Władysław Byrka

Władysław Byrka
Data i miejsce urodzenia	4 czerwca 1878 Sambor
Data i miejsce śmierci	27 września 1945 Edynburg
Minister skarbu (p.o.)
Okres	od 17 listopada 1918 do 16 stycznia 1919
Poprzednik	Józef Englich
Następca	Józef Englich
Wicemarszałek Sejmu IV kadencji (II RP)
Okres	od 4 października 1935 do 4 czerwca 1936
Odznaczenia

Władysław Byrka (ur. 4 czerwca 1878 w Samborze, zm. 27 września 1945 w Edynburgu) – polski prawnik, ekonomista, działacz polityczny II Rzeczypospolitej, bankowiec; prezes Banku Polskiego, działacz samorządu gospodarczego, poseł I, II, III i IV kadencji, wicemarszałek Sejmu.

Życiorys

Syn Ignacego i Karoliny z domu Wojtasiewicz. Absolwent gimnazjum w Samborze oraz wydziału prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego. W 1909 uzyskał doktorat.

Od 1903 pracował w Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie, a w latach 1917–1918 w urzędzie skarbowym starostwa w Horodence i Samborze. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, od 16 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 był kierownikiem Ministerstwa Skarbu w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, następnie do 1920 wiceministrem w resorcie skarbu. Od 1920 dyrektor Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej (państwowa instytucja emisyjna, emitująca markę polską). Jednocześnie w latach 1920–1924 dyrektor Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich w Krakowie.

Od 1922 poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z listy PSL „Piast”, w 1927 zasiadł w radzie naczelnej tej partii. W 1928 przeszedł do BBWR, pozostając posłem do 1936 (zrzekł się mandatu w trakcie IV kadencji). Przewodniczący sejmowej Komisji Budżetowej (1922–1927), przewodniczący sejmowej Komisji Skarbowej (1928–1930), w latach 1935–1936 wicemarszałek Sejmu.

W latach 1929–1936 dyrektor Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie. W latach 1936–1941 prezes Banku Polskiego, występował przeciwko dewaluacji złotego i zwiększeniu jego emisji. W lutym 1936 znalazł się w gronie 32 osób, mianowanych przez premiera RP Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego, powołanych do składu komisji do zbadania gospodarki przedsiębiorstw państwowych, której został przewodniczącym. Członek Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939.

Po agresji Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 ewakuował się wraz z Bankiem i rezerwami złota Banku Polskiego do Paryża, a po upadku Francji (czerwiec 1940) do Londynu. 11 kwietnia 1941 zwolniony ze stanowiska prezesa przez Rząd RP na uchodźstwie. Jego następcą na stanowisku prezesa Banku Polskiego został Bohdan Winiarski.

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1938)

Bibliografia

• Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej