Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Gwiazda Barnarda

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii




Gwiazda Barnarda
Ilustracja
Położenie gwiazdy Barnarda w 2006 roku
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wężownik

Rektascensja

17h 57m 48,5s[1]

Deklinacja

+04° 41′ 36″[1]

Odległość

5,94 ly
1,82 pc

Wielkość obserwowana

9,54m

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

czerwony karzeł

Typ widmowy

M5V

Masa

0,15-0,17[2] M☉

Promień

0,15[3]-0,20[2] R☉

Wielkość absolutna

13,22m

Okres obrotu

130,4 dni ziemskich [4]

Wiek

~1,0 × 1010[5]

Temperatura

3,134 ± 102 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Katalog Gliesego: GJ 699
Katalog Hipparcosa: HIP 87937
BD +04°3561a, [6]

Gwiazda Barnarda to niezwykle lekki czerwony karzeł oddalony o około 6 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Wężownika. W roku 1916 amerykański astronom Edward Barnard obliczył ruch własny gwiazdy na 10,3 sekundy kątowej na rok, co jest największym znanym ruchem własnym gwiazdy względem Słońca[7]. Oddalona o blisko 6 lat świetlnych (1,8 parseka), Gwiazda Barnarda jest najbliższą znaną gwiazdą w gwiazdozbiorze Wężownika i najbliższą gwiazdą na całym niebie po trzech gwiazdach systemu Alfa Centauri. Mimo niewielkiej odległości, Gwiazda Barnarda nie jest widoczna gołym okiem.

Gwiazda Barnarda jest tematem wielu badań i jest prawdopodobnie najczęściej badanym i obserwowanym karłem typu widmowego M ze względu na swoją bliskość i dogodne położenie blisko równika niebieskiego[2]. Badania koncentrują się na charakterystyce gwiazdy, jej astrometrii i definiowaniu wartości granicznych możliwości występowania wokół niej planet. Choć to wiekowa gwiazda, obserwacje wskazują, że Gwiazda Barnarda wciąż jeszcze doświadcza gwałtownych procesów.

Gwiazda ta była również przedmiotem pewnych kontrowersji. Przez dziesięć lat, od początku lat 60. XX wieku, Peter van de Kamp błędnie postulował istnienie conajmniej jednego gazowego giganta na orbicie wokół Gwiazdy Barnarda co było akceptowane przez innych astronomów. Obecność małych planet typu ziemskiego w dalszym ciągu jest brana pod uwagę, jednak istnienie dużych planet zostało w zasadzie wykluczone, a postulaty van de Kampa odrzucone. Gwiazda ta jest brana pod uwagę jako cel badań na temat możliwości szybkiej, bezzałogowej podróży do pobliskiego systemu gwiezdnego w ramach tzw. Projektu Dedala.

Podsumowanie danych[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda Barnarda, czerwony karzeł typu widmowego M4 jest zbyt słaba, by można ją zobaczyć bez teleskopu. Jej pozorna wielkość wynosi 9,57m. Można to porównać do -1,5m dla Syriusza (najjaśniejszej gwiazdy nocnego nieba) z 6m dla słabszych ale widocznych obiektów (co w skali logarytmicznej oznacza że wielkość 9,57m jest 1/27 jasności słabszych gwiazd, które mogą być obserwowane gołym okiem przy dobrej widoczności).

Mająca 7 do 12 miliardów lat, Gwiazda Barnarda jest znacznie starsza niż Słońce i może być jedną z najstarszych gwiazd wszechświata[5]. Utraciła dużo energii rotacyjnej, a jej okresowe zmiany jasności wskazują, że obraca się tylko raz na 130 dni (dla porównania Słońce rotuje w nieco ponad 25 dni). Ze względu na swój wiek Gwiazda Barnarda długo nie przejawiała aktywności gwiezdnej. Jednakże w 1998 roku astronomowie zaobserwowali intensywny rozbłysk gwiazdy, czyniący z niej zaskakującą gwiazdę rozbłyskową[8]. Jest oznaczana jako gwiazda zmienna typu V2500 Ophiuchi.

Zmiana pozycji Gwiazdy Barnarda w cyklu pięcioletnim; 1985–2005

Ruch własny ciała na niebie wynika ze względnej prędkości w odniesieniu do Słońca wynoszącej 90 km/s. Gwiazda ta zmienia położenie corocznie o 10,3 sekundy kątowej, co oznacza, że przemieszcza się o ¼ stopnia w trakcie życia człowieka, a więc o wartość w przybliżeniu równą połowie średnicy księżyca w pełni[9].

Prędkość radialna Gwiazdy Barnarda w stosunku do Słońca może być zmierzona przez jej przesunięcie ku fioletowi. Dwa pomiary zaczerpnięte z katalogów gwiazd to: 106,8 km/s w SIMBAD, oraz 110,8 km/s w ARICNS i pozostałych. Pomiary te, w połączeniu z ruchem własnym, sugerują prawdziwą prędkość w stosunku do Słońca odpowiednio 139,7 i 142,7 km/s[10]. Gwiazda Barnarda zbliża się do Słońca tak szybko, że stanie się ona najbliższą gwiazdą około roku 11 700 n.e., znajdując się w odległości 3,8 roku świetlnego[11]. Co ciekawe, gwiazda ta wciąż będzie zbyt słaba by mogła być widoczna gołym okiem. W czasie największego zbliżenia osiągnie ona jasność widomą około 8,5m. Potem jej jasność zacznie ponownie spadać.

Gwiazda Barnarda ma masę około 17% masy Słońca oraz promień 15-20% promienia Słońca (nowsze szacunki są wyższe)[3][2]. Tak więc, mimo że jej masa jest około 180 razy większa od masy Jowisza to jej promień jest tylko 1,5 do 2,0 razy większy, co charakteryzuje obiekty o wielkości podobnej do brązowego karła. Jej temperatura efektywna wynosi 3134(±102)K, a jasność wizualna osiąga zaledwie 4/10000 jasności Słońca oraz odpowiednio 34,6/10000 jasności bolometrycznej Słońca[2]. Jest tak słaba, że gdyby zastępowała Słońce, była by tylko 100 razy jaśniejsza niż Księżyc w pełni[12].

System planetarny[edytuj | edytuj kod]

Na dekadę przed rokiem 1963, wielu astronomów zaakceptowało pogląd duńskiego astronoma Petera van de Kampa, że odkryte zaburzenia w ruchu własnym Gwiazdy Barnarda sugerują orbitowanie wokół gwiazdy co najmniej jednej planety o masie Jowisza lub większej[13]. Van de Kamp obserwował gwiazdę od roku 1938, próbując, wraz ze współpracownikami z obserwatorium Swarthmore College, znaleźć minimalne zmiany rzędu 1 mikrometra pozycji gwiazdy na płytach fotograficznych zgodne z zaburzeniami orbity wskazującymi na towarzyszącą planetę. Obserwacje te prowadziło wiele osób by ich przeciętne wyniki pozwoliły uniknąć systemowych, indywidualnych błędów[14]. Van de Kamp początkowo postulował obecność planety o masie 1,6 masy Jowisza w odległości 4,4 j.a. na orbicie nieco ekscentrycznej i takie wyniki opublikował w 1969 roku. Później, w tym samym roku zasugerował obecność dwóch planet o masach odpowiednio 1,1 i 0,8 masy Jowisza[15].

Wizja artystyczna planety okrążającej czerwonego karła

Inni astronomowie powtarzali pomiary van de Kampa, i dwie istotne publikacje w roku 1973 podważyły postulowaną obecność planety bądź też planet. Gatewood i Eichhorn, na innych obserwatoriach i korzystając z nowszych technik fotograficznych, nie potwierdzili istnienia jakiejkolwiek planety na orbicie wokół Gwiazdy Barnarda[16]. Inna publikacja opublikowana przez Hershey cztery miesiące wcześniej, także korzystającej z obserwatorium Swarthmore, wykazywała takie zmiany w polu astrometrycznym kilku podobnych gwiazd, które występowały do czasu korekt i modyfikacji przeprowadzonych na obiektywie teleskopu[17]. "Odkrycie" planety było więc zwykłym błędem powstałym przy obrabianiu i przetwarzaniu danych.

Van de Kamp nigdy nie przyznał się do błędu i publikował dalsze artykuły potwierdzające istnienie dwóch planet jeszcze pod koniec 1982 roku[18]. Wulff Heintz, następca van de Kampa w Swarthmore i ekspert w zakresie gwiazd podwójnych, wątpił w jego wyniki i zaczął publikację krytycznych artykułów jeszcze przed rokiem 1976, z których dwa zostały opublikowane by się odseparować od poglądów van de Kampa[19].

Nie odrzucono całkowicie możliwości istnienia planet obiegających Gwiazdę Barnarda a dalsze bezskuteczne poszukiwania prowadzono przez w latach 80. i 90. ubiegłego stulecia. Ostatnie takie badania w podczerwieni były prowadzone przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a w roku 1999[20].

Podczas gdy kontrowersja raczej zaszkodziły badaniom nad planetami pozasłonecznymi, miały one odwrotny skutek dla Gwiazdy Barnarda. W okresie w którym planetarne przypuszczenia wydawały się wiarygodne, sława gwiazdy w świecie science fiction wzrastała, a także została wybrana na cel Projektu Dedal.

Projekt Dedal[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Projekt Dedal.

Prócz kontrowersji na temat hipotetycznej planety, najlepiej znanym badaniem Gwiazdy Barnarda była część Projektu Dedal. Podjęty w latach 1973-78 projekt przewidywał, że błyskawiczna, bezzałogowa podróż do innych systemów słonecznych jest możliwa z użyciem nowoczesnych technologii[21]. Gwiazda Barnarda została wybrana jako cel częściowo dlatego, że przewidywano istnienie tam planet[22].

Model teoretyczny przewidywał, że ładunki nuklearne korzystające z reakcji termojądrowych (szczególnie z bombardowania elektronami deuteru i izotopu helu-3) i przyspieszając w ciągu 4 lat mogły uzyskać prędkość 12% prędkości światła. Wtedy to gwiazda mogła by stać się dostępna po 50 latach, więc krócej niż trwa okres życia człowieka[22]. Wraz z dokładnymi badaniami gwiazdy i teoretycznych towarzyszy, ośrodek międzygwiazdowy mógłby zostać zbadany oraz wykonane wstępne pomiary astrometryczne układu[21].

Wstępne modele Projektu Dedal inicjowały dalsze teoretyczne badania. W 1980 Robert Freitas zasugerował bardziej ambitny plan: sondę von Neumanna, która mogła by budować z dostępnych sobie materiałów kopie samej siebie. Sondy takie przeznaczone by były do poszukiwań i kontaktowania się z życiem pozaziemskim[23]. Budowane i uruchamiana na orbicie Jowisza, mogły by dolecieć do Gwiazdy Barnarda w czasie 47 lat przy parametrach podobnych do tych z pierwotnego Projektu Dedal. Po przybyciu już do gwiazdy, sondy mogły by zacząć automatyczną produkcję, tworząc fabrykę, początkowo by produkowały sondy eksploracyjne i ewentualnie by wybudować kopię oryginalnej sondy po około 1000 latach[23].

Badania[edytuj | edytuj kod]

Mimo iż badania rozpoczęte przez van de Kampa a koncentrujące się na poszukiwaniu planet miały największą wagę, Gwiazda Barnarda jest także świetne udokumentowana jeśli chodzi o inne aspekty swojej gwiezdnej natury.

Charakterystyka gwiazdy i astrometria[edytuj | edytuj kod]

Kilka publikacji dotyczących relacji masa-jasność pojawiło się przed ostateczym wynikiem prac Dawson w roku 2003. Wraz z dokładnym ustaleniem temperatury i jasności (zobacz powyżej), dokument ten sugeruje, że poprzednie szacunki promienia Gwiazdy Barnarda były zaniżone wskazując wyższą wartość 0,20 ± 0,008 promienia Słońca[2].

W kompleksowym badaniu metaliczności gwiazd karłowatych typu M gwiazdę Barnarda umieszczono pomiędzy −0,5 a −1,0 w skali metaliczności, co stanowi od 10 do 32% wartości tego parametru dla Słońca[24]. Metaliczność, czyli ułamek masy gwiazdy, na który składają się pierwiastki chemiczne cięższe od helu, pomaga sklasyfikować gwiazdy względem ich populacji w galaktyce. Barnard's Star seems to be typical of the old, red dwarf population II stars, yet these are also generally metal-poor halo stars. While sub-solar, Barnard's Star's metallicity is higher than a halo star and is in keeping with the low end of the metal-rich disk star range; this, plus its high space motion, have led to the designation "Intermediate Population II star", between a halo and disk star[24][25].

Benedict oraz jego współpracownicy w swoich badaniach w szerokim zakresie korzystali z Teleskopu Hubble'a. W 1999 wartości absolute parallax i jasności absolutnej zostały ponownie zdefiniowane[20]. To pomogło uściślić możliwe granice występowania planet wokół gwiazdy. Inna ważna praca wykonana przez Kurster et al. w 2003 zanotowała pierwsze odkrycie zmiany prędkości radialnej gwiazdy spowodowanej przez jej ruch; dalsze zmiany w jej prędkości radialnej zostały przypisane jej aktywności gwiazdowej[25].

Definiowanie granicy występowania planet[edytuj | edytuj kod]

Astrometria i badania innych właściwości gwiazdy mogą także dostarczyć dalszych informacji o prawdopodobieństwie istnienia wokół niej planet. Poprzez uszczegółowienie wartości ruchu własnego gwiazdy, jej masa i granice występowania wokół niej możliwych planet są dokładniejsze: w ten sposób astronomowie często mogą wykluczyć jakie typy planet nie mogą okrążać gwiazdy. Karły typu M takie jak Gwiazda Barnarda są łatwiejsze w badaniu niż większe gwiazdy gdyż ich mniejsza masa powoduje, że zakłócenia są lepiej widoczne[26]. Dlatego też Gatewood mógł już w roku 1995 udowodnić, że ciała powyżej 10 mas Jowisza (dolny limit dla brązowych karłów) z pewnością nie okrążają Gwiazdy Barnarda[13], w pracy która pomogła udoskonalić negative certainty regarding planetary objects in general[27]. W 1999 praca z Kosmicznym Teleskopem Hubble'a dalej ograniczyła masą teoretycznego kompana do 0,8 masy Jowisza dla ciała które okrążało by gwiazdę w ciągu 1000 dni[20], podczas gdy Kurtzer określił w 2003, że wewnątrz ekosfery wokół Gwiazdy Barnarda, planets are not possible with an "M sin i" value (nie jest możliwe występowanie planet typu "M ze skazą i"(??))[28] większej niż 7,5 mas Ziemi lub o masie większej niż 3,1 masy Neptuna (znacznie mniej niż dolna granica przewidywań van de Kampa)[25].

Choć cel ten ma znacznie ograniczone możliwości badania właściwości planet wokół Gwiazdy Barnarda to nie wyklucza ich całkowicie gdyż planety skaliste są trudne do wykrycia. Należąca do NASA Space Interferometry Mission oraz do ESA misja Darwin, mające jak zaplanowano rozpocząć wyszukiwanie planet pozasłonecznych typu ziemskiego około roku 2015, wybrały Gwiazdę Barnarda jako jeden z celów swoich poszukiwań[12].

Rozbłysk z roku 1998[edytuj | edytuj kod]

Zaobserwowanie rozbłysku słonecznego na Gwieździe Barnarda dodało kolejny interesujący element do badań nad tą gwiazdą. Zauważony przez Williama Cochrana z University of Texas at Austin, bazującego na zmianach w widmie emisyjnym 17 lipca 1998 (w czasie niepowiązanych z rozbłyskami poszukiwań "chwiania" się gwiazdy, które mogło by być spowodowane obecnością planety), został w pełni przeanalizowany dopiero 4 lata po rozbłysku. W tamtym czasie Diane Paulson oraz współpracownicy z Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda, zasugerowali, że temperatura rozbłysku wyniosła 8000K, czyli dwa razy więcej niż przeciętna temperatura gwiazdy, pomimo że prosta analiza spektralna nie może precyzyjnie określić całkowitej wydajności rozbłysku[29]. Mając na uwadze niezwykle przypadkowe pojawianie się rozbłysków, stwierdziła ona że "gwiazda ta mogła by być świetnym obiektem do obserwacji dla astronomów-amatorów"[8].

Wizja artystyczna. Gwiazda Barnarda jest czerwonym karłem, podobnie jak większość jej gwiezdnych sąsiadów.

Rozbłysk był zaskoczeniem, ponieważ niespodziewa się tak intensywnych zjawisk dla gwiazd o takim wieku. Rozbłyski nie są do końca poznane ale uważa się, że są powodowane przez silne pole magnetyczne które tłumi konwekcję plazmy i prowadzi do nagłych wybuchów: silne pole magnetyczne występuje przy szybko rotujących gwiazdach, w czasie gdy stare gwiazdy z czasem zwalniają. Wydarzenie o takiej jasności dla gwiazd takich jak Gwiazda Barnarda wydaje się więc być dużą rzadkością[29]. Badania nad okresowością gwiazdy, lub zmiennością jej gwiazdowej aktywności w danym okresie czasu, także sugerują że aktywność gwiazdy jest niewielka; badania z roku 1998 pokazały słabe oznaki okresowych zmian w jasności Gwiazdy Barnarda, odnotowując tylko jedną plamę słoneczną w czasie 130 dni[4].

Gwiezdna aktywność tego typu wzbudziła zainteresowanie badaniami Gwiazdy Barnarda jako przykładu dla zrozumienia podobnych gwiazd. Badania fotometryczne w zakresie promieniowanie rentgenowskiego oraz ultrafioletu rzucają światło na naszą wiedzę o dużej populacji starych karłów typu M w Naszej Galaktyce. Takie badania mają astrobiologiczne konsekwencje: biorąc pod uwagę, że w strefach występowania karów typu M znajdują się bliskie gwiazdy, jakiekolwiek planety byłyby pod silnym wpływem rozbłysków słonecznych, wiatrów gwiezdnych oraz wyrzucanej plazmy[5].

Sąsiedztwo[edytuj | edytuj kod]

Gwiazdę Barnarda można obserwować z niemal całego globu ziemskiego (oprócz okolic bieguna południowego) ze względu na jej bliskość do równika niebieskiego (4° N), jednakże ekstynkcja międzygwiazdowa redukuje widzialność gdy gwiazda znajduje się blisko horyzontu.

Sąsiedztwo Słońca i Gwiazdy Barnarda jest bardzo podobne. Jej sąsiedzi są przeważnie czerwonymi karłami, najmniejszymi i najczęstszymi gwiazdami w galaktyce. Obecnie najbliższym sąsiadem jest czerwony karzeł Ross 154 oddalony o 5,41 roku świetlnego (1,66 parseka) od Gwiazdy Barnarda. Słońce i system Alfa Centauri są, odpowiednio, kolejnymi najbliższymi gwiazdami[12]. Z pozycji tej gwiazdy, Słońce było by widoczne na przeciwnych współrzędnych niż Gwiazda Barnarda względem Słońca (współrzędne RA = 5h 57m 48,5s, Dec = -04° 41′ 36″), we wschodniej części gwiazdozbioru Jednorożca. Jasność absolutna Słońca wynosi około 4,83m, więc przy dystansie 1,834 parseka Słońce było by gwiazdą o jasności porównywalnej do jasności Polluksa z naszego punkt widzenia[30].

Gwiazda Barnarda w Science Fiction[edytuj | edytuj kod]

  • The Legion of Space (1934), novel by Jack Williamson. Barnard's Star is home to the ancient and dreadful race of the Medusae.
  • The Black Corridor (1969), novel by Michael Moorcock. Barnard's Star is the destination for a group of people fleeing from social breakdown on Earth.
  • Spacecraft 2000 to 2100 AD (1978), a Terran Trade Authority book by Stewart Cowley. A fictional planet near Barnard's Star is the location of a mysterious apparition that takes the form of an unidentified spacecraft.
  • Autostopem przez Galaktykę (1979), nowela Douglasa Adamsa. Gwiazda Barnarda jest przystankiem dla międzygwiezdnych podróżnych.
  • In the novelization for Galactica Discovers Earth by Michael Resnick, the child prodigy named Dr. Zee conjectures that the Cylons are located at Barnard's Star, awaiting the Galacticans' arrival at the Earth, before making their final strike[31].
  • The star was a favorite of Robert L. Forward who featured it in several books. In The Flight of the Dragonfly (1984), rewritten as Rocheworld (1990), the Barnard's Star system contains one gas giant planet called "Gargantua" and a binary rocky planet system called "Rocheworld". Rocheworld included a dry rocky world named "Roche" and an ocean covered world named "Eau." The first manned interstellar mission is sent to Barnard's Star using a ship with a huge solar sail propelled by a laser. See Beamed propulsion. In Timemaster (Tor Books:1992), a billionaire makes a six year journey to the star system to open a wormhole in 2049. In Marooned on Eden, co-written in 1993 with his wife Margaret, the starship Prometheus takes a crew on a 40 year mission to Zuni, an inhabitable moon around Rocheworld's neighbor, Gargantua.
  • Will Eisner's 1983 graphic novel, Life On Another Planet[32] depicts the reaction of the people of Earth after a signal is detected from intelligent beings on a planet orbiting Barnard's Star.
  • Hyperion (1989-1997), novels by Dan Simmons. Barnard's Star had a farm-like habitable planet called Barnard's World which was the homeworld of Rachel and Sol Weintraub, the latter being one of the seven Hyperion pilgrims depicted in the first two books.
  • The Garden of Rama (1991), novel by Arthur C. Clarke and Gentry Lee. There is a way station at Barnard's Star for the arrival and departure of massive cylindrical world ships.
  • Frontier: Elite II and Frontier: First Encounters, computer games. Barnard's Star is an important Federation industrial system with heavy mining and refining industry close to Earth and the other Core Systems. It proved to be the ideal beginners trading place—no pirates and high profits, exporting robots or computers to Sol and importing Luxury Goods from there could make you a millionaire in no time at all.
  • In GURPS Traveller: Interstellar Wars, Barnard's Star is the first interstellar destination for Terran-made jump ships, who found a colony of humans from the Vilani Imperium on arrival.
  • In the 1988 Walt Disney miniseries Earth Star Voyager, Barnard's Star (and its planet Demeter) was the destination point of the Earth Star Voyager. With the faster-than-light propulsion unit known as the Balman Drive, the round trip to the star and back was a 26-year voyage (factoring in a one-year exploration period of Demeter).
  • Gwiazda Barnarda - powieść dla młodzieży Edmunda Niziurskiego z 1987 roku.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Centre de Données astronomiques de Strasbourg: SIMBAD Query Result: V* V2500 Oph -- Variable of BY Dra type. [w:] SIMBAD [on-line]. [dostęp 16 października 2007].
  2. ↑ a b c d e f g Dawson, P. C.; De Robertis, M. M.. Barnard's Star and the M Dwarf Temperature Scale. „Astronomical Journal”. 5 (127), s. 2909, 2004. DOI: 10.1086/383289. [dostęp 2006-08-16]. 
  3. ↑ a b F. Ochsenbein, Halbwachs, J. L.. A list of stars with large expected angular diameters. „Astronomy and Astrophysics Supplement Series”, s. 523–531, marzec 1982. [dostęp 2007-10-14]. 
  4. ↑ a b Benedict, G. Fritz; McArthur, Barbara; Nelan, E.; Story, D.; Whipple, A. L.; Shelus, P. J.; Jefferys, W. H.; Hemenway, P. D.; Franz, Otto G.; Wasserman, L. H.; Duncombe, R. L.; van Altena, W.; Fredrick, L. W.. Photometry of Proxima Centauri and Barnard's star using Hubble Space Telescope fine guidance senso 3. „The Astronomical Journal”. 1 (116), s. 429, 1998. DOI: 10.1086/300420. [dostęp 2006-08-18]. 
  5. ↑ a b c A. R. Riedel, Guinan, E. F.; DeWarf, L. E.; Engle, S. G.; McCook, G. P.: Barnard's Star as a Proxy for Old Disk dM Stars: Magnetic Activity, Light Variations, XUV Irradiances, and Planetary Habitable Zones. maj 2005. s. 442. [dostęp 2006-09-07].
  6. ↑ It is occasionally known as Barnard's "Runaway" Star. The name was attested just a year after its discovery: PARALLAX OF BARNARD'S "RUNAWAY" STAR,. „Nature,”, s. 293-293,, czerwiec, 1917,. DOI: 10.1038/099293a0,. ,. [dostęp 2008-10-21,]. 
  7. ↑ E. E. Barnard. A small star with large proper motion. „Astronomical Journal”. 695 (29), s. 181, 1916. DOI: 10.1086/104156. [dostęp 2006-08-10]. 
  8. ↑ a b Ken Croswell: A Flare for Barnard's Star. [w:] Astronomy Magazine [on-line]. Kalmbach Publishing Co, listopad 2005. [dostęp 2006-08-10].
  9. ↑ James B. Kaler: Barnard's Star (V2500 Ophiuchi). [w:] Stars [on-line]. James B. Kaler, listopad 2005. [dostęp 2006-09-07].
  10. ↑ tv = (90² + 106.8²)½ = 139,7, or tv = (90² + 110.8²)½ = 142,7. Stars with a large proper motion naturally have large true velocities relative to the Sun, but proper motion is also a function of proximity. While Barnard's Star has the largest proper motion, the largest known true velocity of another star in the Milky Way belongs to Wolf 424 at 555 km/s.
  11. ↑ García-Sánchez, J., et al, [http://adsabs.harvard.edu/abs/2001A%26A...379..634G Stellar encounters with the solar system], Astronomy & Astrophysics 379, p.642 (2001).
  12. ↑ a b c Barnard's Star. Sol Station. [dostęp 2006-08-10].
  13. ↑ a b George H. Bell: The Search for the Extrasolar Planets: A Brief History of the Search, the Findings and the Future Implications, Section 2. Arizona State University, kwiecień 2001. [dostęp 2006-08-10]. Pełny opis kontrowersji van de Kampa.
  14. ↑ The Barnard's Star Blunder. [w:] Astrobiology Magazine [on-line]. lipiec 2005. [dostęp 2006-08-09].
  15. ↑ van de Kamp, Peter. Alternate dynamical analysis of Barnard's star. „Astronomical Journal”. 8 (74), s. 757, 1969. DOI: 10.1086/110852. [dostęp 2006-08-10]. 
  16. ↑ Gatewood, George i Eichhorn, H.. An unsuccessful search for a planetary companion of Barnard's star (BD +4 3561). „Astronomical Journal”. 10 (78), s. 769, 1973. DOI: 10.1086/111480. [dostęp 2006-08-09]. 
  17. ↑ John L. Hershey. Astrometric analysis of the field of AC +65 6955 from plates taken with the Sproul 24-inch refractor. „Astronomical Journal”. 6 (78), s. 421, 1973. DOI: 10.1086/111436. [dostęp 2006-08-09]. 
  18. ↑ van de Kamp, Peter. The planetary system of Barnard's star. „Vistas in Astronomy”. 2 (26), s. 141, 1982. DOI: 10.1016/0083-6656(82)90004-6. [dostęp 2006-08-10]. 
  19. ↑ Bill Kent: Barnard's Wobble. [w:] Bulletin [on-line]. Swarthmore College, 2001. [dostęp 2006-08-09].
  20. ↑ a b c G. Fritz Benedict, Barbara McArthur, D.W. Chappell, E. Nelan, W.H. Jefferys, W. van Altena, J. Lee, D. Cornell, P. J. Shelus, P.D. Hemenway, Otto G. Franz, L.H. Wasserman, R.L. Duncombe, D. Story, A.L. Whipple, L.W. Fredrick. Interferometric Astrometry of Proxima Centauri and Barnard's Star Using Hubble Space Telescope Fine Guidance Sensor 3: Detection Limits for sub-Stellar Companions. „Astrophysics”, 1999. [dostęp 2006-08-10]. 
  21. ↑ a b Bond, A., and Martin, A.R.. Project Daedalus - The mission profile. „Journal of the British Interplanetary Society”. 2 (29), s. 101, 1976. [dostęp 2006-08-15]. 
  22. ↑ a b David Darling: Daedalus, Project. [w:] The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, and Spaceflight [on-line]. lipiec 2005. [dostęp 2006-08-10].
  23. ↑ a b Robert A., Jr. Freitas. A Self-Reproducing Interstellar Probe. „Journal of the British Interplanetary Society”, s. 251–264, lipiec 1980. [dostęp 2008-10-01]. 
  24. ↑ a b Gizis, John E.. M-Subdwarfs: Spectroscopic Classification and the Metallicity Scale. „The Astronomical Journal”. 2 (113), s. 820, luty 1997. DOI: 10.1086/118302. [dostęp 2006-08-24]. 
  25. ↑ a b c Kürster, M.; Endl, M.; Rouesnel, F.; Els, S.; Kaufer, A.; Brillant, S.; Hatzes, A. P.; Saar, S. H.; Cochran, W. D.. The low-level radial velocity variability in Barnard's Star. „Astronomy and Astrophysics”. 6 (403), s. 1077, 2003. DOI: 10.1051/0004-6361:20030396. [dostęp 2006-08-16]. 
  26. ↑ Michael Endl, William D. Cochran, Robert G. Tull, and Phillip J. MacQueen.. A Dedicated M Dwarf Planet Search Using the Hobby-Eberly Telescope. „The Astronomical Journal”. 12 (126), s. 3099, 2003. DOI: 10.1086/379137. [dostęp 2006-08-18]. 
  27. ↑ George D. Gatewood. A study of the astrometric motion of Barnard's star. „Journal Astrophysics and Space Science”. 1 (223), s. 91–98, 1995. DOI: 10.1007/BF00989158. 
  28. ↑ "M sin i" means the mass of the planet times the sine of the angle of inclination of its orbit, and hence provides the minimum mass for the planet.
  29. ↑ a b Diane B. Paulson, Joel C. Allred, Ryan B. Anderson, Suzanne L. Hawley, William D. Cochran, and Sylvana Yelda. Optical Spectroscopy of a Flare on Barnard's Star. „Publications of the Astronomical Society of the Pacific”. 1 (118), s. 227, 2006. DOI: 10.1086/499497. [dostęp 2006-08-21]. 
  30. ↑ Obserwowana wielkość gwiazdowa Słońca z Gwiazdy Barnarda: .
  31. ↑ Michael Resnick: Battlestar Galactica 5: Galactica Discovers Earth. Berkley Books. ISBN 0-425-04744-X.
  32. ↑ Will Eisner: Life on Another Planet. Kitchen Sink Press. ISBN 978-0-87816-370-0. OCLC 46688772.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Barnard's Star. [w:] SolStation [on-line]. [dostęp 2008-06-22].
  • David Darling: Barnard's Star. [w:] The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, and Spaceflight [on-line]. [dostęp 2006-08-15].
  • Jack Schmidling: Barnard's Star. [w:] Jack Schmidling Productions, Inc [on-line]. [dostęp 2006-08-15]. Amateur work showing Barnard's Star movement over time.

Kategoria:Czerwone karły Kategoria:Gwiazdozbiór Wężownika Kategoria:Gwiazdy pojedyncze Kategoria:Gwiazdy rozbłyskowe Kategoria:Gwiazdy typu widmowego M Kategoria:Gwiazdy w sąsiedztwie Słońca

{{link FA|en}} [[ca:Estel de Barnard]] [[cs:Barnardova šipka]] [[de:Barnards Pfeilstern]] [[en:Barnard's Star]] [[es:Estrella de Barnard]] [[fa:ستاره بارنارد]] [[fr:Étoile de Barnard]] [[ga:Réalta Barnard]] [[ko:바너드 별]] [[it:Stella di Barnard]] [[he:כוכב ברנרד]] [[ka:ბარნარდის ვარსკვლავი]] [[lb:Feilstär vum Barnard]] [[lt:Barnardo žvaigždė]] [[hu:Barnard-csillag]] [[nl:Ster van Barnard]] [[ja:バーナード星]] [[no:Barnards stjerne]] [[nov:Stele de Barnard]] [[pt:Estrela de Barnard]] [[ru:Звезда Барнарда]] [[sk:Barnardova hviezda]] [[sl:Barnardova zvezda]] [[fi:Barnardin tähti]] [[sv:Barnards stjärna]] [[uk:Зоря Барнарда]] [[zh:巴納德星]]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikiprojekt:Tłumaczenie_artykułów/Gwiazda_Barnarda&oldid=73244571”