Rai (włoski nadawca publiczny)

Rai – Radiotelevisione italiana

Państwo	Włochy
Siedziba	Rzym
Data założenia	1924 (jako Unione radiofonica italiana – URI) 1944 (jako RAI) 1954 (jako Rai – Radiotelevisione italiana S.p.A.)
Forma prawna	società per azioni (S.p.A)
Prezes	Marinella Soldi
Przewodniczący rady nadzorczej	Carlo Fuortes
Udziałowcy	skarb Państwa Włoch
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	257 milionów euro
brak współrzędnych
Strona internetowa

Rai – Radiotelevisione italiana – włoski publiczny nadawca radiowo-telewizyjny. Rozpoczął działanie w 1954 roku.

W 2020 roku RAI dysponowała 53 głównymi studiami w Rzymie, Mediolanie, Neapolu i Turynie. Miała 22 oddziałów we Włoszech i 11 zagranicznych. Nadawca zatrudnia blisko 12 000 osób, z czego 7281 w telewizji.

Historia

Dwudziestolecie międzywojenne

8 lutego 1923 dekret królewski nr 1067, który powierzył państwu wyłączne prawo do ogólnych przesłuchań radiowych, które miały być wykonywane za pośrednictwem koncesjonowanych firm, w tym Unione Radiofonica Italiana (URI) w Turynie, Società Italiana Radio Audizioni Circolari (SIRAC) oraz Società italiana per le radiocomunicazioni circolari (Radiofono), założona we wrześniu 1923 roku przez Marconi Company. 20 marca 1924 nadawca Radiofono zainstalował stację testową w Centocelle, ale 25 marca nie był w stanie transmitować przemówienia wygłoszonego przez Benito Mussoliniego w teatrze Costanzi w Rzymie, z powodu głębokich wewnętrznych zakłóceń elektrycznych. URI wyemitowało swoją inauguracyjną transmisję — przemówienie Benito Mussoliniego w Teatro Costanzi — 5 października. Regularne programowanie rozpoczęło się następnego wieczoru, gdy kwartet wykonał VII Kwartet A-dur Haydna z Palazzo Corradi. O godzinie 21.00 czasu środkowoeuropejskiego Ines Donarelli Viviani po raz pierwszy ogłosiła:

„URI, Włoski Związek Radiowy. 1-RO: stacja Rzym. Długość fali 425 m. Wszystkim słuchającym naszych pozdrowień i dobrego wieczoru. Jest godzina 21:00, 6 października 1924. Nadajemy koncert inauguracyjny pierwszej włoskiej stacji radiowej na potrzeby rozpraw radiowych, kwartetu złożonego z Ines Viviani Donarelli, która przemawia do was, Alberto Magalottiego, Amedeo Fortunati i Alessandro Cicognani wykona Haydna z kwartetu „Opera 7”, I i II tempo.”

Zgodnie z postanowieniami dekretu królewskiego nr 1067 z dnia 8 lutego 1923 nadawanie bezprzewodowe stało się monopolem państwowym pod kontrolą Ministerstwa Poczt i Telegrafów; URI zlecono świadczenie usług przez co najmniej sześć lat na mocy dekretu królewskiego nr 2191 z dnia 14 października 1924 r. „Zgoda na cykliczne usługi audytorium na rzecz Società Anonima Unione Radiofonica Italiana”. Jednakże, kiedy umowa URI wygasła w 1927 roku, została zastąpiona na mocy dekretu królewskiego nr 2207 z dnia 17 listopada 1927 przez częściowo znacjonalizowaną Ente Italiano per le Audizioni Radiofoniche (EIAR), która stała się Radio Audizioni Italiane S.p.A. (RAI) z inwestycją Piemontese Hydroelectric Company (SIP) w 1944 roku. Pierwsze próby uruchomienia stacji telewizyjnych przeprowadzono na terenie Włoch już w 1929 roku, ale dopiero od 1939 roku emitowano nieregularne transmisje telewizyjne. Stacje w Turynie, Rzymie i Mediolanie przeprowadziły relacje z XI wystawy sprzętu radiowego i otwarcia XXI targów Fiera di Milano.

Lata 40. i 50. XX wieku

Podczas odbudowy po II wojnie światowej wiele wczesnych programów RAI było pod wpływem stylu „Reithian” BBC. Nacisk położono na treści edukacyjne. Programy takie jak Non è mai troppo tardi i Un viaggio al Po przybliżyły ludziom, jak wyglądało życie w innych częściach kraju, w czasie, gdy większości ludzi nie było stać na podróżowanie. Do prac w dziedzinie telewizji powrócono po wojnie. Stacja RAI otrzymała od rodziny filantropa Antonio Bernocchi zaawansowany technicznie sprzęt telewizyjny, który wykorzystano przeprowadzając 11 września 1949 roku, transmisję z IX targów Triennale de Milano. Szkolenia kadry technicznej, przygotowania logistyczne i programowe oraz testowe programy trwały kolejnych pięć lat. W 1951 roku odbył się pierwszy Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo. Ideą, która towarzyszyła powstaniu Festiwalu Piosenki Włoskiej, była chęć przełamania dotychczasowych, obowiązujących od dziesięcioleci wzorców i zaproponowanie czegoś nowego. Na poprzedzający pierwszy festiwal ogólnokrajowy konkurs nadesłano 140 nowych utworów, z których 20 wykonano publicznie. Premierowe piosenki wykonali Nilla Pizzi, Achille Togliani i Duo Fasano, a do finału zakwalifikowało się 10 propozycji, spośród których najlepszą okazał się singiel Pizzi – „Grazie dei fiori”; choć został on sprzedany w ilości tylko 36 000 egzemplarzy, to okazał się, wraz z innymi wówczas zaprezentowanymi nagraniami, na swój sposób rewelacyjny i odkrywczy. W 1954 roku państwowy holding Istituto per la Ricostruzione Industriale (IRI) został jedynym udziałowcem, a IRI – teraz przemianowane na Rai – Radiotelevisione italiana, aby odzwierciedlić swoje rozszerzone obowiązki – rozpoczęło regularne nadawanie programów telewizyjnych. 3 stycznia 1954 roku, o godzinie 11:00, w studiu w Turynie, Fulvia Colombo, pierwsza włoska spikerka telewizyjna, odczytała na wizji program dnia Programa nazionale (obecnie znanego jako Rai 1). Dzięki nadajnikom w Turynie, Mediolanie, Umbrii, Pavii, Genui i Rzymie transmisję obejrzało blisko 36% mieszkańców Włoch. Był to imponujący wynik, gdyż oficjalnych abonentów było tylko 24 000. Pierwsza niedziela stycznia 1954 roku uznana została za narodziny włoskiej telewizji. Urzędnicy już w 1947 roku powołali Comitato per la determinazione delle direttive di massima culturali (Komitet ds. Określania Ogólnych Dyrektyw Kulturalnych) ustanawiając zasady transmisji telewizyjnych:

• brak akceptacji dla scen zakłócających spokój społeczny i budzących nienawiść klasową,
• szacunek dla wartości rodzinnych i religijnych.
• moralność obyczajów, która przewidywała pełne poszanowanie „świętości małżeńskiej”
• odrzucenie scen erotycznych.

Już w grudniu 1954 roku liczba abonentów wzrosła do 88000, a cztery lata później było ich równy milion. Widzowie domagali się nowości nie tylko kulturalnych czy sportowych, jak relacje z zimowej olimpiady w 1956 roku z włoskiej Cortiny d’Ampezzo, ale też chcieli widzieć bezpośrednie obrady swojego parlamentu. Rai poszerzał zatem nie tylko pole nadawania, ale też budował nowe studia i powiększał kadrę. W trzy lata tak rozbudowano sieć nadajników, że w 1957 roku, dziesięć lat wcześniej niż pierwotnie zaplanowano, całe terytorium Włoch zostało objęte sygnałem telewizyjnym a Rzym otworzył podwoje centrum telewizyjnego przy Via Teulada 66. Tego samego roku, 3 lutego nadano pierwsze reklamy. Zebrane były w dziesięciominutowy blok i emitowane o godzinie 20:50. Nie były to reklamy w dzisiejszej formie: program był spektaklem i otrzymał miano Carosello (karuzela). Obowiązywały w nim surowe zasady stylistyczne i narracyjne. Nazwę reklamowanego produktu można było wymienić tylko na początku i na końcu krótkiej scenki (135 sekund). W każdym bloku nadawana była historia dla dzieci. Carosello zeszło z anteny 1 stycznia 1977 roku, mając na koncie 7200 odcinków.

Lata 60. XX wieku

15 lat po wojnie Włochy miały około 8% analfabetów. Na Sycylii i w Sardynii odsetek ten wynosił blisko 25%, a w Kalabrii nawet 33%. Telewizja postanowiła wyjść naprzeciw chcącym zmienić ten stan rzeczy. 25 listopada 1958 roku ruszyła Telescuola, telewizyjne kursy dla dzieci, które z różnych powodów nie mogły uczęszczać do szkoły. W następstwie powstał program Non è mai troppo tardi (Nigdy nie jest za późno), którego celem była nauka dorosłych analfabetów. Lekcje nauki emitowano od poniedziałku do piątku w godzinach rannych przez osiem lat. Dekada lat sześćdziesiątych XX wieku dla telewizji Rai była pasmem sukcesów. W 1960 roku ruszył oficjalny kanał radiowy Rai Südtirol z siedzibą w Bolzano nadający w języku niemieckim. 7 lutego 1966 roku wyemitowano z tego studia pierwszy program telewizyjny. 4 listopada 1961 roku uruchomiono Secondo Programma (obecnie znany jako Rai 2), który przeznaczony był dla programów alternatywnych i uzupełniających program pierwszy. Jego szefem został Angelo Romano, pisarz, reżyser, późniejszy polityk a spikerką i gwiazdą Rosanna Vaudetti. Inauguracja kanału zbiegła się z różnego rodzaju rocznicami związanymi z I wojną światową. Jako, że były i są one ważne dla społeczeństwa włoskiego, pierwsze audycje nowego kanału były im poświęcone. Pod koniec 1963 roku ruszyły testowe programy w kolorze. Te innowacje przeprowadzano w nowoczesnym studiu w Rzymie i przeznaczone były dla stolicy, ale od stycznia 1964 roku testami objęto już cały kraj. 3 maja 1966 roku odbył się uroczysty pokaz telewizji kolorowej dla przedstawicieli Europejskiej Unii Nadawców (EBU) i Międzynarodowej Organizacji Radia i Telewizji (OIRT). Pierwszą produkcją w kolorze był spektakl Odysseya w 1968 roku. 15 lipca 1967 roku przeprowadzono pierwsze bezpośrednie łącze telewizji satelitarnej ze wszystkimi kontynentami. To wydarzenie zaowocowało na przełomie lat 60/70 połączeniami satelitarnymi z Brazylią, Argentyną, Japonią, Meksykiem i Australią.

Od lat 70. XX wieku

15 grudnia 1972 skończył się czas przyznanej koncesji dla Rai. Stacja była monopolistą a rząd nie podjął żadnych działań w sprawie reformy sektora radiowo-telewizyjnego. Przedłużano zatem koncesję corocznie aż do 1977 roku. W 1975 roku program pierwszy przemianowano na Rete 1 (lub TV1), a program drugi na Rete 2 (lub TV2). W lutym 1977 roku bieżące programy były już w kolorze, a 15 grudnia 1979 roku uruchomiony został trzeci program stacji Rai Rete 3 lub TV3. Kanał przeznaczony był dla programów regionalnych. 4 lutego 1985 roku weszła w życie uchwała nr 10 pozwalająca lokalnym nadawcom nadawanie na poziomie krajowym. Cztery lata później w ramach wdrażania dyrektyw Unii Europejskiej uchwała nr. 552 zapewniła wszystkim stacjom podstawowe ustawodawstwo. Po uroczystym starcie centrum Saxa Rubra to tam właśnie przeprowadzano pierwsze eksperymenty z telewizją satelitarną w wysokiej rozdzielczości i w wielu językach. Były to transmisje z odbywających się we Włoszech Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1990. Rok później stacja odpowiadała za organizację i emisję 36. Konkurs Piosenki Eurowizji, który był szeroko krytykowany z powodu niskiego poziomu organizacji: ekipa produkcyjna miała opóźnienia w przygotowaniach scenografii, kończąc pracę w dniu koncertu finałowego, przez co uczestnicy mieli mało czasu na próby, co doprowadziło do licznych spięć między włoskimi organizatorami a delegacjami uczestniczących państw. Mimo próśb ze strony Europejskiej Unii Nadawców, Rai odmówiła prowadzenia koncertu finałowego osobom posługującym się biegle językiem angielskim i francuskim. Konkurs prowadzili Gigliola Cinquetti i Toto Cutugno, który przez cały czas transmisji mówili niemal wyłącznie w języku włoskim, przez co większość europejskich komentatorów miała spory problem z tłumaczeniem ich wypowiedzi.

1 października 2000 roku miała miejsce inauguracja kanału dla dzieci od lat 5 do 15, Rai Scuola. Kanał porusza tematy związane z naukami ścisłymi, uczy języka angielskiego, omawia problemy edukacji obywatelskiej i drogowej. Programy powstają we współpracy z Ministerstwem Nauczania, Edukacji, Studiów Podyplomowych i Badań Naukowych. Do 1 lutego 2009 roku dostępny był wyłącznie przez satelitę Hot Bird, obecnie jest w pakietach cyfrowej telewizji naziemnej. 17 czerwca 2002 roku ruszył kolejny kanał edukacyjny poświęcony historii, Rai Storia. W styczniu 2004 roku przypadały 50 urodziny włoskiej telewizji. Z tej to okazji zaprezentowano widzom na wszystkich kanałach Rai kilkadziesiąt najpopularniejszych programów powstałych od 1954 roku. Rai 3 wyemitował serie programów pod wspólnym tytułem Cinquanta. Storia della TV di chi l`ha fatta e di chi l`ha vista (Pięćdziesiąt. Historia telewizji tych, którzy ją stworzyli i którzy ją zobaczyli), którą wyreżyserował i prowadził Pippo Baudo, jeden z najpopularniejszych prezenterów telewizyjnych, przy udziale bohaterów tamtych lat Sergio Bardotti, Aldo Piro i Ugo Porcelli.

Obszary operacyjne

Rai posiada sześć głównych obszarów operacyjnych.

Obszar	Opis
		1.	Zajmuje się działalnością redakcyjną i dziennikarską sektora radiowego i telewizyjnego. Ponadto za pośrednictwem Rai Cinema wzmacnia prawa komercyjne swoich produkcji.
2.	Koordynowany przez Chief Technology Officer, bada i rozwija sektor technologiczny poprzez Centrum Badań i Innowacji Technologicznych, zarządza cyfrowymi częstotliwościami naziemnymi i satelitarnymi, ale nie zarządza ani nie rozwija sieci, którą powierzono Rai Way.
3.	Kierowany przez dyrektora finansowego, zarządza, poprzez różne działy, aspektami administracyjnymi i ekonomiczno-finansowymi; należy do nich koordynacja biur regionalnych i zagranicznych oraz zarządzanie najmem i nieruchomościami.
4.	Kieruje działem usług cyfrowych, technicznych i użyteczności publicznej.
5.	Nadzoruje pracę spółek zależnych Rai Pubblicità w zakresie sprzedaży reklam oraz Rai Com w zakresie ulepszania produkcji Rai.
6.	Obejmuje zarządzanie zasobami ludzkimi i personelem Dyrektora Generalnego, działy zajmujące się stosunkami zewnętrznymi, instytucjonalnymi i międzynarodowymi, dział prawny oraz część związaną z bezpieczeństwem.

Programy telewizyjne i stacje radiowe

Programy telewizyjne

Rai posiada 5 głównych kanałów telewizyjnych, numerowanych kolejno, oraz 8 kanałów tematycznych.

Programy telewizyjne

Logo	Nazwa	Data uruchomienia	LCN			Streaming
			DTTV	Tivùsat	Sky	RaiPlay
	Rai 1	3 stycznia 1954	501	1	101
	Rai 2	4 listopada 1961	502	2	102
	Rai 3	15 grudnia 1979	3, 503	3	103
	Rai 4	14 lipca 2008	21
	Rai 5	26 listopada 2010	23
	Rai Movie	1 lipca 1999	24
	Rai Premium	31 lipca 2003	25
	Rai Gulp	1 czerwca 2007	42
	Rai Yoyo	1 listopada 2006	43
	Rai News 24	26 kwietnia 1999	48
	Rai Storia	2 lutego 2009	54
	Rai Scuola	19 października 2009	57
	Rai Sport	1 lutego 1999	146

Stacje radiowe

Rai posiada 3 główne stacje radiowe, numerowane kolejno, oraz 9 stacji tematycznych.

Stacje radiowe Rai

Logo	Nazwa	Data uruchomienia	LCN			Streaming
			DTTV	Tivùsat	Sky	RaiPlay	RaiPlay Sound
	Rai Radio 1	6 października 1924		601	8820
	Rai Radio 2	21 marca 1938		602	8822
	Rai Radio 3	1 października 1950		603	8824
	Rai Gr Parlamento	5 stycznia 1998		604	8830
	Rai Radio 3 Classica	1 grudnia 1958		605	8826
	Rai Radio Kids	12 czerwca 2017		606	8831
	Rai Radio Live	24 października 2015		607	8833
	Rai Radio Tutta Italiana	1 grudnia 1958		630	8828
	Rai Radio Techete'	7 września 2015		640	8835
	Rai Radio 1 Sport	14 czerwca 2018		641	8825
	Rai Radio 2 Indie	21 czerwca 2018		624	8829
	Rai Isoradio	23 grudnia 1989		699	8834

Programy informacyjne

W skład Rai wchodzi

Programy informacyjne Rai

Logo	Nazwa	Kanał	Data uruchomienia
	TG1	Rai 1	3 stycznia 1954
	TG2	Rai 2	4 listopada 1961
	TG3	Rai 3	15 grudnia 1979
	TGR	Rai 3, Rai 3 BIS FJK, Rai Radio 1, Rai Radio Trieste	15 grudnia 1979
	Rai News	Rai News 24	1 grudnia 2013
	Rai Sport	Rai News 24, Rai Sport	4 sierpnia 1997
	Rai Parlamento	Rai Radio 1	27 września 1993
	Rai Giornale Radio	Rai Radio 1, Rai Radio 2, Rai Radio 3, Rai Isoradio, Rai Parlamento	29 października 1929

Struktury

Struktury składowe Rai

Logo	Nazwa	Opis
	Rai Cultura	Zajmuję się programami edukacyjnymi w trzech ogólnych programach telewizyjnych i kanałach tematycznych Rai 5, Rai Storia i Rai Scuola.
	Rai Documentari	Tworzy i zbiera dokumenty dla Rai 1, Rai 2 i Rai 3.
	Rai Fiction	Produkuje seriale telewizyjne, filmowe, telenowele i animacje dla kanałów ogólnych i tematycznych Rai Gulp i Rai Yoyo.
	Rai Gold	Zarządza kanałami Rai 4, Rai Movie, Rai Premium i Rai Italia.
	Rai Meteo	Koordynuje wszystkich treści zawartych w informacjach dotyczących meteorologii w kanałach Rai.
	Rai Quirinale	Zajmuje się transmisjami telewizyjnymi z Pałacu Kwirynalskiego oraz głównymi wydarzeniami publicznymi z udziałem Prezydenta Republiki Włoskiej.
	Rai Radio	Zarządza programowaniem kanałów radiowych spółki publicznej.
	Rai Ragazzi	Zarządza Rai Gulp i Rai Yoyo oraz produkuje treści Rai dla dzieci.
	Rai Teche	Jest kuratorem archiwum audiowizualnego Rai.
	Rai Vaticano	Jest odpowiedzialny za śledzenie na żywo relacji z ważnych wydarzeń odbywających się w Rzymie lub w Watykanie, we współpracy z Vatican Media.

Centra produkcji

Centra produkcji Rai, ich typy oraz struktury

Miasto	Lokalizacja	Typ	Struktura
Rzym	CPTV via Teulada, 66	Centrum produkcji telewizyjnej (CPTV)	9 studiów telewizyjnych
	Centro radiotelevisivo Biagio Agnes (Saxa Rubra)		14 studiów telewizyjnych
	Studi televisivi Fabrizio Frizzi (ex Dear)		6 studiów telewizyjnych
	Teatro delle Vittorie		Teatr Rai
	Auditorium Rai del Foro Italico		Audytorium Rai
	CPR via Asiago, 10	Centrum produkcji radiofonicznej (CPR)	Studio CPR
	CP Saxa Rubra		Studio CPR
Mediolan	CPTV Corso Sempione - Corso Sempione, 27	Centrum produkcji telewizyjnej (CPTV)	5 studiów telewizyjnych
	CPTV Mecenate - via Mecenate, 76		4 studiów telewizyjnych
	CP Corso Sempione, 27		Studio CPR
Neapol	CP viale Marconi, 9		6 studiów telewizyjnych
	Auditorium Rai di Napoli "Domenico Scarlatti"		Audytorium Rai
	CP viale Marconi, 9	Centrum produkcji radiofonicznej (CPR)	Studio CPR
Turyn	CP via Verdi, 16	Centrum produkcji telewizyjnej (CPTV)	8 studiów telewizyjnych
	Auditorium Rai di Torino "Arturo Toscanini"		Audytorium Rai
	Centro ricerche Rai		Centrum pracy nadawczej
	CP via Verdi, 31	Centrum produkcji radiofonicznej (CPR)	Studio CPR

Historia logo

Historia logo Rai od 1954 roku

Lata	Projektant	Opis	Logo
1954–1983	Erberto Carboni	Logo przedstawia czarny napis rai, w czcionce o charakterystycznych kwadratowych kształtach.
1983–1988	Studio ARA	Logo przedstawia niebieski napis RAI, w którym wszystkie litery są połączone ze sobą, pod którym rządowo napisane jest Radio Televisione Italiana
1988–2000	Giorgio Macchi	Logo podobne do tego z lat 1983–1988, kolor napisów Rai oraz Radio Televisione Italiana zmieniono na ciemny niebieski. Drugi z tych napisów został przeniesiony na prawą stronę. Na napisie Rai znalazła się pochylona flaga Włoch.
2000–2010	AReA	Logo przedstawia napis Rai, po prawej stronie którego zlokalizowana symetryczna względem punktu figura, która przypomina motyla. Napis oraz figura są granatowe.
2010–2016	Frame by Frame	Jasnoniebieski kwadrat z białym napisem Rai.
od 2016	Eloisa Flopicco Alkanoids	Logo podobne do tego z lat 2010–2016, kolor kwadratu zmieniono na ciemniejszy odcień niebieskiego.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona