Kamienica przy Rynku 10-10a w Tarnowskich Górach

Kamienica przy Rynku 10-10a

Kamienica w 2024 roku
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Tarnowskie Góry (Śródmieście-Centrum)
Adres	Rynek 10-10a
Typ budynku	kamienica
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	prawdopodobnie lata 70. XIX wieku
Pierwszy właściciel	nieznany
Kolejni właściciele	Spis kolejnych właścicieli 1807–1843: Edmund/Erdmann Corvin 1853: August Corvin 1866–1903: Leopold Joscht 1909–1925: Josef Joscht/Józef Joszt
Położenie na mapie Tarnowskich Gór Kamienica przy Rynku 10-10a
Położenie na mapie Polski Kamienica przy Rynku 10-10a
Położenie na mapie województwa śląskiego Kamienica przy Rynku 10-10a
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego Kamienica przy Rynku 10-10a
50°26′41,1″N 18°51′22,7″E

Kamienica przy Rynku 10-10a w Tarnowskich Górach – zabytkowa (figurująca w gminnej ewidencji zabytków ) kamienica wybudowana najprawdopodobniej w latach 70. XIX wieku, znajdująca się pod numerem 10-10a przy Rynku w Tarnowskich Górach (róg ul. Strzeleckiej i Tylnej).

Historia

Wschodnia pierzeja tarnogórskiego rynku na rysunku Markewki z lat 60. XIX wieku. Odwach widoczny jako pierwszy budynek z lewej

Na pochodzącym z 1797 roku najstarszym zachowanym planie śródmieścia Tarnowskich Gór w miejscu współczesnego budynku pod numerem 10 i 10a u zbiegu Rynku i ul. Strzeleckiej widoczny jest niewielki budynek policyjnego odwachu (niem. Haupt-Wache). Na kolejnych planach, z 1805 i 1807 roku, za wartownią widoczne są budynki mieszczące remizę strażacką z sikawką oraz dom wartownika.

Według katastru z 1843 roku odwach był małym, parterowym budynkiem wzniesionym z cegły, krytym gontem, wielkości 11,3 × 10 m. Drewniana remiza na sikawkę była bardziej obszerna (22 × 7,2 m), a z 1859 roku pochodzi niezrealizowany projekt jej rozbudowy autorstwa Constantina von Koschützkiego. W 1867 roku wozy strażackie przeniesione zostały do nowej remizy przy obecnej ul. Wajdy 1.

W 1807 roku wachmistrz i rymarz Edmund (Erdmann) Corvin na wschód od odwachu wybudował niewielki parterowy dom, którego kolejnym właścicielem był August Corvin. W latach 60. XIX wieku budynek był własnością Leopolda Joschta, który prowadził w nim oberżę.

Nie są znane projektant oraz dokładna data wzniesienia kamienicy w obecnym kształcie, gdyż w miejskich aktach budowlanych nie zachowała się żadna dokumentacja na ten temat. Na podstawie planów miasta wiadomo jednak, ze budynek został wybudowany nie później niż w 1880 roku. W latach 1909 i 1911 oraz w okresie dwudziestolecia międzywojennego jako właściciel budynku wymieniany jest Josef Joscht (Józef Joszt), kupiec i właściciel składu mąki, syn Leopolda.

Po II wojnie światowej na parterze kamienicy przed wiele lat działał sklep ogrodniczy, w latach 2011–2013 klubokawiarnia, a w latach 2013–2021 – restauracja. W październiku 2022 roku miasto sprzedało kamienicę osobom prywatnym. W latach 2023–2024 przeprowadzono remont budynku, po którym otwarto w kamienicy restaurację 4 Pory Dnia.

Architektura

Budynek wzniesiony na planie prostokąta w stylu historyzmu, dwukondygnacyjny, kryty mansardowym dachem. Elewacja kamienicy od strony Rynku (południowa) jest czteroosiowa, a od strony ul. Strzeleckiej (zachodnia) – siedmioosiowa. Okna budynku są prostokątne z wyjątkiem zakończonych łukiem półkolistym okien na piętrze od strony Rynku oraz blend w skrajnych osiach elewacji zachodniej.

Galeria

• 
  Wejście od strony ul. Strzeleckiej (2021)
• 
  Wejście od strony ul. Tylnej (2020)
• 
  Kamienica w 2007 roku
• 
  Kamienica podczas Gwarków Tarnogórskich (2017)

Bibliografia

• Gminna Ewidencja Zabytków – stan na 1 czerwca 2021. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2021-06-01. [dostęp 2023-09-05]. (pol.).
• Marek Wojcik: Tarnogórski rynek. Dzieje domów i mieszkańców od XVII wieku do początków XX wieku. Tarnowskie Góry: Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2017. ISBN 978-83-939816-1-8.