Konary (Wieszowa)

Konary
	niestandaryzowany przysiółek wsi
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Gmina	Zbrosławice
Część miejscowości	Wieszowa
Liczba ludności (1996)	50
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	42-672
Tablice rejestracyjne	STA
SIMC	nie nadano
	Położenie na mapie gminy Zbrosławice Konary
	Położenie na mapie Polski Konary
	Położenie na mapie województwa śląskiego Konary
	Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Konary
	50°23′38″N 18°43′38″E/50,393889 18,727222

Konary (niem. Kunary, Conar^[3]) – niestandaryzowany przysiółek wsi Wieszowa, w gminie Zbrosławice, powiecie tarnogórskim i województwie śląskim^[1]. Konary znajdują się w zachodniej części Wieszowy, będąc danym folwarkiem, obecnie ulica Konary, przy drodze do Kamieńca^[4]. Należą do parafii w Wieszowie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Konary są po raz pierwszy wspomniane w księdze Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis, pod nazwą Conar^[3]^[5]. Zapisano tam, że na Konarach uiszczana jest dziesięcina o wartości 0,5 marki, w trzech rodzajach zboża: pszenicy, owsa, żyta^[5]. Płacona dziesięcina była większa niż w Wieszowie, Rokitnicy, Grzybowicach, ponieważ Konary były wtedy największą miejscowością w okolicy^[5].

Miejscowości o nazwach Konary było na Śląsku kilka. Ich zadaniami były: hodowla oraz utrzymanie koni dla grodu książęcego (w wieszowskich Konarach były hodowały konie prawdopodobnie dla grodu w Kamieńcu, gdyż nad zalewem i rzeką Dramą odkryto pozostałości grodu pochodzącego z IX w.) Z upływem lat wieszowskie Konary stały się wsią rolniczą, jednak nazwa nie została zmieniona^[6].

Z dokumentu z 16 września 1338 r. wynika, że Konary należały do Świętosławy, siostry Piotra z Paniów. Ostatnimi właścicielami Konar była rodzina Donnersmarcków, która od 1839 do 1945 r. opiekowała się tymi dobrami^[5].

Dawniej samodzielna wieś (gmina jednostkowa) i obszar dworski w powiecie bytomskim na Górnym Śląsku. Po podziale powiatu bytomskiego w 1873 roku znalazły się w powiecie tarnogórskim. W 1885 roku gmina Konary liczyła zaledwie 27 mieszkańców (obszar dworski był niezamieszkany) i już przed 1908 obie jednostki zostały zniesione i włączone do gminy Wieszowa^[7]. Po podziale powiatu bytomskiego w 1922 roku granicą państwową, pozostały przy Niemczech, wchodząc najpierw w skład szczątkowego powiatu tarnogórskiego (Restkreis Tarnowitz), a od 1 stycznia 1927 w skład powiatu Beuthen-Tarnowitz. Podczas II wojny światowej, pod administracją III Rzeszy, w składzie gminy Wieschowa (od 27 września 1935 pod nazwą Randsdorf)^[8].

Od 1945 w Polsce (gmina Wieszowa^[9]; w tym samym roku Konary zostały dołączone do Wieszowy, tworząc z nią i Glinicami jedną wieś)^[5].

W 1996 r. na Konarach mieszkało 50 osób^[5]^[6].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Konary powstała dzięki słowom koniarze, koniary – oznaczającym ludzi zajmujących się hodowlą koni.

W latach 1935-1945 Konary nosiły nazwę Meierei (miejsce hodowli krów)^[5]^[6].

Transport publiczny[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się tu przystanek autobusowy Wieszowa Konary [nż], z którego odjeżdża 6 linii autobusowych: 20, 132, 184, 739 oraz 134 i 712 (linie 134, 712, 739 mają trasy objazdowe z powodu remontu mostu w Zbrosławicach)^[10]^[a].

Kursy są organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego^[11] ^[12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Linia 739 przed remontem mostu w Zbrosławicach obsługiwała jedno stanowisko przystanku Wieszowa Konary [nż] (w porannym kursie wariantowym z Tarnowskich Gór do Pyskowic przez m.in. Zbrosławice, Wieszowę, Księży Las itd.).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56894
↑ Wieszowa, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1467 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (fragment) [online], www.dokumentyslaska.pl (pol.).
↑ Konary w serwisie Targeo
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ks. Piotr Szczygielski: Historia Parafii p.w. Trójcy Świętej w Wieszowie. Zabrze: 2014.
↑ ^a ^b ^c Zygmunt Pierszalik: Siedem Wieków Wieszowy. Wieszowa: 2004.
↑ Gemeindeverzeichnis 1885, 1900
↑ Amtsbezirk Randsdorf
↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bytomskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 457)
↑ ZTM, Zmiana tras linii 134, 712, 739 [online] (pol.).
↑ ZTM, Kursy dla stanowiska nr 1 przystanku Wieszowa Konary (nż) [online] (pol.).
↑ ZTM, Kursy dla stanowiska nr 2 przystanku Wieszowa Konary (nż) [online] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).

[11] Linia 739 przed remontem mostu w Zbrosławicach obsługiwała jedno stanowisko przystanku Wieszowa Konary [nż] (w porannym kursie wariantowym z Tarnowskich Gór do Pyskowic przez m.in. Zbrosławice, Wieszowę, Księży Las itd.).

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56894

[2] Wieszowa, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1467 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[p1-3] Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (fragment) [online], www.dokumentyslaska.pl (pol.).

[4] Konary w serwisie Targeo

[p2-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ks. Piotr Szczygielski: Historia Parafii p.w. Trójcy Świętej w Wieszowie. Zabrze: 2014.

[p3-6] Zygmunt Pierszalik: Siedem Wieków Wieszowy. Wieszowa: 2004.

[7] Gemeindeverzeichnis 1885, 1900

[8] Amtsbezirk Randsdorf

[9] Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bytomskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 457)

[10] ZTM, Zmiana tras linii 134, 712, 739 [online] (pol.).

[12] ZTM, Kursy dla stanowiska nr 1 przystanku Wieszowa Konary (nż) [online] (pol.).

[13] ZTM, Kursy dla stanowiska nr 2 przystanku Wieszowa Konary (nż) [online] (pol.).

[:a-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz

[:b-15] Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]

[12]

[A]

[B]

sołectwa	Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice
miejscowości niesołeckie	Łubki
Integralne części miejscowości	Dąbrowa Gaj Glinice Kępczowice Kopacz Konary Kopanina Krasowe Kuźnica Łubie Dolne Łubie Górne Nierada Osiedle Osiedle Wilkowice Piekło Wygiełzów

Przynależność wojewódzka	prow. Śląsk, rejencja opolska (1873–1919) prow. Górny Śląsk, rejencja opolska (1919–22/27^[A]) woj. śląskie (1922–39) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1873–1975)	Brzeziny Śląskie (1951–75) Brzozowice-Kamień (1962–72) Miasteczko Śląskie (Georgenberg) (1892–1945 i 1963–75) Piekary Śląskie (od 1947) Radzionków (1951–75) Strzybnica (1967–75) Tarnowskie Góry (Tarnowitz)
Gminy wiejskie jednostkowe (1873–1945)	Bobrowniki (Bobrownik) Boruszowice (Boruschowitz) Brynica (Brinitz) Chechło Nowe (Neu Chechlau) (do 1929 →) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1929 →) Glinice (Glinitz) Górniki (Friedrichswille) (do 1926 →^[A]) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1933 →) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Kolonia Grzybowska (Marienau) (do 1877) Kolonia Wieszowska (Philippsdorf) (do 1877) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kozłowa Góra (Koslowagora) Kunszt (Friedrichsgrube) (do przed 1885) Laryszów (Larischhof) (do 1926 →^[A]) Lasowice (Lassowitz) (do 1940) Miasteczko (Georgenberg) (do 1890 →) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← od 1922) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926 →^[A]) Nakło (Naklo) Nierada (Nierada) (do przed 1908) Opatowice (Oppatowitz) Orzech (Orzech) Piaseczna (Piassetzna) (do 1939) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1939) Pniowiec (Groß Pniowitz, 1908 Pniowitz) (do 1939) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) Repty Nowe (Neu Repten) Repty Stare (Repten) Rybna (Rybna) (do 1941) Sowice (Sowitz) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Sucha Góra (Trockenberg) Świerklaniec (od 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) Truszczyca (Truschütz) (do 1933 →) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Wilkowice-Osiedle (Georgendorf) (do przed 1908) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglin (Groß Zyglin) Żyglinek (Klein Zyglin)
Obszary dworskie (1873–1924/28^[B])	Bibiela (Bibiella) (do 1924) Bobrowniki (Bobrownik) (do 1924) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1923) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1924) Karłuszowiec-Segiet (Karlshof-Segeth) (1909–24) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kopanina (Kopanina) (1904–1926 →^[A]) Kozłowa Góra (Koslowagora, Ziegenberg) (do 1924) Lasowice-Sowice (Lassowitz-Sowitz, 1922 Lasowice) (do 1924) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← 1922–24) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926) Nakło (Naklo) (do 1924) Opatowice (Oppatowitz) (do 1924) Orzech (Orzech) (do 1924) Pasieki (Passiecken) (do 1924) Piaseczna (Piassetzna) (do 1924) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1923) Pniowiec (Groß Pniowitz) (do przed 1908) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) (do 1924) Repty Stare (Repten) (do 1924) Rybna (Rybna) (do 1923) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Strzybnica (Friedrichshütte) (do 1924) Sucha Góra (Trockenberg) (do 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) (do 1924) Świerklaniec (Neudeck) (do 1924) Truszczyca (Truschütz) (do 1923) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglinek (Klein Zyglin) (do 1924)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–54 i 1973–75)	Bobrowniki (1945–54) Boruszowice (1945–54) Brzeziny Śląskie (1945–51) Brzozowice-Kamień (1945–54) Dąbrówka Wielka (1945–54) Krupski Młyn (1973–75) Miasteczko Śląskie (Miasteczko) (1946–54) Miedary (← 1951–54) Nakło (Nakło Śląskie) (1945–46 i 1973–75) Piekary Śląskie (1945–46) Radzionków (1945–51) Repty Stare (1945–54) Stolarzowice (← 1951–54 i 1973–75) Strzybnica (1945–54) Świerklaniec (1945–54 i 1973–75) Tarnowice Stare (1945–46) Tąpkowice (1973–75) Tworóg (← 1951–54 i 1973–75) Wieszowa (← 1951–54) Zbrosławice (← 1951–54 i 1973–75) Żyglin (1945–46)
Gromady (1954–72)	Bobrowniki (1954–72) Boruszowice (1954–72) Brzozowice-Kamień (1954) Dąbrówka Wielka (1954–57) Kozłowa Góra (1954–72) ~~Krupski Młyn~~ (←~~1956~~) Miasteczko Śląskie (1954–57) Miedary (1954–72) Nakło (1954–57) Ożarowice (← 1957–72) Potępa (1954–61) Repty (1954–72) Rybna (1954–61) Stolarzowice (1954–57) Strzybnica (1954–57) Sucha Góra (1954–72) Świerklaniec (1954–72) Tąpkowice (← 1957–72) Tworóg (1954–72) Wieszowa (1954–57) Wojska (1954–72) Zbrosławice (1954–57) Żyglin (1954–72)
Osiedla (1954–72)	Brzozowice-Kamień (do 1962) Dąbrówka Wielka (1958–72) Krupski Młyn (←) (1956–72) Miasteczko Śląskie (1958–63) Nakło (1958–72) Stolarzowice (1958–72) Strzybnica (1958–66) Wieszowa (1958–72) Zbrosławice (1958–72)