Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach
 nr rej.:- A/1134/23 z 23.02.2023 (woj. śląskie)[1] - A/611/66 z 15.04.1966 (woj. katowickie)[2] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Widok od strony ul. Bondkowskiego (od wschodu) | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia |
Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach | ||||||||||||
| Wezwanie |
Świętych Apostołów Piotra i Pawła | ||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |||||||||||||
 50°26′35,2″N 18°51′12,2″E/50,443111 18,853389
| |||||||||||||
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach – rzymskokatolicki kościół parafialny mieszczący się w Tarnowskich Górach przy ulicy Gliwickiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Świątynia orientowana, zbudowana zapewne na fundamentach katolickiej kaplicy z lat 20. XVI stulecia jako drewniana w 1529 roku przez luteran. Dwa lata później została przebudowana na murowaną, następnie została rozbudowana o prezbiterium w 1545 roku i wieżę w latach 1560–1563. W czasie wojny trzydziestoletniej odebrana protestantom i 1 lutego 1630 uroczyście przekazana katolikom; konsekrowana w 1670. Forma wieży, z wyjątkiem hełmu wymienionego w 1798 roku, została niezmieniona do dzisiaj. Do czasów współczesnych zachował się także zegar z 1586 roku będący jednym z najstarszych w województwie śląskim. W latach 1723–1724 została wzniesiona późnobarokowa kaplica św. Barbary. W latach 1848–1851 kościół przebudowany w stylu neoromańskim: wybudowane zostały nowy transept i prezbiterium. Kolejne restauracje miały miejsce w latach dwudziestych i osiemdziesiątych XX wieku.
Organy[edytuj | edytuj kod]
Organy wybudował Dominik Biernacki w ok. 1928 roku. Instrument o wiatrownicach stożkowych, kontuar w systemie upustowym. Instrument po częściowym remoncie około 2006 roku, podczas którego wymienione zostały membrany manuału I i pedału[3].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| 1. Pryncypał 16' | 1. Salicet 16' | 1. Flet łagodny 16' | 1. Kontrabas 16' |
| 2. Bourdon 16' | 2. Pryncypał skrzypcowy 8' | 2. Cremona 8' | 2. Violonbas 16' |
| 3. Pryncypał 8' | 3. Fagot 8' | 3. Waltornia 8' | 3. Subbas 16' |
| 4. Gamba 8' | 4. Bachflet 8' | 4. Koncertflet 8' | 4. Harmonikbas 16' |
| 5. Amabilis 8' | 5. Klarnet 8' | 5. Aeolina 8' | 5. Puzon 16' |
| 6. Kwintaton 8' | 6. Obój 8' | 6. Vox coelestis 8' (od c) | 6. Echobas 16' |
| 7. Trompet 8' | 7. Gemshorn 4' | 7. Vox humana 8' | 7. Fletbas 8' |
| 8. Wiolonczela 4' | 8. Dolce 4' | 8. Trawersflet 4' | 8. Oktawbas 8' |
| 9. Oktawa 4' | 9. Kwinta 2 2/3' | 9. Viola 4' | 9. Czello 8' |
| 10. Kwinta 2 2/3' | 10. Tercja 1 3/5' | 10. Waldflet 2' | |
| 11. Superoktawa 2' | 11. Rauchkwinta 2 ch. | 11. Ksylofon 4' | |
| 12. Mikstura 3-5 ch. |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 24 lutego 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-02-26]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Tarnowskie Góry ( Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2024-02-07] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
| UNESCO[A] | |
|---|---|
| Zamki i pałace | |
| Obiekty sakralne |
|
| Pozostałe budynki |
|
| Zabytkowe parki | |
| Inne obiekty | |
| Obiekty nieistniejące |
- ↑ obiekty objęte wpisem pod nazwą Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach