaliszewski: Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa [w:] Kalendarz Bydgoski 2013.
↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu organizacji lotnictwa wojskowego” - jako ppułk. Jan Kierzun.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
Stanisław Błażejewski, Janusz Kutta, Marek Romaniuk: Bydgoski Słownik Biograficzny. T. IV. Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, 1997, s. 60–62. ISBN 83-85327-42-8.
Arkadiusz Kaliński. Bydgoskie lotnisko w latach 1916–1939. „Kronika Bydgoska”. XX, 1999. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. ISSN 0454-5451.

[CITEREFBłażejewskiKuttaRomaniuk1997-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓.

[CITEREFKaliński199934-2] Kaliński 1999 ↓, s. 34.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923932,_943,_1528-3] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 932, 943, 1528.

[CITEREFSpis_oficerów1921354,_687-4] Spis oficerów 1921 ↓, s. 354, 687.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_54_z_23_grudnia_1926_roku,_s._447-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 23 grudnia 1926 roku, s. 447.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928540,_546-6] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 540, 546.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_13_z_9_sierpnia_1929_roku,_s._257-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 257.

[CITEREFBłażejewskiKuttaRomaniuk1997wg_autorów_dowódcą_pułku_był_do_czerwca_1927_roku,_a_w_latach_1927-1930_był_komendantem_[[Garnizon_Stanisławów|garnizonu_Stanisławów]]-8] Błażejewski, Kutta i Romaniuk 1997 ↓, s. wg autorów dowódcą pułku był do czerwca 1927 roku, a w latach 1927-1930 był komendantem garnizonu Stanisławów.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_4_z_14_lutego_1930_roku,_s._49-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 49.

[CITEREFKaliński199934_wg_autora_w_1930_w_drodze_powrotnej_z_inspekcji_uległ_wypadkowi,_w_wyniku_którego_został_przeniesiony_w_stan_spoczynku-10] Kaliński 1999 ↓, s. 34 wg autora w 1930 w drodze powrotnej z inspekcji uległ wypadkowi, w wyniku którego został przeniesiony w stan spoczynku.

[CITEREFRocznik_Oficerski_Rezerw1934347,_1015-11] Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 347, 1015.

[CITEREFKaliński199934_autor_błędnie_podał,_że_1_sierpnia_1939_roku_został_powołany_na_szefa_lotnictwa_[[Armia_„Warszawa”|Armii_„Warszawa”]]._Dowódcą_Lotnictwa_Armii_„Warszawa”_był_ppłk_dypl._pil._[[Mateusz_Iżycki]]-12] Kaliński 1999 ↓, s. 34 autor błędnie podał, że 1 sierpnia 1939 roku został powołany na szefa lotnictwa Armii „Warszawa”. Dowódcą Lotnictwa Armii „Warszawa” był ppłk dypl. pil. Mateusz Iżycki.

[13] Zenon Chwaliszewski: Bydgoski Klub Seniorów Lotnictwa [w:] Kalendarz Bydgoski 2013.

[14] M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu organizacji lotnictwa wojskowego” - jako ppułk. Jan Kierzun.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_11_listopada_1928_roku,_s._435_„za_loty_bojowe_nad_nieprzyjacielem_w_czasie_wojny_1918–1920”-15] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]