Ulica Lwowska w Katowicach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Lwowska
Janów-Nikiszowiec, Szopienice-Burowiec
Ilustracja
Ulica Lwowska na wysokości Helgolandu
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1746 m[1]

Przebieg
0m pl. Powstańców Śląskich
140m ul. Wałowa
155m linia kolejowa 161
180m ul. Kołodziejska
195m pl. Ogród Dworcowy
285m ul. Wypoczynkowa
352m ul. 11 Listopada
395m linia kolejowa 1
462m ul. ks. majora Karola Woźniaka
670m ul. Zygfryda Wende
światła 890m ul. Szopienicka, ul. Krakowska
światła 1020m zjazd do ul. Bagiennej
1090m ul. Bagienna 79 (węzeł Wilhelmina)
światła 1140m zjazd do ul. Bagiennej
1746m ul. Oswobodzenia
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „ulica Lwowska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Lwowska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Lwowska”
Ziemia50°15′17,5″N 19°05′34,7″E/50,254860 19,092969
Zdjęcie ulicy z 1922 roku
Gmach VI LO im. Jana Długosza (ul. Lwowska 2)
Siedziba V Komisariatu Policji (ul. Lwowska 7)
"Tauron Polska Energia" S.A. (ul. Lwowska 23)

Ulica Lwowska w Katowicach − jedna z ważniejszych dróg w Katowicach, przebiegająca przez dwie jednostki pomocnicze: Janów-Nikiszowiec i Szopienice-Burowiec. Droga ta łączy Roździeń i Szopienice z Janowem. Swoją nazwę wzięła od miasta Lwowa. Przy drodze tej zlokalizowane są historyczne i zabytkowe budynki, a także siedziby licznych przedsiębiorstw i instytucji publicznych, w tym siedziba VI Liceum Ogólnokształcącego oraz komisariat policji[2].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicami: ks. bpa Herberta Bednorza, Wiosny Ludów i Obrońców Westerplatte, w rejonie placu Powstańców Śląskich w centralnej części Szopienic-Burowca. Następnie przebiega w kierunku południowym pod dwoma wiaduktami kolejowymi obok placu Ogród Dworcowy oraz ul. 11 Listopada. W dalszym przebiegu krzyżuje się z ul. Szopienicką, ul. Krakowską i ul. Bagienną (DK79). Ulica kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ul. Oswobodzenia i ul. Teofila Ociepki w Janowie-Nikiszowcu[2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

W latach 90. XX wieku[3] wzdłuż ulicy wzniesiono familoki dla pracowników hut spółki Georg von Giesches Erben (osiedle Helgoland)[4]. W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922 roku) i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939−1945) ulica nosiła nazwę Bahnhofstraße, w latach 1922−1939 i 1945−1960 ulica Dworcowa, od 1960 roku ulica Obrońców Pokoju, a od 1992 roku − ulica Lwowska[5]. W czasach Polski Ludowej część drogi, od skrzyżowania z ul. Bagienną do skrzyżowania z ul. Oswobodzenia, nosiła nazwę ulica Jedności Robotniczej[6].

Przy ul. Lwowskiej 22 znajduje się głaz z tablicą upamiętniający miejsce, w którym w 1834 roku wybudowano pierwszą hutę cynku w zespole hut szopienickich Wilhelmina. Obiekt odsłonięto w 150. rocznicę tego wydarzenia[7].

Obiekty zabytkowe[edytuj | edytuj kod]

Przy ul. Lwowskiej znajdują się następujące historyczne obiekty, objęte ochroną konserwatorską:

  • zabytkowy gmach VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza (ul. Lwowska 2); wpisany do rejestru zabytków dnia 30 grudnia 1994 roku, nr rej.: A/520/2019[8] (dawn. A/1560/94[9]), wzniesiony w 1906 roku według projektu Kuntzego[10] (budowniczego miejskiego z Opola), w stylu neogotyckim (podczas III powstania śląskiego był siedzibą Wojciecha Korfantego i Naczelnej Władzy Cywilnej i Wojskowej[11]); na fasadzie budynku szkoły znajduje się tablica upamiętniająca stulecie szkoły, umieszczona w październiku 2005 roku[7];
  • murowany budynek (ul. Lwowska 5), wzniesiony pod koniec XIX wieku[12][13]; obiekt często błędnie określany mianem hotelu Klippera (nieistniejący obiekt pod numerem 9)[14];
  • gmach dawnej poczty kolejowej (ul. Lwowska 6), wzniesiony w latach osiemdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego[13], wpisany do rejestru zabytków decyzją z 20 grudnia 2022 (nr rej. A/948/2022)[15];
  • wolnostojąca murowana kamienica (ul. Lwowska 7)[13], wzniesiona pod koniec XIX wieku[12]; w 2010 roku zmodernizowana kosztem 7,5 mln złotych na potrzeby nowej siedziby V Komisariatu Policji[16][17];
  • obiekt dawnej przychodni kolejowej (ul. Lwowska 8), wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego[13];
  • murowana kamienica narożna (ul. Lwowska 10, róg z ul. Wypoczynkową 1), wzniesiona pod koniec XIX wieku[12][13];
  • murowana kamienica (ul. Lwowska 12, róg z ul. 11 Listopada 2), wzniesiona pod koniec XIX wieku[12][13];
  • murowana kamienica z budynkiem gospodarczym (ul. Lwowska 13), wzniesiona w drugiej połowie XIX wieku (budynek gospodarczy w 1896 roku)[13];
  • murowana kamienica (ul. Lwowska 14, róg z ul. 11 Listopada 1), wzniesiona pod koniec XIX wieku[12][13];
  • familoki dawnej huty Wilhelmina – osiedle Helgoland (ul. Lwowska 15, 16, 18, 20, 22, 24, 26 i 28), wybudowane w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego[13];
  • familok (ul. Lwowska 30), wzniesiony na początku XX wieku w stylu modernistycznym[13];
  • kamienica mieszkalna z zapleczem (ul. Lwowska 60), pochodząca z początku XX wieku, wzniesiona w stylu historyzmu/secesji[13];
  • narożna kamienica mieszkalna (ul. Lwowska 62; róg z ul. Oswobodzenia), pochodząca z początku XX wieku, wzniesiona w stylu historyzmu/secesji[13].

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

Przy pl. Powstańców Śląskich 3 znajduje się rzymskokatolicki kościół św. Jadwigi Śląskiej. Swoją siedzibę przy ul. Lwowskiej mają: firmy produkcyjne, handlowe i usługowe[2], Laboratorium Inżynierii Lądowej Labotest[18], Tauron Polska Energia S.A. (ul. Lwowska 23)[19], wytwórnia mas betonowych Bosta-Beton[20], supermarket SELGROS Cash & Carry[21], dyskont spożywczy Lidl[22] i V Komisariat Policji (ul. Lwowska 7)[23].

Transport i komunikacja[edytuj | edytuj kod]

W założeniu docierająca do ul. Lwowskiej ul. Bagienna ma być częścią Drogowej Trasy Średnicowej. Od skrzyżowania z ul. Lwowską ma zostać wybudowany odcinek do ul. Obrzeżnej Zachodniej w kierunku Mysłowic; zostanie wybudowany węzeł Janów, a zmodernizowany − węzeł Wilhelmina[24]. Ulicą kursują autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego. Znajdują się tu następujące przystanki: Szopienice Kościół, Wilhelmina Skrzyżowanie i Janów Lwowska Szkoła[25].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-08-28]. (pol.).
  2. a b c OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  3. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 80.
  4. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 221. ISBN 83-905115-0-9.
  5. Wędrówka po Szopienicach www.katowice.eu [dostęp 2011-08-28]
  6. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: "Śląsk", 1980, s. 159. ISBN 83-216-0147-2.
  7. a b Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2020-09-17]. (pol.).
  8. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach, Informacja Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisie do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego w okresie od dn. 01.01.1999 r. do 04.09.2020 r. [online], wkz.katowice.pl [dostęp 2020-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-03] (pol.).
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-08-28].
  10. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr Zabytków. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-08-28]. (pol.).
  11. Tajemnicze historie: Hrabia Maciej Mielżyński, Wódz III powstania śląskiego był mordercą! (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-08-28]
  12. a b c d e Urząd Miasta Katowice: Uchwała nr VII/93/07 Rady Miasta Katowice z dnia 26.02.2007 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru południowo-zachodniej części dzielnicy Szopienice w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2011-08-28]. (pol.).
  13. a b c d e f g h i j k l Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-08-28]. (pol.).
  14. 150 lat Katowic. Hotel Schoppinitz i armata ślepra Ludwiga. katowice.wyborcza.pl, 2015-11-17. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  15. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 8 stycznia 2024 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-02-18]
  16. Justyna Przybytek: Najładniejszy komisariat na Śląsku jest w Szopienicach. katowice.naszemiasto.pl, 2010-11-09. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  17. Nowy komisariat już otwarty!. www.fakt.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  18. LABORATORIUM INŻYNIERII LĄDOWEJ LABOTEST: Kontakt. www.labotest.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  19. Cylex: Tauron Polska Energia. www.cylex-polska.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  20. P.P.M.B. "Bosta-Beton": REGION KATOWICE. ZAKŁAD I. bostabeton.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
  21. Selgros: Hala Katowice. www.selgros.pl. [dostęp 2020-10-18]. (pol.).
  22. Lidl. Lista sklepów. www.lidl.pl. [dostęp 2020-10-18]. (pol.).
  23. Komisariat V Policji w Katowicach. katowice.slaska.policja.gov.pl. [dostęp 2020-10-04]. (pol.).
  24. Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-08-28]. (pol.).
  25. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Katowice – Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
  • Leszek Jabłoński: Na trasie Balkan Ekspresu - Giszowiec, Nikiszowiec, Szopienice. Przewodnik po dzielnicach Katowic. Katowice: CRUX, 2003, s. 38, 39, 56, 57, 58. ISBN 83-918152-3-4.