Walerian Orłowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Walerian Hildegard Orłowski
Ilustracja
Walerian Hildegard Orlowski
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

17 września 1893
Kimpolung

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Armia Polska we Włoszech
Błękitna Armia
Wojsko Polskie

Jednostki

22 Pułk Piechoty k.k. Landwehry
3 Pułk Instrukcyjny
15 Pułk Strzelców Pieszych
8 Pułk Strzelców Polskich
50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
PKU Dębica
KRU Dębica

Stanowiska

dowódca kompanii
dowódca batalionu piechoty
kwatermistrz pułku
komendant PKU
komendant rejonu uzupełnień

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola

Walerian Hildegard Orłowski[1] (ur. 17 września 1893 w Kimpolungu, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Waleriana i Karoliny z domu Bieber. Wywodził się z inteligenckiej rodziny emigrantów polskich osiadłych w Rumunii. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz „Polowej Drużyny Młodych”. Egzamin maturalny złożył w grecko-orientalnej szkole realnej w Czerniowcach. Studia podjął na Uniwersytecie w Czerniowcach na kierunku filozofii, przerwane ze względu na wybuch I wojny światowej.

Walczył na froncie rosyjskim w Karpatach i froncie włoskim (bitwy pod Monte Lamperla, Asiago i nad Piavą).

Po rozpadzie Austro-Węgier trafił do niewoli włoskiej, gdzie zgłosił się do powstających we Włoszech formacji polskich. Pełnił funkcję dowódcy kompanii piechoty w Armii gen. Józefa Hallera stacjonującej w Santa Maria Capua Vetere, a następnie dowódcy jednego z baonu stacjonującego w La Mandria di Chivasso. Podczas służby w Błękitnej Armii ukończył szkołę oficerską w Casagiove. W czerwcu 1919 r. po przewiezieniu baonu do Polski otrzymał przydział do 15 pułku strzelców polskich Armii Hallera, po czym został przeniesiony do 50 pułku piechoty Strzelców Kresowych im. Francesco Nullo.

Po wojnie polsko-bolszewickiej pełnił funkcję adiutanta taktycznego 50 pułku piechoty stacjonującego w Kowlu (obecna Ukraina). Od 1922 r. w pułku dowodził II batalionem. W styczniu 1926 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza[2]. 18 lutego 1927 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i przeniesiony służbowo do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kowel celem odbycia czteromiesięcznej praktyki poborowej[3]. 22 lipca tego roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Dębica na stanowisko kierownika referatu I[4]. W marcu 1929 roku został przesunięty na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta PKU Dębica[5]. W marcu 1932 roku został zatwierdzony na tym stanowisku[6]. W 1938 roku dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Dębica, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”.

Po wybuchu II wojny światowej 1939 r., w okresie kampanii wrześniowej wyjechał z dokumentami KRU (początkowo wraz z rodziną)[7]. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 r., w czasie ewakuacji PKU został aresztowany przez Sowietów pod Tarnopolem[7] i trafił do niewoli. Został osadzony w Kozielsku. O jego pobycie w obozie wspominał znający go plut. Józef Zarytkiewicz (zwolniony z Kozielska)[8]. Jego nazwisko znajduje się na liście wywózkowej nr 015/2 z 1940 r. Dnia 7 kwietnia 1940 r. przewieziono go do Katynia, gdzie został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 r. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 r. jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 23[9]. Przy zwłokach Waleriana Orłowskiego zostały odnalezione pocztówka, list, świadectwo szczepienia w obozie, fotografie[10].

Walerian Orłowski był żonaty, miał synów Romana i Tadeusza.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 r. awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Waleriana Orłowski został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Tarnowie.

Został również upamiętniony inskrypcją pamiątkową w kościele garnizonowym pw. św. Agnieszki w Krakowie oraz na tzw. Dębickiej Liście Katyńskiej usytuowanej na Placu Mikołajkowów w Dębicy.

Awanse służbowe[edytuj | edytuj kod]

  • chorąży (Fähnrich) – 28 lutego 1915 r.
  • podporucznik (Leutnant) – październik 1915 r.
  • porucznik (Oberleutnant) – 1 listopada 1917 r.
  • kapitan – zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 r., zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r.
  • major – 1 grudnia 1924 r. ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 r. i 182 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty (w 1932 r. zajmował 79 lokatę )
  • podpułkownik – 5 października 2007 r. pośmiertnie
Odznaka 50 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych im. Francesco Nullo

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia zbiorowe

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 265, sprostowano imię i datę urodzenia z „Walerian ur. 7 września 1893” na „Walerian Hildegard ur. 17 września 1893”.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 18 stycznia 1926, s. 26.
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 54.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226.
  7. a b Co z nami będzie. Relacja Józefa Zarytkiewicza. W: Stanisław Maria Jankowski, Edward Miszczak: Powrót do Katynia. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 13. ISBN 83-03-03194-5.
  8. Co z nami będzie. Relacja Józefa Zarytkiewicza. W: Stanisław Maria Jankowski, Edward Miszczak: Powrót do Katynia. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 13–15. ISBN 83-03-03194-5.
  9. Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
  10. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 122. ISBN 83-7001-294-9.
  11. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w dzienniku Urzędowym MON.
  12. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 72)
  13. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  14. Dziennik Personalny z 1936 r. Nr 1 s. 1, Digital Library of Wielkopolska, www.wbc.poznan.pl, 19 marca 1936 [dostęp 2017-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-07] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]