Wzgórze Gajowickie
51°05′37″N 16°59′48″E/51,093611 16,996667
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Wysokość |
139,7 m n.p.m. |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°05′37″N 16°59′48″E/51,093611 16,996667
| |
Wzgórze Gajowickie (niem. Hardenberg-Hügel, „Kopiec Hardenberga”, wys. 139,7 m n.p.m.) – sztucznie utworzone wzniesienie na osiedlu Gajowice we Wrocławiu. Ukształtowane w latach 1928–1932 jako rekultywacja miejskiego wysypiska śmieci. Znajduje się wzdłuż kolejowej Towarowej Obwodnicy Wrocławia. Jest częścią Promenady Hugo Richtera, będącej istotnym elementem ukształtowania w mieście sieci tras pieszo-rowerowych.
Wzgórze Gajowickie nazywane jest przez mieszkańców miasta potocznie Górką Pafawag[1] od pobliskiego już nieistniejącego stadionu klubu Pafawag Wrocław, którego patronem była Państwowa Fabryka Wagonów. Niemiecka nazwa wywodzi się od patrona (Karla Augusta von Hardenberga) ulicy, która przy wzgórzu kończyła swój bieg: Hardenbergstrasse (obecna jej nazwa to ul. Bernarda Pretficza).
Początkowo – w pierwszych latach XX wieku – zlokalizowano w tym miejscu, na ówczesnych przedmieściach Wrocławia, wysypisko śmieci. Wysypisko to było czynne w tym miejscu przez piętnaście lat, każdego roku zwożono tu z dwudziestu rewirów miasta około 40 tysięcy metrów sześciennych odpadów komunalnych. Łączna ilość nagromadzonych tu odpadów wynosi ponad 600 tysięcy metrów sześciennych. Plany budowy osiedli domów wielorodzinnych w rejonie Gajowic spowodowały w latach 20. XX wieku zamknięcie wysypiska i poddanie go procesowi rekultywacji. Po przeprowadzonej rekultywacji wzgórze stało się obiektem rekreacyjnym dla mieszkańców południowych osiedli miasta. Zimą wykorzystywane było i jest jako górka saneczkowa[2].
Założenie tego terenu zieleni było związane z kształtowaniem kompozycji urbanistycznych pobliskich zespołów zabudowy: Grabiszyn (1919-1926) i osiedla nad Kwaśnym Źródłem (1922-1925) oraz Parku Sportowego Grabiszyn (obecnie teren stadionu WKS Śląsk przy ulicy Oporowskiej). Tereny sportowe wraz ze wzgórzem miały stanowić kompleks sportowo-rekreacyjny, uzupełniając program wypoczynkowy dla tej części Wrocławia[3].
Dzięki wysiłkom okolicznych mieszkańców wraz z Radą Osiedla Gajowice w latach 2016-2020 zrealizowano prace w ramach wrocławskiego budżetu obywatelskiego których celem było przywrócenie miejscu dawnej świetności. Zostały wyremontowane wszystkie alejki spacerowo-rowerowe, teren został oświetlony, jest siłownia terenowa i mały zestaw street workout, ustawiono urządzenia małej architektury - ławki i kosze na śmieci. Zarząd Zieleni Miejskiej posadził na całym obszarze młode drzewa i krzewy[4].
Wzgórze Gajowickie ma pełnić funkcję rekreacyjną i służyć do odpoczynku mieszkańcom. Stanowi dobry punkt widokowy, roztacza się stąd panorama Przedgórza Sudeckiego, ale przede wszystkim sąsiednich od Gajowic osiedli Wrocławia.
Dalsze plany związane z tym miejscem to: budowa górskiego podejścia oraz schodów terenowych z siedziskami od strony ulicy Kruczej, dalsze prace związane z rewitalizacją trawników, przebudowa głównego toru saneczkowego na kształt lekko zaokrąglonej rynny.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Górka „Pafawag”. [w:] Portal Wratislaviae Amici; galeria zdjęć [on-line]. wroclaw.hydral.com.pl. [dostęp 2011-09-28]. (pol.).
- ↑ Kinderjahre in der Herderstraße – wspomnienia Lydii Berlin. www.breslau-wroclaw.de. [dostęp 2011-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-26)]. (niem.).
- ↑ Artur Hryniewicz, Leksykon Zieleni Wrocławia, „ViaNowa 2013”, s. 608.
- ↑ Wzgórze Gajowickie – zakończono II etap rewitalizacji | Wrocław Rozmawia [online], www.wroclaw.pl [dostęp 2019-01-04] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wzgórze Gajowickie na zdjęciach archiwalnych i współczesnych
- Wzgórze Gajowickie (Górka „Pafawag”). [w:] fotopolska.eu; galeria zdjęć [on-line]. [dostęp 2011-09-28]. (pol.).
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Komm, ich zeige Dir Breslau. Praktisches Wissen von Alt- und Neu-Breslau 2. Heft. Wrocław: J. U. Kern’s Verlag, 1929, s. 53.
- Antoni Wrzosek: Przewodnik po Wrocławiu. Wrocław: Oddział Wrocławski Polskiego Związku Zachodniego, 1948, s. 102.
