Lista nagród i wyróżnień Ingrid Bergman

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lista nagród i nominacji Ingrid Bergman
Ingrid Bergman z nagrodą Akademii Filmowej (1975)
Nagroda Wygrane Nominacje
David di Donatello 2 2
Nagroda Akademii Filmowej 3 7
Nagroda BAFTA 1 2
Nagroda Nastro d’argento 1 1
Nagroda Primetime Emmy 2 3
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych 3 4
Nagroda Tony 1 1
National Board of Review 4 4
Puchar Volpiego 1 1
Złoty Glob 4 8
Inne 15 22
Nagrody specjalne i honorowe 2
W sumie
Wygrane 39
Nominacje 55

Ingrid Bergman otrzymała szereg nagród i wyróżnień w trakcie 49-letniej kariery aktorskiej. Wygrywała lub była nominowana do nich za pracę w filmach, na scenie i w telewizji. Siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje do nagrody Akademii Filmowej, z czego zdobyła trzy statuetki Oscara – dwie za pierwszoplanowe kreacje w filmach Gasnący płomień (1944) i Anastazja (1956) oraz jedną dla najlepszej aktorki drugoplanowej za występ w obrazie Morderstwo w Orient Expressie (1974). Była też m.in. laureatką BAFTY w kategorii dla najlepszej aktorki drugoplanowej (1975), dwukrotną zdobywczynią Davida di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej (1957, 1979) i Primetime Emmy dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w miniserialu lub filmie telewizyjnym (1960, 1982). Trzy razy otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych jako najlepsza aktorka (1946, 1957, 1979) oraz czterokrotnie Złoty Glob – trzykrotnie dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym; 1945, 1946, 1957 i raz jako najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym w 1983. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które zdobyły potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony).

Za całokształt pracy artystycznej Bergman przyznano honorowego Cezara (1976). American Film Institute (AFI) docenił jej talent, klasyfikując ją na 4. miejscu w stworzonym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (1999). W 2020 została wyróżniona przez poczty Stanów Zjednoczonych oraz Szwecji, które wydały znaczek pocztowy z jej wizerunkiem. Od 8 lutego 1960 posiada swoją gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, mieszczącą się przy 6759 Hollywood Boulevard.

Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]

David di Donatello[edytuj | edytuj kod]

Ingrid Bergman ze statuetką Davida di Donatello, 3 sierpnia 1957

David di Donatello jest nagrodą filmową, przyznawaną od 1956 przez Włoską Akademię Filmową. Bergman dwukrotnie (w 1957 i 1979) zdobywała statuetkę w kategorii konkursowej. W 1982 przyznano jej nagrodę specjalną, złoty medal ministra turystyki.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1957 Anastazja Najlepsza aktorka zagraniczna Wygrana [1]
1979 Jesienna sonata Wygrana [2]
1982 Złoty medal ministra turystyki Wygrana [3]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji powstał w 1932 jako Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica. Jest najstarszym tego typu wydarzeniem na świecie. Odbywa się na wyspie Lido w Wenecji we Włoszech. Główną nagrodą jest Złoty Lew, uznawany za jedną z najbardziej prestiżowych nagród w przemyśle filmowym. Poza wyróżnieniem w 1947, Bergman została laureatką Pucharu Volpiego w kategorii konkursowej w 1952[a].

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1947 Urzeczona Najlepsza rola (Nagroda Weneckiego Festiwalu Filmowego) Wygrana [6][7]
1952 Europa ’51 Najlepsza aktorka Wygrana [4][8]

Nagroda Akademii Filmowej[edytuj | edytuj kod]

Barry Fitzgerald, Bergman i Bing Crosby podczas 17. gali rozdania Oscarów, 15 marca 1945. Aktorka zdobyła swą pierwszą statuetkę za pierwszoplanową rolę w Gasnącym płomieniu (1944)

Nagrody Akademii Filmowej, zwane powszechnie Oscarami, są corocznie przyznawane przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) najlepszym artystom przemysłu filmowego. Bergman siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje w kategoriach konkursowych, z czego otrzymała trzy statuetki – dwie dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej za role w Gasnącym płomieniu (1944) i Anastazji oraz jedną za drugoplanową kreację w kryminale Morderstwo w Orient Expressie (1974).

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1944 Komu bije dzwon Najlepsza aktorka pierwszoplanowa Nominacja [9]
1945 Gasnący płomień Wygrana [10]
1946 Dzwony Najświętszej Marii Panny Nominacja [11]
1949 Joanna d’Arc Nominacja [12]
1957 Anastazja Wygrana [13]
1975 Morderstwo w Orient Expressie Najlepsza aktorka drugoplanowa Wygrana [14]
1979 Jesienna sonata Najlepsza aktorka pierwszoplanowa Nominacja [15]

Nagroda BAFTA[edytuj | edytuj kod]

Nagrody BAFTA przyznawane są corocznie przez Brytyjską Akademię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych w dziedzinie filmu. Bergman była dwukrotnie nominowana w kategoriach konkursowych, z czego zdobyła nagrodę w 1975.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1959 Gospoda Szóstego Dobrodziejstwa Najlepsza aktorka zagraniczna Nominacja [16]
1975 Morderstwo w Orient Expressie Najlepsza aktorka drugoplanowa Wygrana [17]

Nagroda Bambi[edytuj | edytuj kod]

Bambi jest niemiecką nagrodą przyznawaną corocznie artystom z kraju i z zagranicy za osiągnięcia medialne i telewizyjne przez koncern Hubert Burda Media. Spośród siedmiu nominacji, zdobyła pięć wyróżnień.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1950 Joanna d’Arc Najlepsza aktorka zagraniczna Nominacja [18]
1951 Pod znakiem Koziorożca Wygrana [19]
Stromboli, ziemia bogów Wygrana
1952 Osławiona Wygrana
1953 Europa ’51 Wygrana
1954 Podróż do Włoch Wygrana
1955 Strach Nominacja [20]

Nagroda César[edytuj | edytuj kod]

César jest francuską nagrodą filmową przyznawaną przez Akademię Sztuki i Techniki Filmowej (Académie des Arts et Techniques du Cinéma) od 1976. Honorowego Cezara otrzymała podczas 1. edycji w 1976 (wraz z Dianą Ross).

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1976 Całokształt twórczości Cezar Honorowy Wygrana [21]

Nagroda Donaldsona[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Donaldsona była przyznawana w dziedzinie teatru w latach 1944−1955 przez tygodnik „Billboard”. Bergman została nagrodzona za najlepszy występ w sztuce Joanna z Lotaryngii (sezon 1946–1947).

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1947 Joanna z Lotaryngii Najlepszy występ Wygrana [22]

Nagroda Drama League[edytuj | edytuj kod]

Ingrid Bergman (druga od lewej) z nagrodą Drama League (1947), za występy w sztuce Joanna z Lotaryngii (1946–1947)

Nagrody Drama League są wręczane corocznie, począwszy od 1922, przez członków The Drama League za występy teatralne zarówno na Broadwayu, jak i poza nim. Bergman nagrodzono w 1947.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1947 Joanna z Lotaryngii Najlepszy występ roku Wygrana [6][23]

Nagroda Golden Apple[edytuj | edytuj kod]

Golden Apple Award była przyznawana od 1941 do 2001 przez kobiece stowarzyszenie prasy Hollywood Women’s Press Club dla osób związanych z przemysłem filmowym. Bergman przyznano antynagrodę Sour Apple Award w 1946 dla najmniej współpracującej aktorki.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1946 Najmniej współpracująca aktorka Wygrana [24]

Nagroda Laurela[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Laurela została utworzona w 1948 przez magazyn „Motion Picture Exhibitor”. Była przyznawana twórcom filmowym, aktorom, reżyserom i kompozytorom do 1971. Jedyną nagrodę otrzymała w 1957.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1957 Anastazja Najlepszy żeński występ w dramacie Wygrana [25]
1958 Gwiazda roku Nominacja [26]
1959 Nominacja [27]
1960 Nominacja [28]

Nagroda Nastro d’argento[edytuj | edytuj kod]

Włoska nagroda Nastro d’argento przyznawana jest od 1946 przez Włoski Narodowy Syndykat Dziennikarzy Filmowych (SNGCI). Bergman nagrodzono statuetką w 1953.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1953 Europa ’51 Najlepsza aktorka Wygrana [8][29]

Nagroda Primetime Emmy[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Primetime Emmy przyznawana jest przez Academy of Television Arts & Sciences (ATAS) od 1949 w uznaniu doskonałości w programach telewizyjnych w czasie największej oglądalności w Stanach Zjednoczonych. Spośród trzech uzyskanych nominacji w kategorii konkursowej, zdobyła dwie statuetki – w 1960 i 1982 (drugą z nich otrzymała pośmiertnie, a nagrodę odebrała jej córka Pia Lindström).

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1960 „The Turn of the Screw” Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w miniserialu lub filmie telewizyjnym Wygrana [30]
1961 24 godziny z życia kobiety Nominacja [31]
1982 Kobieta o imieniu Golda Wygrana [32]

Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles (LAFCA Award) przyznawana jest corocznie, począwszy od 1975, przez organizację Los Angeles Film Critics Association (LAFCA). Bergman była do niej nominowana w kategorii konkursowej w 1978.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1978 Jesienna sonata Najlepsza aktorka Nominacja [33]

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych[edytuj | edytuj kod]

Ingrid Bergman oraz Kirk Douglas z nagrodami Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych, 19 stycznia 1957[b]

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC Award) przyznawana jest rokrocznie, począwszy od 1935, w dziedzinie filmu przez Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. Bergman była czterokrotnie nominowana w kategorii konkursowej, zdobywając trzy nagrody.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1945 Gasnący płomień Najlepsza aktorka Nominacja [35]
1946 Urzeczona, Dzwony Najświętszej Marii Panny Wygrana [36]
1957 Anastazja Wygrana [37]
1979 Jesienna sonata Wygrana [38]

Nagroda Tony[edytuj | edytuj kod]

The Antoinette Perry Awards for Excellence in Theatre, bardziej znane jako nagrody Tony, przyznawane są przez American Theatre Wing i The Broadway League, które nagradzają dokonania w dziedzinie amerykańskiego teatru. Bergman otrzymała statuetkę w 1947 w kategorii dla najlepszej aktorki w sztuce, za grę w Joannie z Lotaryngii w sezonie 1946–1947.

Gwen Verdon wręczająca Bergman nagrodę Tony, 6 kwietnia 1947
Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1947 Joanna z Lotaryngii Najlepsza aktorka w sztuce Wygrana [6][39]

National Board of Review[edytuj | edytuj kod]

Organizacja National Board of Review (NBR MP) powstała w 1909. Towarzystwo działa m.in. na rzecz promowania komentarzy na temat wszystkich aspektów produkcji filmowej poprzez oferowanie programów edukacyjnych oraz seminariów dla studentów na kierunku filmoznawstwa. Bergman czterokrotnie otrzymywała nagrodę – w 1941, 1944, 1958 i 1978.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1941 Rage in Heaven Najlepsze aktorstwo Wygrana [40]
1944 Gasnący płomień Wygrana [41]
1958 Anastazja Najlepsza aktorka Wygrana [42]
1978 Jesienna sonata Wygrana [43]

National Society of Film Critics[edytuj | edytuj kod]

Nagroda ta przyznawana jest przez amerykańską organizację krytyków National Society of Film Critics (NSFC). Bergman była jej laureatką w kategorii konkursowej w 1978.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1978 Jesienna Sonata Najlepsza aktorka Wygrana [44]

New York Drama Critics Award[edytuj | edytuj kod]

New York Drama Critics Award przyznawane są od 1943 na podstawie złożonej opinii wybranych nowojorskich krytyków teatralnych w celu uznania doskonałości w teatrze na Broadwayu. Bergman nagrodzono w 1947 za występy w Joannie z Lotaryngii.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1947 Joanna z Lotaryngii Najlepsza rola aktorska Wygrana [45]

Photoplay Award[edytuj | edytuj kod]

Nagroda, pierwotnie ustanowiona w 1921 przez branżowy magazyn filmowy „Photoplay”. W późniejszych latach wielokrotnie zmieniano formułę jej przyznawania, a głównym kryterium stała się popularność danego aktora/aktorki (na podstawie przeprowadzanych sondaży). Bergman wyróżniano trzykrotnie.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1946 Najpopularniejsza gwiazda kobieca Wygrana [46][47]
1947 Wygrana
1948 Wygrana

Złoty Glob[edytuj | edytuj kod]

Złote Globy są wręczane corocznie, od 1944, przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (HFPA), które wyróżnia wybitne osiągnięcia w branży rozrywkowej, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skupia uwagę szerokiej publiczności na najlepszych filmach kinowych i telewizyjnych. Spośród ośmiu uzyskanych nominacji w kategoriach konkursowych, Bergman zdobyła cztery nagrody.

Rok Nominowane dzieło Kategoria Wynik Źr
1945 Gasnący płomień Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym Wygrana [48]
1946 Dzwony Najświętszej Marii Panny Wygrana
1957 Anastazja Wygrana
1959 Gospoda Szóstego Dobrodziejstwa Nominacja
Niedyskrecja Najlepsza aktorka w filmie komediowym lub musicalu Nominacja
1970 Kwiat kaktusa Nominacja
1979 Jesienna sonata Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym Nominacja
1983 Kobieta o imieniu Golda Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym Wygrana

Inne wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda Ingrid Bergman na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd (2022)
Budynek „L’Espace Ingrid Bergman” (2006)
Budynek, w którym Bergman mieszkała w 1949 w trakcie realizacji filmu Stromboli, ziemia bogów (2008)
McDonnell Douglas MD-11 o nazwie „Ingrid Bergman” (2011)
Rzeźbiona głowa Bergman przed Lisner Auditorium w Waszyngtonie (2012)
Oficjalny plakat 68. MFF w Cannes z wizerunkiem Bergman (2015)
Drewniana forma stopy Bergman w Salvatore Ferragamo Museum (2015)
Róża „Ingrid Bergman” (2018)

Pod koniec 1937 zwyciężyła w ankiecie przeprowadzonej wśród szwedzkich widzów na „najbardziej podziwianą gwiazdę filmową roku”[49]. Na początku 1942 została laureatką Elmer Award dla najlepszej aktorki – przyznawanej przez branżowy „Movie-Radio Guide” – za rok 1941 i występy w trzech filmach: Adam Had Four Sons, Rage in Heaven oraz Doktor Jekyll i pan Hyde[50]. 5 lutego 1946, w trakcie gali w Carthay Circle Theatre, otrzymała od Boba Hope’a Achievement Award, nagrodę czasopisma „Look”[51]. W następnym roku Associated Press (AP) uznało ją za „kobietę roku” w filmach, a statystyk George Gallup ogłosił ją „najpopularniejszą aktorką w Ameryce”[52]. 5 kwietnia 1948 Harry Truman wręczył jej Women’s Press National Club Award za wybitne osiągnięcia w teatrze[53]. W 1949 głosami 272 dziennikarek, ankietowanych przez magazyn „Pageant”, została ogłoszona jedną z najpotężniejszych kobiet w Stanach Zjednoczonych, obok m.in. Bess Truman, Eleanor Roosevelt, Elizabeth Kenny, Èvy Curie, Helen Keller, Kate Smith, Margaret Chase Smith oraz Rity Hayworth[54].

W 1953 otrzymała od Szwedzkiego Towarzystwa Filmowego złotą tablicę[55]. Cztery lata później w Roxy Theatre odebrała z rąk Joan Crawford przyznaną przez „Look” nagrodę za występ w filmie Anastazja (1956)[56]. W 1963, wraz z Anthonym Quinnem, została nagrodzona włoską Srebrną Maską za „wyjątkowy wkład w ekran”[57]. W 1977 w Rzymie wręczono jej specjalną nagrodę im. Eleonory Duse[55].

Zbroja, w której Ingrid Bergman występowała w filmie Joanna d’Arc (1948) w Paley Center for Media (2011)

8 lutego 1960, w uznaniu za wkład w przemysł filmowy, otrzymała gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, która mieści się przy 6759 Hollywood Boulevard[58]. We wrześniu 1982 w nowojorskim Regent Theatre oddano jej hołd poprzez prezentację filmów z jej udziałem[59]. 5 czerwca 1983 dzieci Bergman odsłoniły w centralnej części Fjällbacki jej popiersie, podarowane przez trzeciego męża aktorki, Larsa Schmidta[60]. Znajduje się ono na skwerze im. Ingrid Bergman[61]. Jej dziedzictwo i osobę wspominano także na 40. MFF w Wenecji. Punktem kulminacyjnym był koncert w Teatro La Fenice, podczas którego orkiestra wykonywała fragmenty z filmów z jej udziałem oraz prezentowano prywatny film aktorki, ukazujący jej dzieciństwo w Szwecji i rodziców[62]. W 1984, na cześć Bergman, hybrydową rasę róży herbacianej nazwano jej imieniem i nazwiskiem[63]. W tym samym roku PBS wyemitowało film dokumentalny Ingrid (reż. Gene Feldman)[59].

W 1996 „Entertainment Weekly” zamieścił nazwisko aktorki na 12. miejscu w rankingu „100 największych gwiazd filmowych wszech czasów”[64]. Z kolei trzy lata później American Film Institute (AFI) sklasyfikował ją na 4. pozycji w przygotowanym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[65].

W 2015, z okazji setnej rocznicy urodzin Bergman, różne instytucje prezentowały poświęcone jej m.in. filmy dokumentalne, książki, pokazy filmowe, seminaria oraz wystawy – w Museum of Modern Art (MoMA) odbył się rocznicowy pokaz filmów z jej udziałem (wybranych i przedstawionych przez jej dzieci)[66]. AFI Silver Theatre and Cultural Center zorganizował (od 2 lipca do 13 września) obszerną retrospektywę hollywoodzkich i włoskich filmów Bergman[67]. Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley był gospodarzem wykładu, w trakcie którego szwedzka dziennikarka i krytyczka filmowa Ulrika Knutson określiła Bergman mianem „pionierskiej feministki”[68]. MFF w Toronto, podczas swojej 40. edycji, zorganizował retrospektywę jej najbardziej znanych produkcji, zatytułowaną Notorious: Celebrating the Ingrid Bergman Centenary[69]. W czterokinowej sali BAM Rose Cinemas w Brooklyn Academy of Music wyświetlano, w ramach Ingrid Bergman at BAM, 14 obrazów z jej udziałem[70]. 12 września BAMcinématek zaprezentował Ingrid Bergman Tribute – wydarzenie, którego współgospodarzami byli Isabella Rossellini (córka Bergman) i Jeremy Irons. Czytali oni na żywo osobiste listy aktorki[71]. Museum of Bohuslän w Uddevalli zorganizowało wystawę unikalnych zdjęć Ingrid Bergman in Fjällbacka[72]. Jej spadkobiercy opublikowali książkę obrazkową Ingrid Bergman: A Life in Pictures (2015)[73]. Z okazji rocznicy we włoskiej prowincji Via Fiamignano powstał też mural poświęcony Bergman[74].

W 2015 odbyła się premiera filmu dokumentalnego Ingrid Bergman: własnymi słowami (reż. Stig Björkman)[75]. Był on prezentowany m.in. podczas 68. MFF w Cannes, którego oficjalny plakat zdobiła fotografia Bergman autorstwa Davida Seymoura. Organizatorzy opisywali ją jako „współczesną ikonę, wyzwoloną kobietę i odważną aktorkę”[76]. Szwedzka ambasada w Stanach Zjednoczonych zorganizowała w House of Sweden w Waszyngtonie dwie wystawy – Ingrid Bergman in Sweden!, obejmującą jej pierwsze lata życia, oraz The Saga of Ingrid Bergman, zawierającą trzydzieści fotografii, ukazujących aktorkę jako „wzór do naśladowania i zagrożenie dla własnego czasu”. Nastąpiło też uroczyste odsłonięcie pamiątkowego znaczka. Ówczesny ambasador Szwecji Björn Lyrvall przyznał, że „jest [ona] celebrowana na całym świecie, ponieważ była tak silną i niezależną osobą”. Wystawa była prezentowana też w Szwecji i Szanghaju[77]. W 2020 amerykańska (USPS) i szwedzka poczta wspólnie wydały znaczek z wizerunkiem Bergman – honorując w ten sposób jej dorobek aktorski[78].

Isabella Rossellini sportretowała swoją matkę w filmie krótkometrażowym My Dad is 100 years Old (2005)[79]. Okres i lata życia spędzone przez Bergman we Włoszech zostały udramatyzowane w musicalu Camera; The Musical About Ingrid Bergman, który wystawiano w Sztokholmie[80] oraz w zmienionej wersji w Spira Cultural Center w Jönköping[81]. Ilsa Lund, bohaterka grana przez Bergman w Casablance (1942), stanowiła inspirację dla postaci Ilsy Faust (portretowanej przez Rebekę Ferguson) w filmach z serii Mission: Impossible[82]. Historyczny budynek piętrowy we francuskim Choisel, pełniący w przeszłości funkcję ratusza oraz szkoły, nazwano „L’Espace Ingrid Bergman” (EIB)[83]. Drewniana forma stóp Bergman znajduje się w Salvatore Ferragamo Museum we Florencji[84], a jej figura woskowa w Madame Tussaud w Hollywood w Kalifornii[85].

Wesleyan University z siedzibą w Middletown w stanie Connecticut, jest gospodarzem „Ingrid Bergman Collection”, w skład której wchodzą m.in. album z wycinkami, dokumentacja finansowa i prawna, fotosy, kostiumy, nagrody, pamiątki, portrety, scenariusze i zdjęcia[86]. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które skompletowały potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony)[87].

Bergman rozmawiająca z Tage Erlanderem, który nadał jej tytuł Komandora Królewskiego Orderu Wazów (1964)

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 1947 król Szwecji Gustaw V przyznał Bergman najwyższe odznaczenie państwowe, złoty medal Litteris et Artibus za „wybitność i godność, z jaką reprezentuje szwedzką sztukę w Stanach Zjednoczonych”[88]. W lipcu 1964, podczas wizyty w Harpsund, premier Tage Erlander nadał jej szwedzkie odznaczenie państwowe – tytuł Komandora Królewskiego Orderu Wazów (KVO)[89]. W 1979, w uznaniu za znaczący wkład w kulturę, otrzymała od szwedzkiego rządu medal Illis quorum[90][91]. W 1987 pośmiertnie odznaczono ją Wielkim Krzyżem Zasługi RFN[55].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Mimo wygranej Bergman nie przyznano nagrody, ponieważ w filmie Europa ’51 (1952) dubbingowała ją Lydia Simoneschi[4], co było sprzeczne z obowiązującymi w owych czasach przepisami festiwalu. Gdy po latach je zmieniono, w 1992 syn aktorki, Renato Roberto Ranaldo Giusto Giuseppe Rossellini zaakceptował nagrodę, którą dyrekcja festiwalu postanowiła pośmiertnie przyznać Bergman[5].
  2. ↑ Uczestnictwo w gali przyznania NYFCC Awards w 1957 było jej pierwszą wizytą w Stanach Zjednoczonych od siedmiu lat, gdy została skazana za ostracyzm (po nawiązaniu romansu z Roberto Rossellinim, którego wkrótce poślubiła). Na lotnisku, po przylocie, witały ją transparenty z napisami: „Kochamy Cię Ingrid. Witamy w domu!”[34].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Brown 1974 ↓, s. 115; Moliterno 2020 ↓, s. 561.
  2. ↑ Leamer 1986 ↓, s. 327.
  3. ↑ Accademia del Cinema Italiano – Premi David di Donatello: Ingrid Bergman. Włoska Akademia Filmowa. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-22)]. (wł.).
  4. ↑ a b Lancia 1998 ↓, s. 305.
  5. ↑ Bergman’s Son to Accept Honor for Mom. „Orlando Sentinel”. ISSN 0744-6055. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2015-07-01]. (ang.). 
  6. ↑ a b c Spoto 1998 ↓, s. 251.
  7. ↑ 8. Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-25)]. (wł.).
  8. ↑ a b Moliterno 2020 ↓, s. 527.
  9. ↑ Brown 1974 ↓, s. 55–56; Taylor 1983 ↓, s. 54; Leamer 1986 ↓, s. 103; Quirk 1989 ↓, s. 26; Lancia 1998 ↓, s. 46; Spoto 1998 ↓, s. 187; Thomson 2010 ↓, s. 43.
  10. ↑ Brown 1974 ↓, s. 61, 74; Taylor 1983 ↓, s. 58; Leamer 1986 ↓, s. 115–116; Quirk 1989 ↓, s. 27; Lancia 1998 ↓, s. 48; Spoto 1998 ↓, s. 205–206; Thomson 2010 ↓, s. 49–50; Ziółkowska 2013 ↓, s. 149.
  11. ↑ Lancia 1998 ↓, s. 51; Spoto 1998 ↓, s. 209.
  12. ↑ Lancia 1998 ↓, s. 61; Spoto 1998 ↓, s. 286.
  13. ↑ Brown 1974 ↓, s. 102, 111; Taylor 1983 ↓, s. 106; Leamer 1986 ↓, s. 250; Quirk 1989 ↓, s. 37; Lancia 1998 ↓, s. 84; Spoto 1998 ↓, s. 367; Thomson 2010 ↓, s. 104–105; Chandler 2012 ↓, s. 206; Ziółkowska 2013 ↓, s. 145.
  14. ↑ Taylor 1983 ↓, s. 122; Leamer 1986 ↓, s. 308; Quirk 1989 ↓, s. 41; Lancia 1998 ↓, s. 135; Spoto 1998 ↓, s. 431–432; Thomson 2010 ↓, s. 105; Chandler 2012 ↓, s. 257; Smit 2012 ↓, s. 116; Ziółkowska 2013 ↓, s. 174.
  15. ↑ Lancia 1998 ↓, s. 146; Spoto 1998 ↓, s. 449; Ziółkowska 2013 ↓, s. 212.
  16. ↑ Film in 1959: BAFTA Awards. Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)]. (ang.).
  17. ↑ Film in 1975: BAFTA Awards. Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)]. (ang.).
  18. ↑ Thilo Wydra: Ingrid Bergman: Ein Leben. DVA, 2017. ISBN 978-3-641-15010-5. (niem.).
  19. ↑ Bambi – History – Past Winners. [dostęp 2023-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-04)]. (ang.).
  20. ↑ Frank Noack: Veit Harlan: The Life and Work of a Nazi Filmmaker. University Press of Kentucky, 2016, s. 322. ISBN 978-0-8131-6702-2. (ang.).
  21. ↑ Gilles Loison: François de Roubaix, charmeur d’émotions. Éditions Chapitre Douze, 2006, s. 17–18. ISBN 978-2-915345-06-3. (fr.).
  22. ↑ Winners the Fourth Annual Donaldson Awards 1946–1947. „Billboard”, s. 49, 23 sierpnia 1947. ISSN 0006-2510. 
  23. ↑ Brown 1974 ↓, s. 86.
  24. ↑ Lincoln Barnett. Ingrid of Lorraine. „Life”, s. 120, 24 marca 1947. ISSN 0024-3019. 
  25. ↑ 1956–1957 Topliner Female Dramatic Performances. „Motion Picture Exhibitor”, s. 68, 28 sierpnia 1957. 
  26. ↑ Doris Day, Box Office, Awards and Nominations. [dostęp 2023-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-23)]. (ang.).
  27. ↑ 1959 Laurel Award Winners: Topliner Female Stars. „Motion Picture Exhibitor”, s. 68, 23 września 1959. 
  28. ↑ 1960 Laurel Award Winners: Topliner Female Stars. „Motion Picture Exhibitor”, s. 49, 28 września 1960. 
  29. ↑ Patrizio Rossi: Roberto Rossellini: A Guide to References and Resources. G.K. Hall & Co., 1988, s. 89. ISBN 978-0-8161-7911-4. (ang.).
  30. ↑ Brown 1974 ↓, s. 120; Leamer 1986 ↓, s. 269–270; Spoto 1998 ↓, s. 381; Chandler 2012 ↓, s. 226.
  31. ↑ Ingrid Bergman – Emmy Awards, Nominations and Wins. Nagroda Emmy. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-10)]. (ang.).
  32. ↑ Taylor 1983 ↓, s. 127; Leamer 1986 ↓, s. 360; Spoto 1998 ↓, s. 464; Chandler 2012 ↓, s. 298.
  33. ↑ Los Angeles Film Critics Assn.. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)]. (ang.).
  34. ↑ Leamer 1986 ↓, s. 246, 247; Ziółkowska 2013 ↓, s. 151, 153.
  35. ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1944. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
  36. ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1945. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
  37. ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1956. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
  38. ↑ Awards – New York Film Critics Circle – 1978. Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-30)]. (ang.).
  39. ↑ Taylor 1983 ↓, s. 74; Chandler 2012 ↓, s. 140.
  40. ↑ Fetrow 1994 ↓, s. 389.
  41. ↑ Fetrow 1994 ↓, s. 167.
  42. ↑ 1958 – National Board of Review. National Board of Review. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-09)]. (ang.).
  43. ↑ 1978 – National Board of Review. National Board of Review. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-04)]. (ang.).
  44. ↑ Past Awards – National Society of Film Critics. National Society of Film Critics. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-17)]. (ang.).
  45. ↑ Drama Critics’ Selections. „Variety”, s. 58, 21 maja 1947. ISSN 0042-2738. 
  46. ↑ Claire Walter: Winners, the Blue Ribbon Encyclopedia of Awards. Facts on File Incorporated, 1982, s. 299. ISBN 978-0-87196-386-4. (ang.).
  47. ↑ Richard Crouse: Reel Winners: Movie Award Trivia. Dundurn Press, 2005, s. 161. ISBN 978-1-77070-199-1. (ang.).
  48. ↑ Ingrid Bergman: Golden Globes. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-05)]. (ang.).
  49. ↑ Spoto 1998 ↓, s. 76.
  50. ↑ Elmer Awards. „Movie-Radio Guide”, s. 5, 7–13 lutego 1942. 
  51. ↑ Sandra Grabman: Plain Beautiful: The Life of Peggy Ann Garner. BearManor Media, 2005. ISBN 978-1-59393-017-2. (ang.).
  52. ↑ Leamer 1986 ↓, s. 140.
  53. ↑ Spoto 1998 ↓, s. 269; Smit 2012 ↓, s. 37.
  54. ↑ Smit 2012 ↓, s. 6.
  55. ↑ a b c Jan Göransson, Derek Jones: Ingrid Bergman: SFdb. Svensk Filmdatabas. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (szw. • ang.).
  56. ↑ Spoto 1998 ↓, s. 365.
  57. ↑ People: Sep. 20, 1963. „Time”. ISSN 0040-781X. [dostęp 2024-02-13]. [zarchiwizowane z adresu 2023-11-10]. (ang.). 
  58. ↑ Ingrid Bergman: Hollywood Walk of Fame. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
  59. ↑ a b Quirk 1989 ↓, s. 13.
  60. ↑ Ingrid Bergman in Fjällbacka. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
  61. ↑ James Proctor, Neil Roland: The Rough Guide to Sweden. Rough Guides, 2003, s. 174. ISBN 978-1-84353-066-4. (ang.).
  62. ↑ The Stars Fell on Venice to Honor Ingrid Bergman on the First Anniversary of Her Death. „People”. ISSN 0093-7673. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02]. (ang.). 
  63. ↑ Deni Bown, David Joyce: Roses. Dorling Kindersley, 1996, s. 35. ISBN 978-0-7894-0607-1. (ang.).
  64. ↑ Scott Vernon: The 100 Greatest Movie Stars of All Time. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-30)]. (ang.).
  65. ↑ American Film Institute: Afi’s 50 Greatest American Screen Legends. American Film Institute. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
  66. ↑ Ingrid Bergman: A Centennial Celebration. Museum of Modern Art. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
  67. ↑ Ingrid Bergman Centennial. AFI Silver Theatre and Cultural Center. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  68. ↑ Ulrika Knutson on Ingrid Bergman. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  69. ↑ Nathalie Atkinson. TIFF Retrospective Celebrates the Natural, Notorious Ingrid Bergman. „The Globe and Mail”. ISSN 0319-0714. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.). 
  70. ↑ Daniel M. Gold. BAM Presents a Survey of 14 Ingrid Bergman Films. „The New York Times”. ISSN 0362-4331. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.). 
  71. ↑ Sarah Larson. Ingrid Bergman, As Time Goes By. „The New Yorker”. ISSN 0028-792X. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.). 
  72. ↑ Ingrid Bergman in Fjällbacka – An Exhibition at Bohuslän Museum, Uddevalla. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  73. ↑ Isabella Rossellini, Lothar Schirmer: Ingrid Bergman: A Life in Pictures. Chronicle Books, 2015. ISBN 978-1-4521-4955-4. (ang.).
  74. ↑ Ingrid Bergman Honoured with Rome Mural. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
  75. ↑ Ann Hornaday. ‘Ingrid Bergman – In Her Own Words’: An Intimate Glimpse of an Icon. „The Washington Post”. ISSN 0190-8286. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03]. (ang.). 
  76. ↑ Elsa Keslassy. Cannes Unveils Official Poster featuring Ingrid Bergman. „Variety”. ISSN 0042-2738. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2023-04-05]. (ang.). 
  77. ↑ Kate Oczypok: Swedish Embassy Celebrates 100 Years of Ingrid Bergman. The Washington Diplomat. [dostęp 2023-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-26)]. (ang.).
  78. ↑ Ingrid Bergman First Day of Issue Stamp Sales Event in West Hollywood August 20. United States Postal Service. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
  79. ↑ Caryn James. Isabella Rossellini’s Tribute to Her Father, Cinema’s Great Neorealist Talking Belly. „The New York Times”. ISSN 0362-4331. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z adresu 2014-02-17]. (ang.). 
  80. ↑ Annette Stolt: Review: Camera – The Ingrid Bergman Musical at Östgötateatern, Linköping. BroadwayWorld. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-05)]. (ang.).
  81. ↑ Camera – Kulturhuset Spira. Spira Cultural Center. [dostęp 2023-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-21)]. (szw.).
  82. ↑ Nick Evans: Mission: Impossible Fallout Has a Casablanca Connection. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
  83. ↑ Espace Ingrid Bergman. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (fr.).
  84. ↑ Ferragamo Museo Cinema. Salvatore Ferragamo Museum. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-01)]. (ang.).
  85. ↑ Sreeku Nair: A Visit to Madame Tussauds, Hollywood. Medium. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-06)]. (ang.).
  86. ↑ Ingrid Bergman, Cinema Archives. Wesleyan University. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-02)]. (ang.).
  87. ↑ Justin Cash: Triple Crown of Acting: 24 Remarkable Individuals. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-03)]. (ang.).
  88. ↑ Spoto 1998 ↓, s. 250–251.
  89. ↑ Franskt på Harpsund. „Svenska Dagbladet”, 9 lipca 1964. ISSN 1101-2412. 
  90. ↑ Leamer 1986 ↓, s. 331.
  91. ↑ Tytti Soila, Alexia Grosjean: Ingrid Bergman. Svenskt kvinnobiografiskt lexikon. [dostęp 2023-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-04)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_nagród_i_wyróżnień_Ingrid_Bergman&oldid=73206581”