Pepin Krótki

Pepin Mały

król Franków
Okres	od 751 do 768
Poprzednik	Childeryk III
Następca	Karol Wielki
Dane biograficzne
Dynastia	Karolingowie
Data urodzenia	714
Data śmierci	24 września 768
Przyczyna śmierci	rak mózgu
Ojciec	Karol Młot
Matka	Chrotruda
Żona	Kunegundą Średnią
Dzieci	Karol Wielki, Karloman

{{Władca infobox}} Przestarzałe pola: "tytulatura".

Pepin Mały zwany też Pepinem Krótki, Pepinem Młodszym i Pepinem III, fr. Pepin le Bref (ur. 714 prawdopodobnie w Jupille koło Liège, zm. 24 września 768 w Saint-Denis) – król Franków od roku 751, majordom Neustrii i Burgundii (741–751) oraz Austrazji (747–751); majordom Childeryka III, ostatniego króla Franków z dynastii Merowingów. Był synem Karola Młota i Chrotrudy (Rotrudy) oraz ojcem Karola Wielkiego.

Życiorys

Pepin dorastał w klasztorze w Saint-Denis. Po śmierci ojca został majordomem królestwa wraz z bratem Karlomanem. Objął Neustrię i Burgundię. Przeciwko władzy obu braci wystąpił trzeci syn Karola Młota Griffo, syn Swanhildy bawarskiej. Obaj bracia zamknęli jednak Griffa w zamku Chévremont w pobliżu Liége. 15 sierpnia 747 roku Karloman zrezygnował z władzy i został mnichem w klasztorze na Monte Cassino. Pepin przejął faktycznie całą władzę w królestwie Franków.

Pepin dokonał zamachu stanu, detronizując króla Childeryka III i został konsekrowany na króla Franków przez świętego Bonifacego (w listopadzie lub podczas Bożego Narodzenia w 751 roku) jako pierwszy władca z dynastii Karolingów. Wcześniej od papieża Zachariasza otrzymał poparcie w formie rozporządzenia, by tytuły królewskie nadawano tym, którzy realnie sprawują władzę. Jego prawo do władzy pozostawało jednak wciąż dyskusyjne, dlatego zawarł sojusz z papiestwem, zaproponowany przez kolejnego papieża, Stefana II. Zalegalizował on jego władzę przez namaszczenie w bazylice Saint-Denis pod Paryżem.

Był to akt niezwykłej wagi dla losów państwa papieskiego i stosunków państwo–kościół w następnych wiekach. Kościelne powiązania Karolingów sprzyjały formułowaniu idei o szczególnym posłannictwie Franków jako ludu bożego. Jednocześnie spotkanie Pepina ze Stefanem II dało początek rytualnym formom kontaktów wzajemnych, które z różnym nasileniem obowiązywały w Europie przez resztę średniowiecza.

Latem 754 roku w pierwszej wyprawie na Longobardów pokonał ich króla Aistulfa i zmusił do ustępstw na rzecz papieża. Jednak już w 756 roku Aistulf złamał pokój i napadł na papiestwo. Pepin po raz drugi przekroczył Alpy i pokonał Longobardów. Wsparł jednocześnie ideę utworzenia nowego państwa kościelnego – Patrimonium Sancti Petri (Ojcowizna Świętego Piotra) – które przetrwało aż do 1870 roku. Od tej chwili Karolingowie zajęli miejsce cesarzy bizantyńskich jako opiekunów Kościoła i wiary.

W latach 752–760, korzystając z przejściowej słabości Umajjadów i al-Andalus, prowadził kampanię przeciw Maurom, pozyskując dla Franków tereny po północnej stronie Pirenejów (Septymanię), w tym Narbonę (w 759 roku) oraz tereny obecnego Roussillon (760).

W 740 roku poślubił swoją kuzynkę Bertradę z Laonu córkę hrabiego Laon Heriberta (Chariberta). Pepin Krótki i Bertrada byli rodzicami Karola Wielkiego i Karlomana, którzy – zgodnie z jego wolą – podzielili państwo między siebie po jego śmierci. Ze związku tego przyszła na świat również córka Gizela (została ona zakonnicą).

Miał dziewiętnaścioro dzieci: dziesięcioro z czterech małżeństw oraz dziewięcioro nieślubnych.

Bibliografia

• Pierre Riché: Karolingowie: Ród który stworzył Europę. Warszawa: Dom Wydawniczy Volumen, 1997. ISBN 83-86857-13-7.
• Rozdział I. Państwo Franków. W: Stefan Weinfurter: Niemcy w średniowieczu 500–1500. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013. ISBN 978-83-01-17326-5.
• Wojciech Fałkowski: Wielki Król. Ideologiczne podstawy władzy Karola Wielkiego. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2011. ISBN 978-83-933736-0-4.