Bolesław Markowski (polityk)

Bolesław Markowski
Data i miejsce urodzenia	23 marca 1862 ; Zawichost, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	30 września 1936 ; Kielce, Polska
	Kierownik ministerstwa skarbu
Okres	od 19 września 1921; do 26 września 1921
Poprzednik	Jan Kanty Steczkowski
Następca	Jerzy Michalski
	Kierownik ministerstwa skarbu
Okres	od 2 stycznia 1923; do 13 stycznia 1923
Poprzednik	Zygmunt Jastrzębski
Następca	Władysław Grabski
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bolesław Markowski (ur. 23 marca 1862 w Zawichoście, zm. 30 września 1936 w Kielcach) – polski prawnik, ekonomista, polityk, uczony oraz działacz samorządowy II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Wczesne lata

Był synem Wiktora, urzędnika administracji carskiej w guberni kieleckiej i historyka amatora, współpracownika Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, oraz oraz Celiny z Czernickich^[1]. Naukę rozpoczął w 1871 r. w szkole przygotowawczej. Następnie w 1881 r. ukończył Męskie Gimnazjum Rządowe w Kielcach^[2]. Po zdaniu matury, w latach 1882-1885 odbył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. We wrześniu 1885 r. podjął pracę zawodową, został p.o. sekretarza w prokuraturze Sądu Okręgowego w Kielcach. W 1897 r. został członkiem Komisji Podatkowej przy Kieleckiej Izbie Skarbowej, a w 1908 r. udzielał się w podkomisji finansów samorządowych mającej opracować zasady organizacji samorządu terytorialnego w Królestwie Polskim^[1].

Markowski zaangażowany był także społecznie. Przyczynił się do założenia w 1903 r. Szkoły Handlowej w Kielcach, w której wykładał prawo handlowe. Ponadto działał na rzecz polszczenia szkół prywatnych w Królestwie Polskim. Działalność ta spotkała się z represjami i w 1906 r. został zwolniony ze stanowiska pisarza okręgowego^[1].

W latach 1911–1918 pełnił funkcję dyrektora Kieleckiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu.

Wielka Wojna

Podczas wojny stanął na czele Obywatelskiego Komitetu Pomocy. W latach 1916–1918 przewodniczył Radzie Miejskiej Kielc. W 1917 r. został członkiem Zarządu Związku Miast Królestwa Polskiego, a także Rady Stanu powołany przez Radę Regencyjną. Początkowo wszedł w skład biura organizacyjnego jej Departamentu Skarbu. Następnie przeszedł do Ministerstwa Skarbu rządu Jana Kucharzewskiego. Markowski zajmował się m.in. przygotowaniem projektu ustawy o finansach komunalnych. Ponadto wszedł w skład komisji, która miała przejąć od austriackich władz okupacyjnych administrację skarbową^[1].

2 listopada 1918 r. wraz z Hermanem Wiesenbergiem, udał się do Lublina, aby przejąć urzędy skarbowe. Gdy dotarli na miejsce władz austriackich już nie było, więc Markowski zorganizował Wydział Lubelski MS w Warszawie^[1].

II Rzeczpospolita

Po odzyskaniu niepodległości, w 1919 r. został dyrektorem kieleckiego oddziału Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, a rok później zostając dyrektorem Izby Skarbowej w Kielcach. Następnie w 1921 r. został mianowany wiceministrem skarbu, pełnił tę funkcję do 1926 r. W ministerstwie zajmował się głównie kwestiami podatkowymi^[1]. Markowski dwukrotnie pełnił funkcję kierownika resortu. Pierwszy raz po dymisji ministra Jana Kantego Steczkowskiego w 1921 r. oraz po odejściu Zygmunta Jastrzębskiego w 1923 r.

Podczas pracy w ministerstwie zajmował się także działalność publikacyjną. Pod jego kierownictwem wydano Prace Przygotowawcze do Ustawodawstwa Skarbowego współautorskich, a on sam wydał np. Z dziedziny skarbowości polskiej uwagi i roztrząsania (1925)^[1].

Od 1921 r. był profesorem oraz kierownikiem katedry prawa skarbowego w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. Piastował w niej urzędy prorektora i rektora^[1]. Po przejściu na emeryturę w 1931 roku wrócił do Kielc, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym, między innymi jako prezes Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Towarzystwa Cyklistów i Towarzystwa Opiekuńczego Szpitala dla Dzieci.

Zmarł 30 września 1936 r. Został pochowany został na cmentarzu Starym w Kielcach, kwatera 5-A^[3].

W 2022 roku z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego grób Markowskiego został odrestaurowany. Cały projekt został zrealizowany przez Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.

Życie prywatne

Był żonaty z Eleonorą Piaskowską, z którą miał syna i córkę^[1].

Upamiętnienie

Patron Wyższej Szkoły Handlowej w Kielcach
Jego imię nosi także jedna z kieleckich ulic

Odznaczenia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)^[4]
Order Odrodzenia Polski klasy III – w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej przy organizacji władz skarbowych (29 grudnia 1921)^[5]^[6]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ PawełP. Grata PawełP., Bolesław Markowski (1862-1936), [w:] ZbigniewZ. Girzyński, JarosławJ. Kłaczkow, WojciechW. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 384-385, ISBN 978-83-67253-59-8 .
↑ A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 99.
↑ Cmentarium – Spis zmarłych pochowanych na Cmentarzu Starym w Kielcach [online], cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2019-11-30] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
↑ M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353.

Linki zewnętrzne

Publikacje Bolesława Markowskiego w bibliotece Polona

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ PawełP. Grata PawełP., Bolesław Markowski (1862-1936), [w:] ZbigniewZ. Girzyński, JarosławJ. Kłaczkow, WojciechW. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 384-385, ISBN 978-83-67253-59-8 .

[2] A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 99.

[3] Cmentarium – Spis zmarłych pochowanych na Cmentarzu Starym w Kielcach [online], cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2019-11-30] .

[4] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.

[5] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.

[6] M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

W dniu zaprzysiężenia	Antoni Ponikowski Witold Chodźko p.o. Ludwik Darowski Stanisław Downarowicz Bolesław Markowski p.o. Gabriel Narutowicz Józef Raczyński Bolesław Sikorski Konstanty Skirmunt Bronisław Sobolewski Kazimierz Sosnkowski Władysław Stesłowicz Henryk Strasburger p.o. Juliusz Trzciński Hieronim Wyczółkowski
Późniejsi członkowie rządu	Julian Eberhardt p.o. Jerzy Michalski Jan Stefan Stoiński Józef Wybicki

W dniu zaprzysiężenia	Władysław Sikorski Witold Chodźko Ludwik Darowski Zygmunt Jastrzębski Jan Łopuszański Wacław Makowski p.o. Józef Mikułowski-Pomorski p.o. Jan Moszczyński p.o. Józef Raczyński p.o. Aleksander Skrzyński Kazimierz Sosnkowski Henryk Strasburger Ludwik Zagórny-Marynowski p.o.
Późniejsi członkowie rządu	Władysław Grabski Bolesław Markowski p.o. Stefan Ossowski p.o.