U-556

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
U-556
Ilustracja
Siostrzana jednostka U-556 – U-660
Klasa

okręt podwodny

Typ

VIIC

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg III Rzesza

Położenie stępki

2 stycznia 1940

Wodowanie

7 grudnia 1940

 Kriegsmarine
Nazwa

U-556

Wejście do służby

6 lutego 1941

Zatopiony

27 czerwca 1941

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


769 ton
871 ton

Długość

67,1 metra

Szerokość

6,2 metra

Zanurzenie

4,74 metra

Zanurzenie testowe

100 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17-17,6 węzła
7,6 węzła

Zasięg

powierzchnia: 8500 Mm przy 10 węzłach
zanurzenie: 80 Mm przy 4 węzłach

Sensory
GHG, S-Gerät
Uzbrojenie
początkowo: 1 działo kal. 88 mm
1 działko plot. kal. 20 mm
14 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 533 mm

Załoga

44

U-556 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Okręt wypierał 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped kalibru 533 mm wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni prędkość ponad 17 węzłów, osiągając zasięg 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów.

Zwodowany 7 grudnia 1940 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został wcielony do służby w Kriegsmarine 6 lutego 1941 roku. W czasie służby operacyjnej w składzie 1. Flotylli U-Bootów okręt odbył dwa patrole bojowe, podczas których zatopił sześć statków o łącznej pojemności 29 552 BRT oraz uszkodził statek o pojemności 4986 BRT. U-556 został zatopiony bombami głębinowymi 27 czerwca 1941 roku na południowy zachód od Islandii przez brytyjskie fregaty HMS „Nasturtium”, HMS „Celandine” i HMS „Gladiolus”.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Okręty podwodne typu VIIC.

Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by móc zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät, uzupełniając pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6].

U-556 zamówiono 25 września 1939 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-556 otrzymał numer stoczniowy 532 (Werk 532)[7][11]. Stępkę okrętu położono 2 stycznia 1940 roku, a zwodowany został 7 grudnia 1940 roku[7][10].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

U-556 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6]. Wykonany ze stali pancernej CM 351 Kruppa o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[6][14]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[15]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[16]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][17][a].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[11][13]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][18]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[18]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 100 metrów, zaś głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][19].

Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[20][21]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][20]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät, a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][22].

Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[18][23][b].

Służba[edytuj | edytuj kod]

U-556 został wcielony do służby w Kriegsmarine 6 lutego 1941 roku[7][8]. Dowództwo okrętu objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Herbert Wohlfarth, dowodzący uprzednio U-14 i U-137[24][25]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 36 839[8]. Do 1 kwietnia 1941 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 1. Flotylli U-Bootów, operując z Kilonii[7][8].

Pierwszy rejs bojowy[edytuj | edytuj kod]

1 kwietnia 1941 roku U-556 osiągnął gotowość bojową, pozostając nadal w składzie 1. Flotylli U-Bootów[7]. 1 maja okręt wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[26]. 6 maja w pobliżu Wysp Owczych U-Boot zatopił ogniem artyleryjskim zbudowany w 1931 roku farerski trawler „Emanuel” o pojemności 166 BRT, płynący z ładunkiem ryb z Islandii do Wielkiej Brytanii (na pozycji 62°06′N 8°10′W/62,100000 -8,166667, na pokładzie śmierć poniosły trzy z liczącej osiem osób załogi)[25][27]. W dniach 10–20 maja okręt wchodził w skład wilczego stada „West”[26]. 10 maja na południowy wschód od Grenlandii U-556 wziął udział w ataku stada na konwój OB-318, zatapiając dwa i uszkadzając jeden aliancki statek[28]. O godzinie 04:42 okręt wystrzelił torpedy w kierunku dwóch statków, trafiając na pozycji 59°23′N 35°25′W/59,383333 -35,416667 zbudowany w 1938 roku brytyjski parowiec „Aelybryn” o pojemności 4986 BRT, przewożący 7935 ton drobnicy[8][29]. Statek został uszkodzony i odholowany do Reykjavíku przez fregatę HMS „Hollyhock” (K64), a w wyniku ataku zginęła jedna osoba[29]. O 07:52 U-Boot storpedował zbudowany w 1919 roku brytyjski parowiec „Empire Caribou” (4861 BRT), przewożący 2020 ton kredy[30][31]. Statek zatonął na pozycji 59°28′N 35°44′W/59,466667 -35,733333, a w wyniku ataku zginęło 34 z liczącej 45 osób załogi (pozostałych uratował niszczyciel HMS „Malcolm” (D19))[30][31]. O godzinie 20:37 U-556 wystrzelił torpedę G7e w kierunku zbudowanego w 1919 roku belgijskiego parowca „Gand” o pojemności 5086 BRT, płynącego pod balastem, trafiając w prawą burtę przed mostkiem[30][32]. Po opuszczeniu statku przez załogę o godzinie 21:20 U-Boot wypłynął na powierzchnię i rozpoczął ostrzał statku, aż ten zatonął około 40 minut później na pozycji 57°54′N 37°34′W/57,900000 -37,566667 (na pokładzie zginęła jedna osoba, a kilka zostało rannych; 43 rozbitków zostało podjętych później przez niszczyciel HMS „Burwell” (H94))[30][32].

20 maja lista wojennych osiągnięć U-Boota powiększyła się o płynące w konwoju HX-126 trzy brytyjskie statki, zatopione torpedami wystrzelonymi o 14:48, 14:50 i 15:16[28][30]. Na pozycji 57°28′N 41°07′W/57,466667 -41,116667 ze stratą 28 członków załogi zatonął zbudowany w 1936 roku motorowiec „Darlington Court” o pojemności 4974 BRT, przewożący ładunek pszenicy i samoloty o masie 8116 ton oraz pochodzący z 1919 roku parowiec „Cockaponset” o pojemności 5995 BRT, transportujący 2719 ton stali, 1924 tony sadzy, 250 ton trotylu, 1162 tony drobnicy i ciężarówki o masie 223 ton (uratowano całą załogę liczącą 41 osób)[33][34]. Trzecią ofiarą został zbudowany w 1937 roku motorowy zbiornikowiec „British Security” o pojemności 8470 BRT, przewożący 11 200 ton benzyny i nafty, który zatonął po trwającym trzy dni pożarze na pozycji 57°14′N 39°23′W/57,233333 -39,383333 (zginęła cała, licząca 53 osoby załoga statku)[35].

Powracając do bazy U-556 otrzymał 24 maja rozkaz dołączenia do grupy U-Bootów tworzących w Zatoce Biskajskiej zasadzkę na brytyjskie okręty uczestniczące w operacji przeciw pancernikowi „Bismarck”[36]. 26 maja o godzinie 20:00 U-Boot natknął się na krążownik liniowy HMS „Renown” i lotniskowiec HMS „Ark Royal”, jednak nie mógł ich zaatakować z powodu wystrzelenia wszystkich torped i jedynie wysłał meldunek o kontakcie; w nocy zbliżył się do „Bismarcka” na odległość umożliwiającą kontakt wzrokowy[7][37]. Rankiem 27 maja okręt otrzymał rozkaz przejęcia dziennika pokładowego pancernika, jednak z powodu braku paliwa U-556 nie zdołał go wykonać[7][38]. U-Boot dotarł do Lorient 30 maja, po 30 dniach pobytu w morzu[26].

Drugi rejs bojowy i utrata okrętu[edytuj | edytuj kod]

19 czerwca U-Boot wyszedł z Lorient na swój drugi patrol na Atlantyku[39]. 27 czerwca na południowy zachód od Islandii szykujący się do ataku na konwój HX-133 U-556 został wykryty za pomocą ASDIC-a przez brytyjską fregatę HMS „Nasturtium” (K107), która zrzuciła w miejscu kontaktu 20 bomb głębinowych[40]. Na miejsce przypłynęły kolejne fregaty HMS „Celandine” (K75) i HMS „Gladiolus” (K34), zrzucając odpowiednio 20 i 10 bomb[40]. U-Boot doznał poważnych uszkodzeń i wynurzył się alarmowo, dostając się pod ogień dział kalibru 102 mm fregat, a jego dowódca wydał rozkaz opuszczenia okrętu, który zatonął na pozycji 60°24′N 29°00′W/60,400000 -29,000000[7][41]. Z liczącej w tym rejsie 46 osób załogi U-Boota zginęło pięciu marynarzy, a 41 zostało uratowanych[7][c].

Podsumowanie działalności bojowej[edytuj | edytuj kod]

U-556 odbył dwa patrole bojowe, spędzając w morzu 39 dni[42]. W ich trakcie zatopił sześć statków o łącznej pojemności 29 552 BRT oraz uszkodził statek o pojemności 4986 BRT[7]. Na pokładach zatopionych i uszkodzonych jednostek zginęło co najmniej 120 osób, w tym 53 na brytyjskim zbiornikowcu „British Security”[28][35]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela[28]:

Data Nazwa Państwo Tonaż[d] Los jednostki
6 maja 1941 „Emanuel”  Wyspy Owcze 166 zatopiony
10 maja 1941 „Aelybryn”  Wielka Brytania 4986 uszkodzony
10 maja 1941 „Empire Caribou”  Wielka Brytania 4861 zatopiony
10 maja 1941 „Gand”  Belgia 5086 zatopiony
20 maja 1941 „Darlington Court”  Wielka Brytania 4974 zatopiony
20 maja 1941 „Cockaponset”  Wielka Brytania 5995 zatopiony
20 maja 1941 „British Security”  Wielka Brytania 8470 zatopiony
RAZEM zatopione: 6
uszkodzone: 1

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2023 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
  2. ↑ W momencie zatopienia na pokładzie U-556 przebywało 46 ludzi[7].
  3. ↑ Blair 1998 ↓, s. 339 i Borowiak 2009b ↓, s. 330 podają, że zginęło pięciu i ocalało 38 członków załogi U-556.
  4. ↑ Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
  2. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
  4. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
  5. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
  6. ↑ a b c d e VIIC ↓.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l U-556 ↓.
  8. ↑ a b c d e Borowiak 2009b ↓, s. 330.
  9. ↑ Blohm & Voss ↓.
  10. ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
  11. ↑ a b c d e Gogin 2023 ↓.
  12. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
  13. ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
  14. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
  15. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
  16. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
  17. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
  18. ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
  19. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
  20. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
  21. ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
  22. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
  23. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
  24. ↑ Herbert Wohlfarth ↓.
  25. ↑ a b Blair 1998 ↓, s. 307.
  26. ↑ a b c patrol 1 ↓.
  27. ↑ Emanuel ↓.
  28. ↑ a b c d uboatsucc ↓.
  29. ↑ a b Aelybryn ↓.
  30. ↑ a b c d e Borowiak 2009b ↓, s. 331.
  31. ↑ a b Empire Caribou ↓.
  32. ↑ a b Gand ↓.
  33. ↑ Darlington Court ↓.
  34. ↑ Cockaponset ↓.
  35. ↑ a b British Security ↓.
  36. ↑ Blair 1998 ↓, s. 313.
  37. ↑ Blair 1998 ↓, s. 316.
  38. ↑ Blair 1998 ↓, s. 317.
  39. ↑ patrol 2 ↓.
  40. ↑ a b Blair 1998 ↓, s. 338.
  41. ↑ Blair 1998 ↓, s. 338–339.
  42. ↑ patrole ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Myśliwi 1939–1942. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1998. ISBN 83-85852-26-3.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Aelybryn. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: British Security. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Cockaponset. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Darlington Court. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Emanuel. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Empire Caribou. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Gand. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Herbert Wohlfarth. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrols by U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Ships hit by U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: U-556. uboat.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
  • David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
Okręty podwodne typu VII C
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=U-556&oldid=73505893”