Henryk Leon Strasburger (ur. 28 maja 1887 w Niemcach , zm. 2 maja 1951 w Londynie ) – doktor prawa, ekonomista, polityk. Minister przemysłu i handlu , Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku , minister skarbu .
Syn Julii Simmler i Juliana Teofila Strasburgera, dyrektora Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla. Bratanek botanika Edwarda Adolfa Strasburgera i Leona Strasburgera , powstańca styczniowego . Żonaty z Olgą Dunin.
Pochodził z rodziny niemieckich ewangelików przybyłych do Warszawy w końcu XVIII w. z Freibergu w Saksonii . Jego dziadek Edward Bogumił Strasburger był cukiernikiem, właścicielem cukierni przy ul. Królewskiej , obok wejścia do Ogrodu Saskiego w Warszawie . Dziadkiem ze strony matki był malarz Józef Simmler .
Ukończył gimnazjum w Berlinie . Studiował na uniwersytecie w Heidelbergu , potem na uniwersytecie w Charkowie , gdzie w 1913 uzyskał stopień naukowy doktora prawa. Po ukończeniu studiów pracował na stanowiskach kierowniczych w przedsiębiorstwach przemysłowych. Był pracownikiem Rady Komisji Handlu Tymczasowej Rady Stanu [1]
Od października 1918 do 1922 podsekretarz stanu w resorcie przemysłu i handlu, w listopadzie 1918 był kierownikiem resortu w prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego . Od września 1920 do marca 1921 był członkiem polskiej delegacji na rokowania pokojowe w Rydze , kończące wojnę polsko-bolszewicką . Od 19 września 1921 do 5 marca 1922 był kierownikiem ministerstwa przemysłu i handlu w rządzie Antoniego Ponikowskiego , od 31 lipca 1922 do 14 grudnia 1922 kierownikiem tego resortu w rządzie Juliana Nowaka i w rządzie Władysława Sikorskiego (14 grudnia 1922 – 13 stycznia 1923). W latach 1923 – 1924 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych , od 1924 do 1932 Komisarzem Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku .
W latach 1933-1939 prezes Centralnego Związku Przemysłu Polskiego (tzw. Lewiatana ) – głównej organizacji korporacyjnej kół przemysłowych i finansowych w Polsce. Od 1937 współpracował z działaczami Frontu Morges i Stronnictwa Pracy .
Ponownie ministrem przemysłu i handlu został 9 grudnia 1939 i był nim do 5 czerwca 1942 w dwu rządach Władysława Sikorskiego . Jednocześnie – do 14 lipca 1943 – był ministrem skarbu. Od 14 lipca 1943 do 24 listopada 1944 był ministrem stanu do spraw Bliskiego Wschodu w rządzie Stanisława Mikołajczyka . Istnieją poszlaki, że był jednym z dwóch ministrów rządów polskich na emigracji, który współpracował z wywiadem radzieckim[2] ambasadorem w Wielkiej Brytanii , reprezentując Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w Warszawie. Pozostał na emigracji w Londynie i tam też zmarł.
Odznaczenia [ edytuj ] Przypisy
↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223. ↑ Paweł Wieczorkiewicz , Polscy agenci Kremla , "Wprost" (2005), nr 51/52 (1203), s. 38-42. Chodzi o dwóch ministrów o pseudonimach "Gienrich" i "Sadownik" zob. Oczerki istorii rossijskoj wnieszniej razwiedki , t. 3: 1933-1941 gody , Moskva 1997, s. 292.↑ a b c d e f g h i j k Strasburger Henryk Leon (1887–1951) . W: Polski Słownik Biograficzny . T. XLIV/2006-2007↑ a b c d e f g h i j k Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? . Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 702.↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 Prezydium Rady Ministrów , 1926, s. 21.
Bibliografia, literatura [ edytuj ]
Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana ), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 8370665691 s. 70.Bolesław Hryniewiecki, Prof. dr. Edward Strasburger (1844-1912). Jego życie i dzieła , Warszawa 1938.
Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny , Warszawa 1989, PIW, ISBN 83-06-01606-8
Leksykon historii Polski 1995.
