54°31′16″N 18°31′46″E/54,521111 18,529444Gdynia Główna
| Gdynia Główna | |
 Budynek dworca widziany z pl. Konstytucji | |
| Państwo |  Polska
|
| Miejscowość | Gdynia |
| Lokalizacja | Śródmieście |
| Data otwarcia | 1870 linia / 1894 stacja |
| Poprzednie nazwy | Gdynia, Gdingen, Gotenhafen[1], Gdynia Osobowa, Gdynia Główna Osobowa |
| Liczba pasażerów (2017[2]) | 11 200 000 |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 5 (w tym 1 dla SKM) |
| Liczba krawędzi peronowych |
10 (w tym 2 dla SKM) |
| Kasy | 
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Trójmiasta   Gdynia Główna | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  Gdynia Główna | |
Położenie na mapie Polski  Gdynia Główna | |
| 54°31′16″N 18°31′46″E/54,521111 18,529444
| |
Portal  Transport szynowy
| |
Gdynia Główna – największy dworzec kolejowy w Gdyni, charakteryzujący się największą roczną przepustowością w północnej Polsce i jedną z największych w kraju – w 2017 obsłużył 11,2 mln pasażerów, co umiejscowiło go na dziewiątym miejscu wśród polskich dworców[3]. Według kategoryzacji PKP Gdynia Główna oznaczona została najwyższą kategorią Premium. Dworzec mieści się w zabytkowym[4] modernistycznym budynku. Obejmuje Dworzec Główny, obsługujący trasy dalekobieżne, i Dworzec Podmiejski; oba znajdują się przy pl. Konstytucji, na styku dzielnic Śródmieście (północny wschód), Działki Leśne (południowy zachód) i Grabówek (północ).
Spis treści
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy dworzec kolejowy w śródmieściu Gdyni otwarto 1 stycznia 1894. Początkowo był to przystanek kolejowy z niewielką drewnianą poczekalnią, kilkoma lampami i tablicą z nazwą miejscowości. Dopiero po prawie 10 latach dokonano rozbudowy przystanku, powstał ceglany budynek z kasami, następnie poczekalnia z prawdziwego zdarzenia, a Gdynia zyskała miano stacji IV klasy[5].
Po włączeniu w 1920 Gdyni do Polski i podjęciu decyzji o budowie miasta i portu, nastąpiło znaczne zwiększenie się znacznie ruchu pasażerskiego. W związku z tym w latach 1923-1926 powstał nowy, murowany i okazały gmach według projektu Romualda Millera, zbudowany w stylu narodowo - dworkowym[6], który otwarto 15 lipca 1926[7]. W jego wnętrzach umieszczono kasy, poczekalnię, toalety, przechowalnię bagażu, restaurację, księgarnię, punkt wymiany walut oraz zakład fryzjerski. Obok wybudowano tzw. dworzec letni, do którego prowadziło przejście podobne do tego, które łączy współcześnie dworce PKP i SKM, z czasem przystosowany do całorocznej obsługi podróżnych.
_cz.jpg)
Obiekt w 1938 r. został zmodernizowany i rozbudowany. W czasie II wojny światowej w toku walk o miasto w 1945 r. uległ spaleniu. Rok później prowizorycznie odbudowany[8], w latach 50. ustąpił miejsca nowemu dworcowi według projektu prof. Wacława Tomaszewskiego, autora projektu Domu Bawełny i gmachu Akademii Morskiej w Gdyni. Dworcowe budynki stanowią niespotykane połączenie architektury socrealizmu z przedwojennym modernizmem. W dworcowej poczekalni zachowały się freski z 1957, odsłonięte ponownie w trakcie remontu w 2008, przedstawiające morski krajobraz; w sali restauracyjnej - polichromia przedstawiająca ciała niebieskie i znaki zodiaku, oraz mozaika przedstawiającą Pegaza na kole PKP. Ich autorem był prof. Juliusz Studnicki z gdańskiej PWSSP.
W sierpniu 2008 budynek dworca został wpisany do rejestru zabytków. W tymże też roku rozpoczęto modernizację stacji, która obejmowała m.in. przebudowę hali Dworca Głównego, zadaszenie peronów i zmiany w systemie sterowania ruchem kolejowym. W trakcie prac, w 2011 odkryta została murowana ściana dworca z 1926, o długości ok. 5 metrów. Została ona zachowana i wkomponowana w odnowione wnętrza[9][10].
6 czerwca 2012 oficjalnie otwarto zmodernizowany budynek dworca. Inwestycja kosztowała 40,7 mln złotych, a sfinansowana została częściowo z unijnych funduszy[11][12].
Stacja[edytuj | edytuj kod]
Perony[edytuj | edytuj kod]
.JPG)
_Travelarz.jpg)
_Travelarz.jpg)
_Travelarz.jpg)
_Travelarz.jpg)
_Travelarz.jpg)
_Travelarz.jpg)
_cz.jpg)
Kompleks dworcowy składa się z budynku Dworca Głównego (przy pl. Konstytucji) oraz połączonego z nim krytym przejściem Dworca Podmiejskiego (położonego od strony ul. 10 Lutego). Przy Dworcu Głównym znajdują się stanowiska odjazdowe dworca autobusowego PKS, a także pętla trolejbusowa i autobusowa.
Hala Dworca Głównego ma dwa główne wejścia, pomiędzy którymi mieści się przestrzeń z kasami biletowymi oraz punktami gastronomicznymi i handlowymi. Na wprost wejścia wschodniego położone jest przejście podziemne na wszystkie perony. Przy wejściu tym mieści się także większość punktów gastronomicznych. Drugie przejście podziemne łączy Dworzec Podmiejski z peronem 1.
Na stacji funkcjonują semafory świetlne, nastawnia dysponująca GO znajduje się w pobliżu północnego końca peronów i podobnie jak dworzec, jest to największy obiekt tego typu w Trójmieście.
Stacja Gdynia Główna ma 5 peronów połączonych przejściami podziemnymi. Peron 1 jest w pełni zadaszony, natomiast pozostałe perony mają zadaszenie rozczłonkowane na trzy części: zejścia do przejścia podziemnego oraz dwie, przeszklone, ok. 50-metrowe wiaty peronowe. Perony położone są między budynkiem dworca przy pl. Konstytucji a ul. Morską, przy czym numerowane są od strony budynku.
- Peron 1 (wysoki) obsługuje ruch pociągów SKM, przy czym po torze od strony dworca przebiegają pociągi w kierunku Wejherowa, zaś po torze od strony ulicy Morskiej – pociągi w kierunku Gdańska.
- Perony 2 i 3 (po zakończeniu modernizacji wysokie) zazwyczaj obsługują pociągi dalekobieżne przyjeżdżające od strony Gdańska.
- Perony 4 i 5 (wysokie) zazwyczaj obsługują pociągi dalekobieżne przyjeżdżające od strony Wejherowa.
Ruch pociągów[edytuj | edytuj kod]
Na stacji tej rozpoczyna i kończy bieg większość pociągów dalekobieżnych z głębi kraju w kierunku Trójmiasta, a także do miejscowości wypoczynkowych. Stacja Gdynia Główna jest ponadto początkową dla regionalnych pociągów regio do Helu i do Kościerzyny.Z stacji tej można dostać się do portu lotniczego w Gdańsku.
Oprócz linii dalekobieżnej, przez Gdynię Główną przebiegają także trasa trójmiejskiej SKM – dla pociągów podmiejskich Gdynia Główna jest zazwyczaj stacją przelotową. Pociągi od strony Gdańska w godzinach szczytu kończą bieg na stacjach Gdynia Chylonia albo Gdynia Cisowa, lub też jadą dalej w stronę Rumi, która jest ostatnią stacją linii 250. Następnie pociągi korzystają z linii PLK nr 202 i ze zmniejszoną częstotliwością kursują do Wejherowa, Lęborka i Słupska.
Sąsiedztwo[edytuj | edytuj kod]
Wybrane obiekty nie dalej niż w promieniu kilometra:
- Miejska Hala Targowa
- Gmach Sądu Rejonowego w Gdyni
- Powiatowy Urząd Pracy
- Morski Instytut Rybacki
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
- Gdynia Główna Osobowa została wykorzystana przy kręceniu odcinka 4. Stawka większa niż życie. Posłużyła za dworzec Istanbul Sirkeci. Konkretnie wyjście w stronę dworca podmiejskiego i wyjście w stronę Placu Konstytucji.
- W filmie Czarny czwartek tunel pod Gdynią Główną pomógł manifestantom z ciałem Janka Wiśniewskiego ominąć wojskową blokadę do Śródmieścia[13].
Dodatkowe informacje[edytuj | edytuj kod]
- Przed modernizacją w 2011 roku pomiędzy peronem 4 i 5 z niewiadomych względów znajdował się tylko jeden tor, do którego przylegały krawędzie obu peronów. Do pociągu stojącego na tym torze praktycznie można było wsiąść z obu stron, choć zapowiadany był jako przyjeżdżający na peron 4. Obecnie pomiędzy peronami 4 i 5 są w sumie 3 tory - środkowy oczywiście nie przylega do żadnej krawędzi peronowej.
- Do 2007 nazwa stacji brzmiała – Gdynia Główna Osobowa[14]. Obecnie wszystkie oznaczenia zmieniono na "Gdynia Główna". Zdemontowano m.in. duży napis "Osobowa" z budynku dworca.
- W podziemiach dworca znajdują się dwa schrony przeciwlotnicze, które w razie zagrożenia mogą służyć do ukrycia ludności.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ hitlerowska nazwa okupacyjna
- ↑ Najwięcej pasażerów w Polsce na Warszawie Śródmieście - Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej, www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2018-08-23].
- ↑ 10 najbardziej zatłoczonych dworców w Polsce [dostęp 2018-08-22] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków woj. pomorskiego [tabela programu Microsoft Office]
- ↑ Katarzyna Fryc Tych budynków w Gdyni już nie ma. Pierwszy dworzec Gdynia Główna
- ↑ O dawnych dworcach w Gdyni. rzygacz.webd.pl. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Bartosz Gondek 90 lat pierwszego gdyńskiego dworca
- ↑ Stacja końcowa
- ↑ Przedwojenny mur na gdyńskim dworcu. trojmiasto.pl, 12 kwietnia 2011. [dostęp 12 kwietnia 2011].
- ↑ PKP SA: Informacja prasowa PKP S.A. - Gdynia Główna po przebudowie zaprasza podróżnych (pol.). pkp.pl. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Ksenia pisera: Dworzec kolejowy Gdynia Główna otwarty. Jak Wam się podoba? (ZDJĘCIA) (pol.). gdynia.naszemiasto.pl, 2012-06-05. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ PKP SA: Informacja Prasowa PKP S.A. - Unijne wsparcie dla przebudowy dworca w Gdyni (pol.). pkp.pl. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ W roli głównej Gdyni Główna
- ↑ Gdynia Główna [red. Adrian Karwat]. [dostęp 2018-02-22].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Gdynia Główna w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
| Gdynia Główna | ||
| Linia 201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port (204,702 km) | ||
  odległość: 9,765 km
|
|
odległość: 1,316 km
|
| Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (20,992 km) | ||
odległość: 5,096 km
|
|
odległość: 5,180 km
|
| Linia 250 Gdańsk Śródmieście – Rumia (20,992 km) | ||
odległość: 1,592 km
|
|
odległość: 0,827 km
|
| Linia 725 Gdynia Główna R20 – Gdynia Port GPB (0,000 km) | ||
|
|
odległość: 2,245 km
|
| Linia 960 Gdynia Główna – Gdynia Postojowa (0,757 km) | ||
|
|
odległość: 2,570 km
| |
| Linia 963 Gdynia Główna R64 – Gdynia Główna R95 (22,000 km) | ||
|
|
|
| Linia Owczarnia – Gdynia Główna | ||
|
|
|
