Michał Rahoza

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	1 sierpnia 1589
Konsekrator	Jeremiasz II Tranos
Konsekrowani biskupi
Hipacy Pociej	1593
Herman Zahorski	1595
Jonasz Gogol	1595

Michał Rahoza
	Metropolita Kijowa, Halicza i całej Rusi
Kraj działania	I Rzeczpospolita
Data i miejsce urodzenia	ok. 1540 ; Mińsk
Data i miejsce śmierci	1599 ; Nowogródek
	Prawosławny metropolita kijowski
Okres sprawowania	1589–1596
	Unicki metropolita kijowski
Okres sprawowania	1596–1599
Wyznanie	prawosławie/katolicyzm
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański/; Kościół unicki
Chirotonia biskupia	1 sierpnia 1589
	Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Rahoza (ur. ok. 1540 w Mińsku, zm. w lecie 1599 w Nowogródku) – prawosławny, a następnie unicki metropolita kijowski (od 1589), propagator unii brzeskiej.

Michał Rahoza pochodził z drobnej szlachty białoruskiej powiatu mińskiego pieczętującej się herbem Szreniawa. W 1579 r. został archimandrytą mińskiego monastyru Wniebowstąpienia Pańskiego.

W 1589 mianowany przez króla polskiego Zygmunta III Wazę prawosławnym metropolitą kijowskim. Jako metropolita podejmował próby zreformowania Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej (odbywanie corocznych synodów, udział duchownych prawosławnych w sądach trybunalskich, wybór wyższej hierarchii cerkiewnej przez duchowieństwo ruskie, zwiększenie kontroli władyków nad bractwami cerkiewnymi), jednak jego inicjatywy blokowane były przez inne środowiska walczące o wpływy w Cerkwi: świeckich (Konstanty Ostrogski) i bractwa stauropigialne. Wzajemne blokowanie się inicjatyw reformatorskich było jednym z powodów ostatecznego opowiedzenia się metropolity Michała za ideą unii kościelnej z Rzymem^[1]. Był sygnatariuszem aktu unii brzeskiej^[2].

Chociaż nie należał do inicjatorów unii, poparł tę ideę i odegrał istotną rolę w przygotowaniu i realizacji synodu w Brześciu i unii brzeskiej, w której wyniku powstał Kościół unicki (zwanym od XVIII w. greckokatolickim, a obecnie Kościół katolicki obrządku bizantyjskiego-ukraińskiego lub Ukraińską Cerkwią greckokatolicką).

W 1596 Michał Rahoza został pierwszym zwierzchnikiem tego Kościoła i pierwszym unickim metropolitą Kijowa, Halicza i całej Rusi (w miejsce uprzednio zlikwidowanej metropolii prawosławnej).

Zobacz też

Zwierzchnicy Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej)

Literatura

T. Kempa, Metropolita Michał Rahoza a unia brzeska, Klio, t. 2, 2002, s. 48–100.

Przypisy

↑ T. Kempa, Metropolita Michał Rahoza a unia brzeska, Klio, t. 2, 2002, s. 56–62.
↑ В.А. Теплова, З.И.Зуева,Уния в документах, Mińsk 1997, s. 139.

Linki zewnętrzne

List Michała Rahozy do Jana Zamoyskiego w sprawie unii. trybunal.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-02)].

[1] T. Kempa, Metropolita Michał Rahoza a unia brzeska, Klio, t. 2, 2002, s. 56–62.

[2] В.А. Теплова, З.И.Зуева,Уния в документах, Mińsk 1997, s. 139.

[1]

[2]

Podporządkowani Patriarchatowi Konstantynopolitańskiemu	Teofilakt (988–1018) Michał (988–992 ?) Leoncjusz, (lata 90. X wieku) Jan (1018–1035) Teopempt (1035–1051) Hilarion (ok. 1051 – ok. 1054) Efrem (ok. 1054–1061) Jerzy (1062–1076) Jan II (1077–1089) Jan III (1090–1091) Efrem II (1091–1093) Mikołaj (1093–1104) Nikifor (1104–1122) Nikita (1122–1126) Michał II (1128–1147) Klemens (1147–1156) Konstanty I (1156–1159) Teodor (1160–1163) Jan IV (1163–1166) Konstanty I (1167–1170) Michał III, 1171–1173 Jan V (1174–1179) Konstanty III (1179–1183) Nikifor II (1183–1201) Mateusz (1201–1220) Cyryl (1224–1233) Józef (1236–1242) Piotr I (1243–1247) Cyryl II (1247–1281) Maksym (1283–1305) Piotr II (1305–1326) Teognost (1328–1353) Aleksy (1354–1377) Cyprian (1377–1406) Focjusz (1408–1415) Grzegorz (1415–1419) Focjusz, 1419–1431 Gerazym (1433–1435) Izydor, 1437–1447 Jonasz, 1448–1458 Grzegorz II, 1458–1473 Mizael (1475–1480) Symeon (1480–1488) Jonasz II (1489–1494) Makary (1495–1497) Józef II (1499–1501) Jonasz III (1502–1507) Józef III (1507–1521) Józef IV (1522–1534) Makary II (1534–1556) Sylwester I (1556–1567) Jonasz IV (1568–1577) Eliasz (1577–1579) Onezyfor Dziewoczka (1579–1588) Michał Rahoza (Rahoża) 1588–1596 Hiob (Borecki) (1620–1631) Izajasz (Kopiński) (1631–1632) Piotr Mohyła (1632–1647) Sylwester Kossow (1647–1657)
Rezydujący w Czehryniu, nieuznani przez lewobrzeżną starszyznę kozacką	Dionizy Bałaban (1657–1663) Józef Nielubowicz-Tukalski (1663–1676) Antoni Winnicki (1663–1679)
Piastujący urząd metropolity w Kijowie i na lewobrzeżnej Ukrainie	Łazarz (Baranowicz) (1659–1661) Metody (Filimonowicz) (1661–1668) Łazarz (Baranowicz) (1670–1685)
Podporządkowani bezpośrednio Patriarchatowi Moskiewskiemu	Gedeon (Czetwertyński) (1686–?) Warłaam (Jasiński) (1690–1707) Joazaf (Krokowski) (1708–1718) Warłaam (Wonatowicz) (1722–1730) Rafał (Zaborowski) (1731–1747) Tymoteusz (Szczerbacki) (1748–1757) Arseniusz (Mohylański) (1757–1770) Gabriel (Kremenecki) (1770–1783) Samuel (Mysławski) (1783–1796) Hieroteusz (Malicki) (1796–1799) Gabriel (Bănulescu-Bodoni) (1799–1803) Serapion (Aleksandrowski) (1803–1822) Eugeniusz (Bołchowitinow) (1822–1837) Filaret (Amfitieatrow) (1837–1857) Izydor (Nikolski) (1858–1860) Arseniusz (Moskwin) (1860–1876) Filoteusz (Uspienski) (1876–1882) Platon (Gorodiecki) (1882–1891) Joannicjusz (Rudniew) (1891–1900) Teognost Lebiediew (1900–1903) Flawian (Gorodiecki) (1903–1915) Włodzimierz (Bogojawleński) (1915–1918)
W jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego, w Egzarchacie Ukraińskim	Antoni (Chrapowicki) (1918–1919) Michał (Jermakow) (1924–1929) Dymitr (Werbycki) (1930–1932) Sergiusz (Griszyn) (1932–1934) Konstantyn (Diakow) (1934–1937) Mikołaj (Jaruszewicz) (1941–1944) Jan (Sokołow) (1944–1964) Joazaf (Leluchin) (1964–1966) Filaret (Denysenko) (1966–1990)
W jurysdykcji Patriarchatu Moskiewskiego, w Ukraińskim Kościele Prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego	Filaret (Denysenko) (1990–1992) Włodzimierz (Sabodan) (1992–2014) Onufry (Berezowski) (od 2014)
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego	Filaret (Denysenko) (1995–2018)
W jurysdykcji Kościoła Prawosławnego Ukrainy	Epifaniusz (Dumenko) (od 2018)

Metropolici – arcybiskupi kijowscy, haliccy i całej Rusi	Michał Rahoza (1596–1599) Hipacy Pociej (1600–1613) Józef Welamin Rutski (1613–1637) Rafał Korsak (1637–1640) Antoni Sielawa (1641–1655) Gabriel Kolenda (1655–1674) Cyprian Żochowski (1674–1693) Lew Ślubicz-Załęski (1694–1708) Jerzy Winnicki (1708–1713) Leon Kiszka (1714–1728) Atanazy Szeptycki (1728–1746) Florian Hrebnicki (1748–1762) Felicjan Filip Wołodkowicz (1762–1778) Leon Ludwik Szeptycki (1778–1779) Jason Junosza Smogorzewski (1780–1788) Teodozy Rostocki (1788–1805)
Biskupi unickiej diecezji supraskiej^[a]	Teodozy Wisłocki (1797–1801) Mikołaj Duchnowski (1804–1805) Leon Ludwik Jaworowski (1807–1809; nominat)
Metropolici cerkwi unickiej w Rosji^[b]	Herakliusz Lisowski (1806–1809) Grzegorz Kochanowicz (1809–1814) Jozafat Bułhak (1817–1838) Józef Siemaszko (1838–1839)^[c]
Uniccy biskupi chełmscy	Filip Felicjan Szumborski (1828–1851) Jan Teraszkiewicz (1851–1863) Jan Mikołaj Kaliński (1863–1866; nominat) Józef Wójcicki (1866–1868; zarządca) Michał Kuziemski (1868–1871) Marceli Popiel (1871–1875; administrator)
Metropolici haliccy – arcybiskupi lwowscy^[d]	Antoni Angełłowicz (1808–1814) Mychajło Harasewycz (1814–1816; administrator) Michał Lewicki (1816–1858) Grzegorz Jachimowicz (1860–1866) Spirydion Litwinowicz (1864–1869) Josyf Sembratowycz (1870–1882) Sylwestr Sembratowycz (1882–1898) Julian Kuiłowski (1899–1900) Andrzej Szeptycki (1900–1944) Josyf Slipyj (1944–1963)
Metropolici – arcybiskupi więksi lwowscy	Josyf Slipyj (1963–1984) Myrosław Lubacziwśkyj (1984–2000) Lubomyr Huzar (2001–2005)
Metropolici – arcybiskupi więksi kijowsko-haliccy	Lubomyr Huzar (2005–2011) Światosław Szewczuk (od 2011)