Kazimierz Błeszyński (filozof)

Kazimierz Błeszyński

Data i miejsce urodzenia	1 maja 1881 Staw
Data i miejsce śmierci	17 lutego 1972 Łódź
Język	polski
Dziedzina sztuki	literatura
Odznaczenia

Herb Suchekomnaty

Kazimierz Błeszyński herbu Suchekomnaty (ur. 1 maja 1881 w Stawie, gm. Gruszczyce, zm. 17 lutego 1972 w Łodzi) – polski filozof, poeta, dramaturg, tłumacz, krytyk literacki, działacz rewolucyjny.

Życiorys

Błeszyński pochodził z rodziny szlacheckiej, która zubożała po powstaniu styczniowym. W młodości mieszkał w Żelisławiu k. Błaszek. Jego ojciec był prawnikiem i rotmistrzem w wojsku. Błeszyński uczęszczał do szkoły w Radomsku oraz do III gimnazjum w Warszawie. Następnie służył jako podchorąży armii carskiej. Tam działał we Wszechrosyjskim Związku Oficerów, agitował wśród żołnierzy i kolportował pisma rewolucyjne, do których pisywał artykuły. Ponadto publikował m.in. w „Chimerze”, „Krytyce” i „Nowej Gazecie”. Następnie studiował przyrodoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim, lecz został wydalony ze studiów za udział w konspiracji i skazany na warszawskie więzienie (w którym odsiadywał z Feliksem Perlem). Z aresztu uciekł przez Galicję, udając się na emigrację. Następnie studiował filozofię kolejno w Berlinie u Georga Siemela i Aloisa Riehla, później studiował w Lipsku i Heidelbergu. Przez kilka lat mieszkał w Paryżu, gdzie słuchał wykładów Henriego Begsona, a następnie w Brukseli, gdzie wykładali uczniowie tego filozofa. Podczas emigracji pisywał artykuły do „Robotnika”, „Myśli filozoficznej”, „Nowej Gazety” w Warszawie i „Krytyki Krakowskiej”, gdzie miał stałą rubryczkę. Publikował również artykuły filozoficzne w pismach niemieckich.

Podczas I wojny światowej, gdy Belgia znalazła się pod okupacją niemiecką, z jego inicjatywy zaczęto wydawać podziemne pismo „Le Flambeau”. Ponadto Błeszyński redagował pismo rewolucyjne „Sołdatskij listok”. Po wojnie był wykładowcą propedeutyki filozofii w gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, a następnie pracował jako urzędnik cenzurujący filmy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i pracownik Państwowego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych oraz był doradcą literackim i recenzentemTowarzystwa Wydawniczego „Rój”. Został także członkiem Towarzystwa Filozoficznego oraz redaktorem „Przeglądu Filozoficznego”. Był patronem debiutu Poli Gojawiczyńskiej, pisywał artykuły do „Wiadomości Literackich” Ponadto napisał i wystawił dwa dramaty: „Badyle i pąki” (1917) wystawione w warszawskim Teatrze Rozmaitości, i „Skromną Hankę” (1921) wystawioną w Teatrze Miejskim w Łodzi.

Podczas II wojny światowej przebywał w Warszawie. Tam, mieszkając na Saskiej Kempie, opiekował się młodym Leszkiem Kołakowskim. Po upadku powstania warszawskiego, został wywieziony do Jędrzejowa, następnie przebywał w Miechowie i Krakowie. Po II wojnie światowej zamieszkał w Łodzi, w Domu Literatów, gdzie zajmował się pracą literacką. Był autorem tłumaczeń m.in. Bergsona i Marksa, a także utworów dramatycznych i wierszowanych. Napisał m.in. wspomnienia „O mnie i nie o mnie” (wyd. I, Łódź 1961; wyd. II Łódź 1963). Był członkiem łódzkiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

Życie prywatne

Kazimierz Błeszyński pochodził z rodziny szlacheckiej, z Błeszyńskich herbu Suchekomnaty. Był synem Zdzisława Tomasza (ur. ok. 1832) – powstańca styczniowego, dziedzica dóbr Zelisław, rotmistrza 4 szwadronu 1 pułku Kaliskiej Brygady Kawalerii Narodowej i Heleny z domu Sękowskiej, córki Franciszka i Karoliny z domu Drotkiewicz. Miał troje rodzeństwa z pierwszego małżeństwa jego ojca – Ludwikę Józefę Bronisławę (ur. 1865), Tomasza Abdona Albina (ur. 1863) i Józefa Beniamina (1867).

Był bliskim przyjacielem Franciszka Fiszera

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 269-1-10,11,12).

Tłumaczenia

• Henri Bergson: „Wstęp do metafizyki” (1912), (Myśl i Ruch) (1963),
• Nikołaj Czernyszewski: „Pisma Filozoficzne” (1961),
• Fiodor Dostojewski: „Młodzik” (1956),
• Friedrich Engels: „W kwestii mieszkaniowej” (1949),
• Mark Gayn: „Dziennik Japoński” (1954),
• Hermann Hesse „Sidharta”,
• Alphonse Labbé: Cytologia doświadczalna (1900),
• Włodzimierz Lenin: „Zeszyty Filozoficzne”,
• Michaił Łomonosow „Pisma filozoficzne” (1956),
• Karl Marx: „Nędza filozofii”, „Dzieła” (1969),
• Franz Mehring: „Legenda o Lessingu. Przyczynek do historii i krytyki pruskiego despotyzmu i klasycznej literatury” (1960),
• Jean Artur Rimbaud „Iluminacje” i „Sezon w piekle”.

Publikacje

W związku z cenzurą carską, publikując używał wielu pseudonimów, ponadto swoich prac nie gromadził i gubił, a także części z nich nie wydał w formie książkowej.

• „O Jaśni i Ciemni Bytowej”,
• „Monizm a filozofia” (1912),
• „Magnus parens”, Wiadomości Literackie (1924),
• „Andrzeja Struga postawa duchowa” (1938),
• „Szekspir i owce” (1961),
• „O mnie i nie o mnie” (1961, 1963),
• „Wywoływanie Boga” (1964).

Odznaczenia

• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1955),
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1965).