Robert Mundell
![]() | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 października 1932 |
Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 2021 |
profesor | |
Specjalność: ekonomia | |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Odznaczenia | |
![]() | |
Nagrody | |
|
Robert Alexander Mundell (ur. 24 października 1932 w Kingston, w Ontario, zm. 4 kwietnia 2021 w Sienie[1]) – kanadyjski ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 1999 roku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1956 roku obronił doktorat na Massachusetts Institute of Technology. Profesor Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku, University of Chicago i innych uczelni, doradca szeregu instytucji międzynarodowych (m.in. ONZ i Międzynarodowego Funduszu Walutowego). W swoich pracach naukowych zajmował się m.in. analizą roli kursów walutowych – wykazał, że reżimy kursowe mają istotny wpływ na skuteczność polityki pieniężnej danego kraju (tzw. model Mundella-Fleminga). Opracował także koncepcję optymalnego obszaru walutowego – strefy państw, które rezygnują ze swoich walut narodowych na rzecz wspólnej jednostki monetarnej. Idea ta legła u podstaw systemu euro.
W 1999 został uhonorowany Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla za badania nad polityką pieniężną i fiskalną w warunkach różnych systemów walutowych oraz za badania nad optymalnymi obszarami walutowymi. W 2002 roku otrzymał Order Kanady III klasy[2].
Profesor Mundell był w latach 2001-2020 Przewodniczącym Rady Naukowej Centrum Badawczego Transformacji, Integracji i Globalizacji TIGER ALK[3].
Zmarł w wieku 88 lat we Włoszech[1].
Ojciec waluty Euro
[edytuj | edytuj kod]Robert Mundell był uważany za „ojca euro” ze względu na swoje wczesne prace zachęcające do utworzenia europejskiej unii walutowej[4][5]. Począwszy od lat 60. Mundell wspierał utworzenie Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej i naciskał na utworzenie wspólnej waluty[6].
W 2000 r. przewidywał, że do roku 2010 strefa euro rozszerzy się na 50 krajów, podczas gdy dolar amerykański rozprzestrzeni się w Ameryce Łacińskiej, a większość Azji będzie spoglądać w kierunku jena[7]. Prognozy jednak okazały się wysoce niedokładne.
W swoim artykule z 2012 roku „Robert Mundell, evil genius of the euro”, Greg Palast potwierdza, że Mundell opowiadał się za euro, ponieważ jego wdrożenie skutkowałoby usunięciem demokratycznej kontroli nad polityką pieniężną. W związku z tym, w przypadku kryzysu, rządy strefy euro nie byłyby w stanie stymulować gospodarki poprzez kreację pieniądza, tak jak zaleca ekonomia keynesowska. Byłyby więc zmuszone do uciekania się do innych środków w celu ograniczenia bezrobocia, takich jak deregulacja przedsiębiorstw, prywatyzacja przemysłu państwowego, obniżanie podatków i osłabianie sieci bezpieczeństwa socjalnego[8].
W 2014 roku Mundell wyraził swój sprzeciw wobec propozycji unii fiskalnej między państwami europejskimi. Oświadczył, że „byłoby szaleństwem posiadanie centralnego europejskiego organu, który kontrolowałby wszystkie podatki i cła państw w Unii. Ten transfer suwerenności jest o wiele za duży”. Wyraził również swój sprzeciw wobec perspektywy, że kraje mogłyby być odpowiedzialne za długi innych krajów[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b The Zeus Of Economics Has Died [online], forbes.com, 4 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-05] (ang.).
- ↑ Order of Canada [online], archive.gg.ca [dostęp 2021-04-08] .
- ↑ 3 kwietnia odszedł od nas Profesor Robert A. Mundell. [online], Akademia Leona Koźmińskiego, 5 kwietnia 2021 [dostęp 2023-11-29] .
- ↑ WSJ. Archived , Economist Mundell: Odds of Greek Euro Exit 25% [online], WSJ.com, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2018-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-10] (ang.).
- ↑ Tom Redburn , Robert A. Mundell, a Father of the Euro and Reaganomics, Dies at 88, The New York Times, 5 maja 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-05-05] (ang.).
- ↑ ONE WORLD ONE MONEY? (pdf) [online], maj 2001 (ang.).
- ↑ Mark Milner and Charlotte Denny , The new endangered species | Business [online], The Guardian. London., 14 stycznia 2000 [dostęp 2012-01-01] (ang.).
- ↑ Greg Palast , Robert Mundell, evil genius of the euro | Greg Palast, The Guardian, 26 czerwca 2012, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-06-26] (ang.).
- ↑ Vater des Euro fleht: Eurozone muss zurück auf "Los" [online], Focus, 29 lipca 2014 [dostęp 2020-09-20] (niem.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Robert A. Mundell The Concise Encyclopedia of Economics (ang.)
- ISNI: 0000000082320710
- VIAF: 51770319
- LCCN: n50031983
- GND: 124383254
- NDL: 00450805
- BnF: 123799362
- SUDOC: 032849567
- NKC: vse2005296706
- BNE: XX1042970
- NTA: 068063105
- BIBSYS: 90169113
- CiNii: DA0059713X
- PLWABN: 9810669000905606
- NUKAT: n01011248
- J9U: 987007280587405171
- CANTIC: a12300093
- NSK: 000214188
- CONOR: 84100195
- BLBNB: 000303131
- KRNLK: KAC200102183
- LIH: LNB:els;=CO