Wola Osowińska
51°43′49″N 22°27′52″E/51,730278 22,464444| wieś | |
 XIX wieczny Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Woli Osowińskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
157 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
21-345[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LRA |
| SIMC |
0379063[5] |
Położenie na mapie gminy Borki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu radzyńskiego  | |
| 51°43′49″N 22°27′52″E/51,730278 22,464444[1]
| |
| Strona internetowa | |
Wola Osowińska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Borki[5][6].
Wieś stanowi sołectwo gminy Borki[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 945 mieszkańców[8].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wola Osowińska jest położona w zachodniej części gminy Borki i powiatu radzyńskiego. Od północy sąsiaduje z Krasewem, a raczej z jego częściami – Sachalinem i Rudą. Od północo-wschodu z Olszewnicą. Od wschodu z Osownem. Od południo-wschodu z Pasmugami. Od południo-zachodu z Nowinami. Od zachodu z Oszczepalinem Drugim. Obok miejscowości przepływa rzeka Mała Bystrzyca, która zaraz za wsią wpada do Bystrzycy. Wola Osowińska jest położona na wysokości 157 m n.p.m.
W podziale fizycznogeograficznym Wola Osowińska znajduje się na pograniczu Niziny Południowopodlaskiej i Polesia Zachodniego, w granicach Równiny Łukowskiej, Równiny Parczewskiej i Zaklęsłości Łomaskiej.
W podziale historycznym wieś leży w granicach Ziemi Łukowskiej.
Wola Osowińska ma powierzchnię ok. 13 kilometrów kwadratowych, a gęstość zaludnienia wynosi 71 os/km².
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0379070 | Filipina | część wsi |
| 0379086 | Hektary | część wsi |
| 0379092 | Krzywie | część wsi |
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Głównym typem zieleni są lasy, rozległe łąki, położone na południowych obrzeżach i w środku wsi, oraz tereny parkowe reprezentowane przez położony w centrum i pełniący funkcję parku wiejskiego Zespół Dworsko Parkowo Kościelny znajdujący się przy ulicy Parkowej.
Obok miejscowości przepływ Mała Bystrzyca, która zaraz za wsią wpada do Bystrzycy.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Wola Osowińska znajduje się w obrębie klimatu przejściowego umiarkowanego. Notuje się dużą roczną amplitudę temperatury między latem a zimą (śr. 22 °C). Miesiącami najcieplejszymi są lipiec i sierpień, zaś najzimniejszymi styczeń i grudzień.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsze zapisy o Woli Osowińskiej pochodzą z ksiąg parafii Kock z 1526 roku o przekazanej dziesięcinie na kościół, jednak prawdopodobnie wieś została założona na początku XVI w. i jej nazwa była pisana przez dwa „s”. W latach 1944–1950, 1950–1957, 1957–1975 i 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego. Do 1954 wieś administracyjnie leżała w powiecie łukowskim, gminie Wojcieszków. W tym samym roku zniesiono gminy, w których miejsce powstały mniejsze jednostki organizacji administracyjnej – Gromadzkie Rady Narodowe. Ta organizacja administracyjna powstała również w Woli Osowińskiej (gromada Wola Osowińska) oraz została włączona do powiatu radzyńskiego. W 1973 roku wraz z rozwiązaniem GRN gromada Wola Osowińska została włączona do leżącej w powiecie radzyńskim gminy Borki. Gmina to została utworzona z terenu gromad: Wola Osowińska i Borki. Stolicą gminy zostały Borki, z powodu niechęci mieszkańców Oszczepalin A i B przynależnością do planowanej gminy Wola Osowińska.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Dworsko Parkowo Kościelny:
- dwór parterowy, którego daty budowy dokładnie nie ustalono; piętrowe skrzydło dobudowane w 1906 roku.
- Kościół Wniebowzięcia NMP z 1856. Rozbudowany.
- Park krajobrazowy założony na przełomie XIX i XX wieku z alejami i okazałymi dębami, lipami i wiązami.
- Dąb dewajtis
- Aleja lipowa wzdłuż drogi Wola Osowińska – Oszczepalin.
- Gorzelnia i młyn dworski.
- Budynek przy ulicy Wesołej wybudowany dla potrzeb spółdzielni Wolanki w latach 40. XX wieku. Obecnie własność GS „SCh” w Borkach i siedziba sklepu GS „SCh” Groszek w Woli Osowińskiej.
- Kapliczki:
- Na skrzyżowaniu ulic Górnej i 22 Lipca.
- Przy ulicy Parkowej w stronę Krasewa.
-
Dwór -
Działająca gorzelnia -
Młyn dworski obecnie niedziałający -
Miejsca pamięci narodowej z czasów wojen[edytuj | edytuj kod]
I wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
- Pomnik upamiętniający żołnierzy 4 Pułku Piechoty i 1 Brygady Legionów Polskich walczących w Woli Osowińskiej
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
- Obelisk upamiętniający twórcę Dywizjonu 303 płk. pil. Zdzisława Krasnodębskiego
- Pomnik poświęcony poległym na frontach wojny mieszkańcom Woli Osowińskiej
- Krzyż upamiętniający męczeńską śmierć żołnierza Batalionów Chłopskich – Henryka Misiaka
- Krzyż wystawiony przez mieszkańca Woli Osowińskiej – Aleksandra Kryjaka za uniknięcie śmierci w czasie II wojny światowej
- 3 Mogiły zbiorowe Żołnierzy Nieznanych na cmentarzu parafialnym
- Mogiły żołnierzy Batalionów Chłopskich na cmentarzu parafialnym
- Mogiły rodzinne Rogulskich i Kożuchów zabitych w czasie pacyfikacji w Nowinach koło Woli Osowińskiej
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Rolnictwo[edytuj | edytuj kod]
Wola Osowińska ma powierzchnię ok. 13 kilometrów kwadratowych z czego większość to tereny uprawne. We wsi przeważa uprawa zbóż, oraz chów trzody chlewnej, bydła i drobiu. Większość gospodarstw to gospodarstwa tradycyjne
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Woli Osowińskiej działalność gospodarczą prowadzą następujące zakłady przemysłowe:
- Piekarnia Stary Piekarz
- Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Export -Imoort Gorzelnia Wola Osowińska
Usługi[edytuj | edytuj kod]
W Woli Osowińskiej kilka podmiotów gospodarczych prowadzi gospodarkę usługową, są to:
- GS „SCh” Groszek w Woli Osowińskiej
- Firma Handlowo – Usługowa – Izabela Smogorzewska (dwa sklepy Lewiatan)
- Praktyka Lekarza Rodzinnego Zbigniew i Lidia Lipko
- Praktyka stomatologiczna Barbara Mańko
- Zakład Usługowo – Handlowy Transport – Import – Export Zbigniew Kożuch
- Zakład Fryzjerski Agnieszka
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Komunikację autobusową w Woli Osowińskiej utrzymuje PKS Radzyń Podlaski S.A. oraz PKS Łuków S.A., które zapewniają Woli Osowińskiej dostęp do miast tj. Radzyń Podlaski czy też Łuków itp. oraz do bliższych i dalszych wsi.
W miejscowości dzięki m.in. w większości z asfaltowanych dróg bardzo dobrze rozwinięta jest komunikacja samochodowa.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Wola Osowińska stanowi centrum kulturalne w gminie Borki[potrzebny przypis]. Znajduje się tutaj założony w 1976 roku Gminny Ośrodek Kultury, który prowadzi świetlicę wiejską, organizuje konkursy i przeglądy oraz wiele innych imprezy, w GOK-u prowadzone są również zajęć, które uświetniają wiedzę dzieci i młodzieży wiejskiej z terenu całej gminy[9]. We wsi znajduje się również Towarzystwo Regionalne założone w 1977 roku. Prowadzi one na terenie wsi wiele imprez, które dobre imię wsi rozgłaszają po całym województwie lubelskim, a nawet dalej. Od 1977 roku Towarzystwo prowadzi Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej, którego ekspozycja liczy ponad 2000 sztuk zabytków muzealnych[10]. Na terenie wsi działa również Koło Gospodyń Wiejskich[11], które prowadzi współpracę z GOK-iem oraz Towarzystwem Regionalnym. Mieszkańcy wsi swoją kulturę słowa mogą poszerzać dzięki działającej od 1955 roku Gminnej Bibliotece Publicznej w Borkach z filią w Woli Osowińskiej, w której znajdują się setki książek[12]. O Woli Osowińskiej napisanych jest dziesiątki pieśni i piosenek.
Media[edytuj | edytuj kod]
Telewizja[edytuj | edytuj kod]
- TVP Lublin – regionalny kanał Telewizji Polskiej z Lublina, dostępny w ramach cyfrowej telewizji naziemnej
Radio[edytuj | edytuj kod]
- Radio Lublin 103,1 FM – lubelska rozgłośnia regionalna należąca do Polskiego Radia.
- Katolickie Radio Podlasie 101,7 FM – podlaska regionalna stacja radiowa o charakterze religijnym nadająca z Siedlec.
Prasa[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Wschodni, oddział w Białej Podlaskiej
- Kurier Lubelski
- Słowo Podlasia, Grupa Wydawnicza „Słowo” Sp. z o.o.
- Wspólnota Radzyńska
- Opinie
- Radzynianka
Internet[edytuj | edytuj kod]
- dziennikwschodni.pl – lubelski serwis informacyjny
- kurierlubelski.pl – lubelski serwsis informacyjny
- slowopodlasia.pl – portal informacyjny powiązany z tygodnikiem Słowo Podlasia
- podlasie24.pl – podlaski portal informacyjny powiązany z Katolickim Radiem Podlasie
- iledzisiaj.pl – radzyński portal informacyjny
- e-wspolnota.com – regionalny portal informacyjny
- wolaosowinska.blogspot.com – portal informacyjny Zespołu Placówek Oświatowych w Woli Osowińskiej, oraz Woli Osowińskiej
- gok.superhost.pl – strona internetowa Gminnego Ośrodka Kultury w Woli Osowińskiej, która zajmuje się przekazem informacji z życia GOK-u i Woli Osowińskiej
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Placówek Oświatowych ul. Parkowa 7
- Zespół Szkół Rolniczych ul. Parkowa 7
- Technikum im. Wincentego Witosa
- Liceum dla dorosłych
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
-
Zespół Placówek Oświatowych wraz z Zespołem Szkół Rolniczych -
Zespół Placówek Oświatowych, wejście -
Zespół Szkół Rolniczych, wejście
Kościoły i związki wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
- Kościół Wniebowzięcia NMP przy Parafii Narodzenia NMP ul. Parkowa 5
Spis ulic Woli Osowińskiej[edytuj | edytuj kod]
- Kocka
- Filipińska
- Górna
- Krzywie
- Nowa
- Parkowa
- Polna
- Wąska
- Wesoła
- Wola Osowińska-Kolonia
Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Kluby sportowe[edytuj | edytuj kod]
- ULKS „Wolanka” Wola Osowińska – siatkówka mężczyzn
- UKS Wola Osowińska – piłka ręczna, nożna i siatkówka chłopców
- UKS Zespół Szkół Rolniczych Wola Osowińska – piłka ręczna, nożna i siatkówka chłopców
- UKS Wola Osowińska - tenis stołowy
Obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]
- Boisko przy ZPO, przeznaczone do gry w piłkę nożną, ręczną, siatkówkę, koszykówkę oraz pięciobój.
- Hala Sportowa przy ZPO, przeznaczona do gry w piłkę ręczną, siatkówkę i koszykówkę
Rekreacja i wypoczynek[edytuj | edytuj kod]
W Woli Osowińskiej miejscami rekreacyjnymi i wypoczynkowymi są:
- Zespół Dworsko Parkowo Kościelny
- Plac Zabaw przy Gminnym Ośrodku Kultury
Ochrona zdrowia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie miejscowości działa przychodnia zdrowia, będąca częścią Praktyki Lekarza Rodzinnego w Borkach i Woli Osowińskiej oraz Gabinet Stomatologiczny. Poza tym w Woli Osowińskiej funkcjonuje apteka.
Odbiór stacji RTV[edytuj | edytuj kod]
Najważniejszym nadajnikiem Radiowo-Telewizyjnym obsługującym Wolę Osowińską jest RTCN Ryki. Siła i jakość sygnału odbieranych drogą cyfrową programów telewizyjnych jest bardzo dobra. Odległość w linii prostej między Wolą Osowińską a nadajnikiem to około 35 km. Kolejnymi nadajnikami już o mniejszej sile sygnał są RTCN Piaski i RTCN Łosice, w województwie mazowieckim. Odległość między stacjami w linii prostej wynosi odpowiednio około 70 km i ok. 60 km. Nadajniki o najmniejszej, w pewnych momentach zerowej sile sygnału, z województwa lubelskiego to RTCN Tarnawatka i RTON Lublin.
Internet[edytuj | edytuj kod]
Wola Osowińska ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć internetową. Na terenie miejscowości znajdują się dwa nadajniki internetowe, dostarczające internet od następujących operatorów:
- Bor-Wan
- Media System
Poza tym przez miejscowość przebiega linia internetowo-telefoniczna Telekomunikacji Polskiej.
Osoby związane z Wolą Osowińską[edytuj | edytuj kod]
- Zdzisław Krasnodębski(1904-1980) – ur. w Woli Osowińskiej, założyciel i pierwszy dowódca Dywizjonu 303
- Zdzisław Gomoła (1918-1977) – ur. w Woli Osowińskiej żołnierz Batalionów Chłopskich, członek ZSL, dwukrotnie poseł na Sejm PRL (IV i VI kadencji), radny gminnej i powiatowej RN,
- Henryk Mateusiak (1951- ) – ur. w Woli Osowińskiej, sekretarz gminy Borki do 1998 roku, wójt gminy Borki (1998-2014), od 2015 sekretarz gminy Czemierniki
- Wacław Tuwalski (1909-1995) – działacz społeczny, kierownik Szkoły Podstawowej w Woli Osowińskiej (1932–1973), założyciel i pierwszy prezes Towarzystwa Regionalnego i Muzeum Regionalnego w Woli Osowińskiej, założyciel i pierwszy dyrektor Szkoły Rolniczej w Woli Osowińskiej
- ks. Roman Ryczkowski (1901-1940) – proboszcz parafii Narodzenia NMP w Woli Osowińskiej (1930–1932), oraz parafii Przemienienia Pańskiego i św. Andrzeja Boboli w Rudnie
- Sławomir Sosnowski (1957- ) – dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Woli Osowińskiej (1999–2003), wicekurator oświaty w Lublinie (2003-2006), od 2014 marszałek woj. lubelskiego
- Stefan Żbikowski(1891-1937), ros. Стефан Жбиковский – ur. w Woli Osowińskiej w guberni siedleckiej, zm. w Moskwie) – polski działacz komunistyczny, oficer Armii Czerwonej, a następnie wojskowych służb specjalnych ZSRR (Razwiedupru)[13]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150179
- ↑ Wieś Wola Osowińska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-08].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołtysi
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ GOK w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ KGW w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Borkach z filią w Woli Osowińskiej. mbpradzyn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-12)]..
- ↑ Dziennik Gazeta Prawna, nr 75/2020, str. A27
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Osowińska Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 658.
- Siedziba gminy: Borki
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
|
| Osada wsi |
|
