Most Pokoju

Most Pokoju
	; Widok na most od strony północno-wschodniej, w głębi gmach Muzeum Narodowego
Poprzednie nazwy	Lessingbrücke; most Fenigowy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
	Podstawowe dane
Przeszkoda	Odra
Długość	125,3 m
Szerokość:; • całkowita; • jezdni; • chodników	; 25,7 m; 2 × 6,4 m; 2 × 3,75 m
Liczba torów tramwajowych	2
Liczba przęseł	3
Data zburzenia	1945
Data odbudowy	1959
Data remontu	2003
Projektant	Jan Kmita
	Położenie na mapie Polski Most Pokoju
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Most Pokoju
	Położenie na mapie Wrocławia Most Pokoju
	51°06′42,26″N 17°02′57,25″E/51,111739 17,049236
	Multimedia w Wikimedia Commons

Most Pokoju – most przez główny nurt Odry wybudowany we Wrocławiu po II wojnie światowej na miejscu zniszczonego w czasie oblężenia Festung Breslau mostu Lessinga – Lessingbrücke.

Historia

Przed zburzeniem w 1808 fortyfikacji miejskich na miejscu dzisiejszego mostu znajdowała się przeprawa, łącząca znajdujący się na lewym (południowym) brzegu rzeki „miejski plac drzewny” (Städtlicher Holzplatz^[a]) z Przedmieściem Piaskowym na prawym brzegu. Później powstał na jej miejscu drewniany most Fenigowy^[b], który w 1875 zastąpiono zaprojektowanym przez Alexandra Kaumanna stalowym czteroprzęsłowym mostem kratownicowym systemu Schwendlera podpartym kamiennymi filarami. Patronem mostu, tak jak sąsiadującego z mostem dawnego placu drzewnego^[c], został dramatopisarz niemiecki epoki oświecenia, Gotthold Ephraim Lessing. W 1945 dwa z czterech przęseł mostu uległy zniszczeniu tak poważnemu, że uznano, iż odbudowa tej konstrukcji jest nieopłacalna; postanowiono wybudować w tym miejscu most całkiem od nowa.

Konstrukcja mostu

Powojenny trójprzęsłowy most ma 125,3 m długości^[1] i 25,7 m szerokości i niesie dwie dwupasmowe jezdnie (po 6,40 m szerokości), dwa chodniki (po 3,75 m) oraz dwutorową linię tramwajową. Pierwotnie linia tramwajowa przebiegała obok jezdni (na zachód od niej) po osobno zdylatowanej konstrukcji. Obie kablobetonowe przeprawy (drogowa i tramwajowa) zrealizowano jako skrzynkowe, w ustroju Gerbera, podparte na dwóch wspólnych betonowych filarach. Most zaprojektował Jan Kmita, a budowę prowadzili inżynierowie S. Szyndlar oraz B. Christoff. Budowę rozpoczęto w 1954, a most do eksploatacji oddano w roku 1959; nazywał się wówczas „mostem Wojewódzkim”^[d], nazwa most Pokoju obowiązuje od 1966. Wtedy, 8 maja, minister spraw zagranicznych PRL Adam Rapacki wmurował przy północnym przyczółku mostu tablicę pamiątkową, która w zamierzeniu miała upamiętniać zaplanowane wzniesienie w tym miejscu Pomnika Powrotu do Macierzy Ziem Zachodnich i Północnych. Konkurs na pomnik rozstrzygnięto rok później (zwyciężył projekt Henryka Morela), ale do jego realizacji nigdy nie doszło, została tylko granitowa tablica.

W późniejszych latach most był kilkakrotnie remontowany; podczas remontu generalnego wykonano w roku 2003 przebudowano zarówno sam most, jak i będącą jego przedłużeniem ulicę Wyszyńskiego, przenosząc torowisko tramwajowe pomiędzy jezdnie.

Jezdnie i torowisko mostu, po przebudowie w 2003
Most widziany z Ostrowa Tumskiego; w głębi gmach Urzędu Wojewódzkiego
Tablica pamiątkowa – ślad po niezrealizowanym pomniku

Zobacz też

Wrocławskie mosty i kładki

Uwagi

↑ Tak oznaczony na planie G.W. Redekera z 1847.
↑ Most fenigowy, most groszowy – potoczna nazwa mostów na których było pobierane myto; poprzednik znajdujących się w innej części miasta mostów Osobowickich także nosił w XIX wieku nazwę „groszowego” – Gröschelbrücke.
↑ Dzisiejszego placu Powstańców Warszawy.
↑ Obok mostu, na południowym brzegu Odry, znajduje się gmach Urzędu Wojewódzkiego.

Przypisy

↑ Dane według opracowania Leszka Budycha „Mosty Wrocławia w rysunkach projektowych”; według Encyklopedii Wrocławia ma 124,7 metra.

Bibliografia

Maciej Łagiewski, Mosty Wrocławia, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1989, ISBN 83-04-02937-5, s. 27–28

Linki zewnętrzne

Most Pokoju – 1959-1966 Most Wojewódzki na str. polska-org.pl

[1] Tak oznaczony na planie G.W. Redekera z 1847.

[2] Most fenigowy, most groszowy – potoczna nazwa mostów na których było pobierane myto; poprzednik znajdujących się w innej części miasta mostów Osobowickich także nosił w XIX wieku nazwę „groszowego” – Gröschelbrücke.

[3] Dzisiejszego placu Powstańców Warszawy.

[5] Obok mostu, na południowym brzegu Odry, znajduje się gmach Urzędu Wojewódzkiego.

[4] Dane według opracowania Leszka Budycha „Mosty Wrocławia w rysunkach projektowych”; według Encyklopedii Wrocławia ma 124,7 metra.

[a]

[b]

[c]

[1]

[d]

na Odrze	most Bartoszowicki most Burzowy mosty Bolesława Chrobrego most Dmowskiego most dojazdowy most Grunwaldzki mosty Jagiellońskie most św. Klary most św. Macieja mosty Mieszczańskie most Milenijny mosty Młyńskie kładka nad Śluzą Piaskową most Olimpijski mosty Osobowickie kładka Piaskowa most Piaskowy most Pokoju mosty Pomorskie most Rędziński kładka Ryczyńska most Saperski most Sikorskiego kładka Słodowa most Słodowy most Szczytnicki mosty Trzebnickie most Tumski mosty Uniwersyteckie mosty Warszawskie kładka Zwierzyniecka most Zwierzyniecki kładka Żabia
na Bystrzycy	most Brodzki most Jarnołtowski kładka Leśnicka most Marszowicki most Ratyński mosty Średzkie kładka Złotnicka
na Dobrej	most Kłokoczycki most Pawłowicki most Zakrzowski
na Oławie	kładka Barani Skok most Na Wilczym Kącie most Oławski kładka Parkowa most Parkowy most Rakowiecki kładka Siedlecka kładka w ulicy Szybkiej most Żabia Ścieżka
na Ślęzie	most Kleciński most Maślicki most Muchoborski kładka Oporowska most Oporowski most Partynicki most Pilczycki most Pilczycki Nowy Most Racławicki most Strzegomski kładka Żernicka most Żernicki
na Widawie	mosty Krzywoustego mosty Dekarskie most Pęgowski most Polanowicki most Sołtysowicki most Widawski
na fosie miejskiej	kładka św. Antoniego kładka Muzealna kładka Radiowej Trójki most Piotra Skargi kładka Sądowa
na innych ciekach	most Strachociński most Świątnicki most Wilczycki most Zaleski
w parkach i ogrodach	w Ogrodzie Botanicznym w Ogrodzie Japońskim w Parku Południowym w Ogrodzie Zoologicznym