Dziewice konsekrowane
Dziewice konsekrowane – w Kościele katolickim indywidualna forma życia konsekrowanego kobiet. Konsekracji udziela ordynariusz diecezji kobietom świeckim oraz mniszkom. W praktyce oznacza publiczne zobowiązanie się do zachowania dziewictwa przez całe życie, dokonane wobec biskupa. Dziewice konsekrowane żyjące w świecie nie są zobowiązane do życia wspólnego, niemniej przysługuje im prawo zrzeszania.
Definicja prawno-kanoniczna stanu dziewic ujęta jest w kan. 604 Kodeksu prawa kanonicznego:
§ 1. Do wspomnianych form życia konsekrowanego dochodzi stan dziewic, które – wyrażając święty zamiar gruntowniejszego naśladowania Chrystusa – są Bogu poświęcone przez biskupa diecezjalnego według zatwierdzonego obrzędu liturgicznego, zostają zaślubione mistycznie Chrystusowi, Synowi Bożemu, i przeznaczone na służbę Kościołowi. (Kanon 604, § 1.)
Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Od początku historii chrześcijaństwa istniały w Kościele kobiety, które podejmowały życie w dobrowolnym, stałym dziewictwie. Wśród dzieł Ojców Kościoła znajdujemy wiele homilii i traktatów skierowanych do tych dziewic. O dziewicach konsekrowanych pisali pierwsi autorzy języka łacińskiego: Tertulian (ok. 155-220) i Cyprian z Kartaginy. W IV wieku dziewictwu poświęcił swe dzieło biskup Mediolanu Ambroży[1]. Św. Hieronim bronił charyzmatu dziewictwa wobec błędów Jowiniana w polemice Adversus Jovinianum (Przeciw Jowinianowi). Do krytyki poglądów Jowiniana dołączył Augustyn z Hippony. W 401 r. napisał książkę o O świętym dziewictwie wyjaśniając ewangeliczną wartość chrześcijańskiego życia w bezżenności dla Królestwa. Podkreślał też konieczność pokory w życiu dziewic wobec podziwu i szacunku, jakim był otaczany ich stan[2]. O dziewictwie nauczali też inni ojcowie IV wieku, jak Jan Chryzostom, Grzegorz z Nyssy, Metody z Olimpu.
W hagiografii chrześcijańskiej istnieją liczne wzmianki o przednicejskich dziewiczych męczennicach, takich jak Małgorzata z Antiochii, Agnieszka Rzymska, Eufemia z Chalcedonu i Łucja z Syrakuz.
Pierwszym znanym formalnym obrzędem konsekracji jest rytuał św. Marceliny, datowany na rok 353 r., wspomniany w De Virginibus przez jej brata, św. Ambrożego. Inną wcześnie konsekrowaną dziewicą jest św. Genowefa z Paryża (ok. 422 – ok. 512). Najwcześniejsze kopie obrzędu pochodzą z niektórych z najwcześniejszych sakramentarzy, jak sakramentarz Leoniński z VII wieku.
W ciągu wieków stan dziewic konsekrowanych w Kościele ustąpił miejsca zgromadzeniom zakonnym, choć nigdy nie zanikł. Jedną z takich dziewic była Katarzyna ze Sieny (1347-1380), uznawana przez Kościół katolicki za patronkę Europy.
Na mocy dekretów Soboru Laterańskiego II (1139) zaprzestano udzielania konsekracji dziewicom żyjącym w świecie.
Od Soboru Watykańskiego II stan dziewic doznaje odrodzenia w wielu Kościołach lokalnych. Odnowiony Obrzęd Konsekracji Dziewic, zatwierdzony przez papieża Pawła VI, wszedł w życie 6 stycznia 1971.
W Polsce (dane na kwiecień 2023 roku) żyje 403 dziewic konsekrowanych (Verginetki), najwięcej w diecezji krakowskiej (57), warszawskiej (36) i gdańskiej (29)[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ O dziewicach, tłum. K. Obrycki, w: Ambroży z Mediolanu, Wybór pism. J. Jundziłł, ks. P. Libera, ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz, ks. W. Szołdrski (przekład), J. Jundziłł, ks. P. Libera, Ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz (Wstęp i opracowanie), Warszawa: ATK 1986, s. 193–228, seria: PSP 35.
- ↑ Nehring 2002 ↓, s. 106–109.
- ↑ a b Strona Stanu Dziewic Konsekrowanych w Polsce. konsekrowane.org. [dostęp 2019-12-11].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kodeks prawa kanonicznego 1983. katolicki.net, 1983. [dostęp 2016-08-01].
- Przemysław Nehring: O świętym dziewictwie (wstęp). W: Św. Augustyn: Pisma monastyczne. Wyd. 3. Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, 2002, s. 99–110, seria: Źródła monastyczne 27.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona Stanu Dziewic w Polsce
- Strona Podkomisji KEP ds. Indywidualnych Form Życia konsekrowanego. ifzk.episkopat.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-16)].
- Zakochane na wieki