Nierada (Zbrosławice)

Nierada
	niestandaryzowana część wsi
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	tarnogórski
Gmina	Zbrosławice
Sołectwo	Zbrosławice
Część miejscowości	Zbrosławice
Kod pocztowy	42-674
SIMC	nie nadano
	Położenie na mapie gminy Zbrosławice Nierada
	Położenie na mapie Polski Nierada
	Położenie na mapie województwa śląskiego Nierada
	Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Nierada
	50°24′34″N 18°43′58″E/50,409444 18,732778

Nierada (niem. Nierada) – niestandaryzowana nazwa części wsi Zbrosławice, w gminie Zbrosławice, powiecie tarnogórskim i województwie śląskim^[1].

Znajduje się w zachodniej części Zbrosławic, wzdłuż ulic Wolności (odcinek nr 1–17 i 2–18), Hutniczej i Łąkowej^[3]^[4]. Miejscowość należy do parafii w Kamieńcu^[5] i liczy 75 mieszkańców^[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dawniej wieś i gmina jednostkowa w powiecie toszecko-gliwickim. W 1861 liczyła 136 mieszkańców, działały w niej dwa wielkie piece hutnicze, dwa miechy parowe i fryszerka^[7]. W 1818 utraciła administracyjny związek z Toszkiem i Gliwicami, kiedy to została przyłączona do powiatu bytomskiego, a po jego podziale w 1873 znalazła się w powiecie tarnogórskim. W 1885 ludność gminy zmniejszyła się do 50 osób. Przed 1908 gmina Nierada została włączona do Kępczowic. Po podziale powiatu bytomskiego w 1922 granicą państwową, wraz z Kępczowicami pozostała przy Niemczech, wchodząc najpierw w skład szczątkowego powiatu tarnogórskiego (Restkreis Tarnowitz), a od 1 stycznia 1927 w skład powiatu Beuthen-Tarnowitz. 30 września 1928 zlikwidowano gminę Kępczowice (z Nieradą), włączając ją do gminy jednostkowej Zbrosławice^[8]. Administracja III Rzeszy połączyła 1 października 1936 gminy Zbrosławice (z Nieradą) i Ptakowice w nową gminę o nazwie Dramatal ('dolina Dramy'), likwidując jednocześnie tradycyjne nazwy polskiego pochodzenia Ptakowitz (wieś), Broslawitz (wieś) i Kempczowitz (część wsi), przy czym wieś Zbrosławice otrzymała niemiecką nazwę Dramatal-West^[9] ('zachodnia dolina Dramy'). Po II wojnie światowej, już w Polsce, utrzymano przynależność Nierady do wsi Zbrosławice.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Na posesji przy ul. Wolności 12 znajduje się zabytkowa kapliczka pw. św. Jana Nepomucena.

Gospodarka i turystyka[edytuj | edytuj kod]

W Nieradzie funkcjonuje Akademia Jeździecka „Prima”, „Hebar” (producent rolet, moskitier i żaluzji)^[10] i restauracja „Collina”.

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Komunikację publiczną w Nieradzie organizuje Zarząd Transportu Metropolitalnego w Katowicach poprzez przystanek autobusowy Zbrosławice Wolności (nż) (linie nr 20, 80, 134, 153, 191, 712, 739, 791)^[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86943
↑ Zbrosławice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Mapy historyczne, [w:] Geoportal Województwa Śląskiego ORSIP, mapy.orsip.pl [dostęp 2021-09-28] .
↑ Powiat Tarnogórski. System Informacji Przestrzennej [online] [dostęp 2021-09-28] .
↑ Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela, Kamieniec [online], Diecezja Gliwicka [dostęp 2021-09-28] (pol.).
↑ Historia parafii, [w:] Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Kamieńcu, www.parafiakamieniec.pl [dostęp 2021-09-28] .
↑ Nierada, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 108 .
↑ Dramatal
↑ "Amts-Blatt des Preußischen Regierung in Oppeln", Jg. 121, Stück 35, 29.08.1936, S. 246, No. 522.
↑ Hebar - rolety zewnętrzne, żaluzje, moskitiery, Zbrosławice. O firmie [online], Hebar Zbrosławice [dostęp 2021-09-28] (pol.).
↑ Zbrosławice, [w:] Rozkład jazdy ZTM. Przystanki, rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2021-09-28] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zbrosławice - historia miejscowości i parafii
Zbrosławice
Nierada, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 108 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86943

[2] Zbrosławice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] Mapy historyczne, [w:] Geoportal Województwa Śląskiego ORSIP, mapy.orsip.pl [dostęp 2021-09-28] .

[4] Powiat Tarnogórski. System Informacji Przestrzennej [online] [dostęp 2021-09-28] .

[5] Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela, Kamieniec [online], Diecezja Gliwicka [dostęp 2021-09-28] (pol.).

[6] Historia parafii, [w:] Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Kamieńcu, www.parafiakamieniec.pl [dostęp 2021-09-28] .

[7] Nierada, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 108 .

[8] Dramatal

[autonazwa7-9] "Amts-Blatt des Preußischen Regierung in Oppeln", Jg. 121, Stück 35, 29.08.1936, S. 246, No. 522.

[10] Hebar - rolety zewnętrzne, żaluzje, moskitiery, Zbrosławice. O firmie [online], Hebar Zbrosławice [dostęp 2021-09-28] (pol.).

[11] Zbrosławice, [w:] Rozkład jazdy ZTM. Przystanki, rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2021-09-28] .

[:a-12] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz

[:b-13] Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

sołectwa	Boniowice Czekanów Jasiona Jaśkowice Kamieniec Karchowice Kopienica Księży Las Laryszów Łubie Łubki Miedary Przezchlebie Ptakowice Szałsza Świętoszowice Wieszowa Wilkowice Zawada Zbrosławice Ziemięcice
miejscowości niesołeckie	Łubki
Integralne części miejscowości	Dąbrowa Gaj Glinice Kępczowice Kopacz Konary Kopanina Krasowe Kuźnica Łubie Dolne Łubie Górne Nierada Osiedle Osiedle Wilkowice Piekło Wygiełzów

Przynależność wojewódzka	prow. Śląsk, rejencja opolska (1873–1919) prow. Górny Śląsk, rejencja opolska (1919–22/27^[A]) woj. śląskie (1922–39) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1873–1975)	Brzeziny Śląskie (1951–75) Brzozowice-Kamień (1962–72) Miasteczko Śląskie (Georgenberg) (1892–1945 i 1963–75) Piekary Śląskie (od 1947) Radzionków (1951–75) Strzybnica (1967–75) Tarnowskie Góry (Tarnowitz)
Gminy wiejskie jednostkowe (1873–1945)	Bobrowniki (Bobrownik) Boruszowice (Boruschowitz) Brynica (Brinitz) Chechło Nowe (Neu Chechlau) (do 1929 →) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1929 →) Glinice (Glinitz) Górniki (Friedrichswille) (do 1926 →^[A]) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1933 →) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Kolonia Grzybowska (Marienau) (do 1877) Kolonia Wieszowska (Philippsdorf) (do 1877) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kozłowa Góra (Koslowagora) Kunszt (Friedrichsgrube) (do przed 1885) Laryszów (Larischhof) (do 1926 →^[A]) Lasowice (Lassowitz) (do 1940) Miasteczko (Georgenberg) (do 1890 →) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← od 1922) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926 →^[A]) Nakło (Naklo) Nierada (Nierada) (do przed 1908) Opatowice (Oppatowitz) Orzech (Orzech) Piaseczna (Piassetzna) (do 1939) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1939) Pniowiec (Groß Pniowitz, 1908 Pniowitz) (do 1939) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) Repty Nowe (Neu Repten) Repty Stare (Repten) Rybna (Rybna) (do 1941) Sowice (Sowitz) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Sucha Góra (Trockenberg) Świerklaniec (od 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) Truszczyca (Truschütz) (do 1933 →) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Wilkowice-Osiedle (Georgendorf) (do przed 1908) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglin (Groß Zyglin) Żyglinek (Klein Zyglin)
Obszary dworskie (1873–1924/28^[B])	Bibiela (Bibiella) (do 1924) Bobrowniki (Bobrownik) (do 1924) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1923) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1924) Karłuszowiec-Segiet (Karlshof-Segeth) (1909–24) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kopanina (Kopanina) (1904–1926 →^[A]) Kozłowa Góra (Koslowagora, Ziegenberg) (do 1924) Lasowice-Sowice (Lassowitz-Sowitz, 1922 Lasowice) (do 1924) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← 1922–24) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926) Nakło (Naklo) (do 1924) Opatowice (Oppatowitz) (do 1924) Orzech (Orzech) (do 1924) Pasieki (Passiecken) (do 1924) Piaseczna (Piassetzna) (do 1924) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1923) Pniowiec (Groß Pniowitz) (do przed 1908) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) (do 1924) Repty Stare (Repten) (do 1924) Rybna (Rybna) (do 1923) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Strzybnica (Friedrichshütte) (do 1924) Sucha Góra (Trockenberg) (do 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) (do 1924) Świerklaniec (Neudeck) (do 1924) Truszczyca (Truschütz) (do 1923) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglinek (Klein Zyglin) (do 1924)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–54 i 1973–75)	Bobrowniki (1945–54) Boruszowice (1945–54) Brzeziny Śląskie (1945–51) Brzozowice-Kamień (1945–54) Dąbrówka Wielka (1945–54) Krupski Młyn (1973–75) Miasteczko Śląskie (Miasteczko) (1946–54) Miedary (← 1951–54) Nakło (Nakło Śląskie) (1945–46 i 1973–75) Piekary Śląskie (1945–46) Radzionków (1945–51) Repty Stare (1945–54) Stolarzowice (← 1951–54 i 1973–75) Strzybnica (1945–54) Świerklaniec (1945–54 i 1973–75) Tarnowice Stare (1945–46) Tąpkowice (1973–75) Tworóg (← 1951–54 i 1973–75) Wieszowa (← 1951–54) Zbrosławice (← 1951–54 i 1973–75) Żyglin (1945–46)
Gromady (1954–72)	Bobrowniki (1954–72) Boruszowice (1954–72) Brzozowice-Kamień (1954) Dąbrówka Wielka (1954–57) Kozłowa Góra (1954–72) ~~Krupski Młyn~~ (←~~1956~~) Miasteczko Śląskie (1954–57) Miedary (1954–72) Nakło (1954–57) Ożarowice (← 1957–72) Potępa (1954–61) Repty (1954–72) Rybna (1954–61) Stolarzowice (1954–57) Strzybnica (1954–57) Sucha Góra (1954–72) Świerklaniec (1954–72) Tąpkowice (← 1957–72) Tworóg (1954–72) Wieszowa (1954–57) Wojska (1954–72) Zbrosławice (1954–57) Żyglin (1954–72)
Osiedla (1954–72)	Brzozowice-Kamień (do 1962) Dąbrówka Wielka (1958–72) Krupski Młyn (←) (1956–72) Miasteczko Śląskie (1958–63) Nakło (1958–72) Stolarzowice (1958–72) Strzybnica (1958–66) Wieszowa (1958–72) Zbrosławice (1958–72)