Galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 82-94 we Wrocławiu
 strona wschodnia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Powstańców Śląskich 82-94 |
| Typ budynku |
galeriowiec, mieszkalny |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Julian Łowiński z zespołem |
| Ukończenie budowy |
1995 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
2015 r., 2016 r. |
| Pierwszy właściciel |
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Wojewodzianka” |
| Obecny właściciel |
współwłasność osób fizycznych i innych osób prawnych |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°05′37,498″N 17°01′18,495″E/51,093749 17,021804 | |
.jpg)
Galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 82-94 – budynek mieszalny położony we Wrocławiu przy ulicy Powstańców Śląskich 82-94 w ramach wrocławskiego osiedla Powstańców Śląskich (Osiedle Południe). Ten obiekt został zbudowany jako jeden z trzech budynków stanowiących tak zwaną ścianę wschodnią ulicy Powstańców Śląskich. W części mieszkalnej jest budynkiem typu galeriowiec. Dwie pierwsze kondygnacje przeznaczone były na lokale handlowo-usługowe, lecz przez znaczny okres czasu od oddania budynku od użytkowania tego zakresu nie wykonano. Ponadto nie wybudowano planowanych pawilonów handlowo-usługowych. Po latach teren przed budynkiem sprzedano. Zamiast projektowanego pierwotnie pasażu na terenie tym powstał supermarket sieci Aldi.
Położenie i otoczenie[edytuj | edytuj kod]
Budynek położony jest we Wrocławiu na osiedlu Powstańców Śląskich[1] w dawnej dzielnicy Krzyki[2], w jednostce urbanistycznej Śródmieście Południowe[3][4]. Adres zabudowy to ulica Powstańców Śląskich 82-94[2][5][6]. Część miasta, w której leży budynek, zaliczana jest do obszarów wielkich osiedli blokowych, ze znacznym lub dużym stopniem wykorzystania terenu oraz z dużą lub średnią gęstością zaludnienia. Obszary takie charakteryzują się przejrzystym układem przestrzennym, czytelnym i zrozumiałym układem geometrycznym ulic oraz bogatym programem funkcjonalnym[7][8]. Teren ten charakteryzuje się także wyjątkowo korzystnym dostępem do infrastruktury komunikacyjnej[9], a w bezpośrednim sąsiedztwie budynku znajdują się przystanki zarówno tramwajowe, jak i autobusowe dla linii komunikacyjnych w ramach wrocławskiej komunikacji miejskiej[9][10][11], zarówno dziennych, jak i nocnych[11].
Budynek położony jest w pierzei wschodniej ulicy, przy jej odcinku od ulicy Radosnej do ulicy Wielkiej[6][12]. Po przeciwnej stronie ulicy Powstańców Śląskich w kierunku zachodnim położony jest Sky Tower[2][13][14][15], a po stronie wschodniej, w tym samym kwartale ulic, znajduje się zabudowa i teren szkoły – Sportowa Szkoła Podstawowa nr 72 Władka Zarembowicza[16].
Oprócz tego budynku tzw. ścianę wschodnią ulicy tworzą dwa kolejne galeriowce. Jeden z nich położony jest na północ od ulicy Radosnej – galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 46-64 we Wrocławiu, a drugi na południe od ulicy Wielkiej – galeriowiec przy ulicy Powstańców Śląskich 112-122 we Wrocławiu[12][17][18].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obszar tzw. Przedmieścia Południowego[19][20], w obrębie którego położony jest budynek, w dwudziestoleciu międzywojennym był jednym z najbardziej reprezentacyjnych, prestiżowych części miasta z najbogatszymi kamienicami i wyższym standardem zamieszkania[21][22]. Osią całego założenia urbanistycznego była ulica Powstańców Śląskich[21]. W wyniku działań wojennych prowadzonych podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r., jakie miało miejsce pod koniec II wojny światowej, obszar ten uległ zniszczeniu[19][23], szacunkowo w około 90%[22].
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) przystąpiono w latach 60. XX wieku do budowy Osiedla Południe[24][19][22]. Kontynuowano ją jeszcze w latach 70. XX wieku, a pojedyncze inwestycje powstawały także w okresach późniejszych[22]. Całe osiedle podzielone było na cztery części, przy czym teren na którym posadowiony jest budynek należał do osiedla Barbara[24][25][26]. Osiedle zaprojektowano jako modernistyczne w całkowitym oderwaniu od historycznej zabudowy[22][26].
Budynek został zaprojektowany przez zespół architektów działający pod kierownictwem Juliana Łowińskiego. Budowę zakończono w 1995 r., ale bez części usługowej[27]. W 2015 r. przeszedł znaczący remont[13][28][29]. Następnie przebudowano dotychczas niewykorzystane dolne kondygnacje, które pierwotnie miały być przeznaczone pod handel i usługi, kreując na nich nowe mieszkania (52 apartamenty) oraz w niewielkiej części lokale usługowe. Inwestorem była firma AS Development. Teren zaś przed budynkiem sprzedano. Powstał tu sklep sieci działającej pod marką Aldi[30][31][29].
Nieruchomości i własność[edytuj | edytuj kod]
Budynek mieszkalny położony jest na działce gruntu o powierzchni wynoszącej 0,4198 ha[32][33]. Ma ona w ewidencji gruntów i budynków przypisany identyfikator EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.17 oraz identyfikator IIP PL.PZGiK.112.EGiB EF836992-DD61-4A7B-83CB-B057793451B1. Całość zaliczona jest do klasoużytku B – Tereny mieszkaniowe[32]. Z kolei budynek według Klasyfikacji Środków Trwałych zaliczony jest do rodzaju m – budynki mieszkalne (110). Ma przypisany identyfikator EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.17.1_BUD oraz identyfikator IIP PL.PZGiK.112.EGiB E0493A8F-9C78-4421-80B5-EB584A988EBD[34]. Do budynku przypisane są następujące numery adresowe: 82, 84, 86, 88, 90, 92, 92a, 92b, 94[33][34]. Nieruchomość ta stanowi współwłasność należącą do osób fizycznych i innych osób prawnych[33].
Oprócz powyższych elementów po stronie zachodniej położone są działki gruntu, na których miały powstać pawilony handlowe. Są to dwie działki o polach powierzchni odpowiednio: 0,1653 ha i 0,1463 ha[35][36]. Na działkach tych posadowiony jest budynek przypisany do rodzaju h – budynki handlowo-usługowe (103) według Klasyfikacji Środków Trwałych[37]. Ma on przypisany numer porządkowy 82a[37][38]. Oprócz tego są jeszcze dwie działki na których miał przebiegać pasaż o powierzchniach odpowiednio 0,0238 ha i 0,0275 ha[39][40]. Te działki są własnością innych osób prawnych[36][40]. W budynku mieści się sklep należący do sieci marki Aldi[41], a przed nim urządzono parking[42].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek jest jednym z trzech potężnych bloków tworzących ścianę (pierzeję) wschodnią ulicy Powstańców Śląskich. Wszystkie trzy wieżowce zbudowane są w układzie galeriowym[43][28][29]. Jest budynkiem mieszkalno-usługowym. Choć stylistycznie architektura nawiązuje nieco do galeriowca przy ulicy Powstańców Śląskich 46-64 to zasadnicza różnica wynika z faktu, że w budynku zaprojektowano przede wszystkim mieszkania dwupoziomowe, a tym samym na fasadzie poziome pasy balustrad z betonu rozmieszczone są co drugą kondygnację na tle czerwonej wykładziny cegłopodobnej[27]. Ponadto w odróżnieniu do dwóch pozostałych galeriowców, ten posiada krótkie skrzydło położone prostopadle do zasadniczej bryły, tworzące fragment północnej pierzei ulicy Wielkiej[13][28]. Tak samo jak przy północnym galeriowcu żelbetowe wieże kryją w swoim wnętrzu pionowe ciągi komunikacyjne. W każdym z nich mieści się klatka schodowa i winda[13]. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 1.621 m², a liczba kondygnacji w ewidencji gruntów i budynków określona jest na 14 kondygnacji nadziemnych[34].
Budynek supermarketu jest typowym obiektem zgodnym ze standardem marki sklepu w nim funkcjonującego. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 1.345 m², a liczba kondygnacji w ewidencji gruntów i budynków określona jest na 2 kondygnacje nadziemne[37].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Osiedla Wrocławia.
- ↑ a b c urbanity.pl 2017 ↓, id: b13485 (Galeriowiec).
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. 26, k.j.u. A11.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Studium 2018: rys. 5.
- ↑ Masztalski i Kryczka 2018 ↓, s. 143.
- ↑ a b ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.4/1.1_BUD,.4/4.1_BUD,.4/3.1_BUD,.4/2.1_BUD.
- ↑ Mironowicz 2016 ↓, s. 33 (Ryc. 13), 40–41.
- ↑ UMWr SIP Studium 2018 ↓, s. k.j.u. A11.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Dostęp do infrastruktury komunikacyjnej miasta.
- ↑ UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Komunikacja i transport.
- ↑ a b UMWr SKM 2023 ↓, Schematy.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Mapa podstawowa.
- ↑ a b c d Gołębiowska 2015 ↓, Remont galeriowców.
- ↑ Relikowski 2020 ↓, s. 5.
- ↑ urbanity.pl 2023 ↓, id: b1276 (Sky Tower).
- ↑ UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Mapa podstawowa: POI, edukacja, SP72.
- ↑ ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.4/1.
- ↑ ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_35.34.1_BUD.
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 711 (Powstańców Śląskich ulica).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 711 (Powstańców Śląskich plac).
- ↑ a b wroapp.pl 2020 ↓, obiekt/apartamentowiec-thespian.
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 722–723 (Przedmieście Południowe).
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 198–199 (Powstańców Śląskich plac).
- ↑ a b SARP 1996 ↓, s. 37–38 (Dzielnica Wrocław-Południe).
- ↑ Antkowiak 1970 ↓, s. 197–198 (Powstańców Śląskich ulica).
- ↑ a b Bińkowska i in. 2013 ↓, s. 570–571 (poz. 507 Tereny zieleni dzielnicy Wrocław Południe).
- ↑ a b Molicki i Zwierzchowski 2001 ↓, s. 95, 114 poz. 42 budynek środkowy (mieszkania dwupoziomowe).
- ↑ a b c Skupin 2015 ↓, /ar/3831459.
- ↑ a b c wroclaw.pl 2015 ↓, /dla-mieszkanca/poludnie-wroclawia-zobacz-jak-sie-zmienia.
- ↑ gazetawroclawska.pl 2016 ↓, /ar/c3-10029142.
- ↑ Karbowiak 2016 ↓, /wroclaw/7,35771,20517946.
- ↑ a b ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.17.
- ↑ a b c UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Mapa własności: dz. Południe, AR_35, 17.
- ↑ a b c ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.17.1_BUD.
- ↑ ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.11/13,.11/14.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Mapa własności: dz. Południe, AR_24, 11/13; 11/14.
- ↑ a b c ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.11/14.1_BUD.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2024 ↓, /poi/pt/71188/ul.Powstańców%20Śląskich/82a.
- ↑ ZGKiKM 2024 ↓, EGiB G5 026401_1.0022.AR_24.11/15,.11/16.
- ↑ a b UMWr SIP Mapy 2024 ↓, Mapa własności: dz. Południe, AR_24, 11/15; 11/16.
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2024 ↓, /poi/poi/11297 (Aldi).
- ↑ UMWr SIP EMUiA 2024 ↓, /poi/poi/12020 (Parking Aldi).
- ↑ Kanik 2001 ↓, /ar/c3-5333389.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Antkowiak, Ulice i place Wrocławia, Wrocław-Warszawa-Kraków, seria: Biblioteka Wrocławska, tom 11, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, 1970, Zam nr A/185/70 (C-9) (pol.).
- Apartamentowiec Thespian [online], Autorzy pomysłu i tekstów: Fundacja Transformator (Michał Duda, Agata Gabiś, Karolina Jara), Oprawa graficzna: Marian Misiak, Zdjęcia: Jerzy Krzysztof Kos, wroapp.pl, 5 sierpnia 2020 [dostęp 2024-01-30] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-24].}
- Architekci Wrocławia 1945-1995, 50 lat Stowarzyszenia Architektów Polskich we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, Wrocław: Zarząd Oddziału Wrocławskiego SARP, 1996, ISBN 83-86480-37-8 (pol.).
- Iwona Bińkowska i inni red., Leksykon zieleni Wrocławia, Wrocław miasto spotkań, Wrocław: Wydawnictwo Via Nova, 2013, ISBN 978-83-64025-06-8, ISBN 978-83-64025-06-8 (pol.).
- Galeriowiec, WebMediaTech (urbanity.pl), 19 lipca 2017, b13485 [dostęp 2024-02-07] (pol.).
- Geoinfo Portal (GIPortal2), Zarząd Geodezji, Kartografii i Katastru Miejskiego we Wrocławiu we Wrocławiu [dostęp 2024-02-09] (pol.).
- Marta Gołębiowska, Remont galeriowców. Co się zmieni?, wyborcza.pl, 27 kwietnia 2015 [dostęp 2024-01-30] (pol.).
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Tomasz Kanik, Galerie strachu [online], wroclaw.naszemiasto.pl; Polska Press Sp. z o.o., 11 czerwca 2001 [dostęp 2024-02-07] (pol.).
- Michał Karbowiak, Galeriowiec do remontu. Zobacz, jak się zmieni [online], wroclaw.wyborcza.pl, 9 sierpnia 2016 [dostęp 2024-03-21] (pol.).
- Robert Masztalski, Piotr Kryczka, Problemy lokalizacji budynków wysokościowych w śródmieściu Wrocławia, w aspekcie dynamiki zmian polityki przestrzennej miasta, [w:] Zbigniew Zuziak, Andrzej Grzybowski (red.), Centra miast metropolitalnych w Polsce urbanistyka a polityka przestrzenna, Monografia, Katowice: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach, 2018, s. 139–152, ISBN 978-83-952000-3-8, Wydawnictwo dofinansowane z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego. Publikacja dofinansowana z budżetu miasta Katowice. Monografia dofinansowana ze środków Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP.
- Izabela Mironowicz, Analiza funkcjonalna osiedli Wrocławia, AFO, Badanie i publikacja współfinansowana przez miasto Wrocław (www.wroclaw.pl), Wrocław: Fundacja Dom Pokoju, 2016, ISBN 978-83-941467-3-3 (pol.).
- Witold Jerzy Molicki, Andrzej Zwierzchowski (red.), Architektura Wrocławia 1945-2000, Album wykonano z materiałów zdjęciowych wystawy „Architektura Wrocławia 1945-2000” przygotowanej przez Oddział Wrocławski SARP eksponowanej w Muzeum Architektury we Wrocławiu od 18 kwietnia do 15 maja 2000 r., Wrocław: Zarząd Oddziału Wrocławskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich; Studio Wydawniczo-Typograficzne „Typoscript”, 2001, ISBN 83-86480-83-1, ISBN 978-83-86480-83-8, OCLC 749356652 (pol.), Stowarzyszenie Architektów Polskich. Oddział we Wrocławiu.
- Na Powstańców przebudowują galeriowiec. Powstanie też Aldi [online], gazetawroclawska.pl; Gazeta Wrocławska; Polska Press Sp. z o.o., 24 maja 2016 [dostęp 2024-03-21] (pol.).
- Paweł Relikowski, Najwyższe obiekty we Wrocławiu. Znasz je wszystkie? Zobacz! [online], gazetawroclawska.pl; Gazeta Wrocławska; Polska Press Sp. z o.o., 1 kwietnia 2020 [dostęp 2024-02-02] (pol.).
- Remontują galeriowce – południe Wrocławia się zmienia [online], wroclaw.pl, 13 maja 2015 [dostęp 2024-03-21] (pol.).
- Schematy komunikacji zbiorowej, aktualizacja: 2023-10-16, Urząd Miejski Wrocławia: Oficjalny portal internetowy Wrocławia, Centrum Informacji Urzędu Miejskiego, Wrocław, 2 kwietnia 2022 [dostęp 2024-01-24] (pol.).
- Weronika Skupin, Wrocław: Trwa remont galeriowców przy Powstańców Śląskich [online], gazetawroclawska.pl; Gazeta Wrocławska; Polska Press Sp. z o.o., 21 kwietnia 2015 [dostęp 2024-02-02] (pol.).
- Sky Tower, WebMediaTech (urbanity.pl), 13 czerwca 2023, b1276 [dostęp 2024-01-30] (pol.).
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Urząd Miejski Wrocławia: Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław 2018 [dostęp 2024-01-29] (pol.).
- System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Ewidencja Miejscowości, Ulic i Adresów Wrocławia, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Urząd Miejski Wrocławia: Zespół ds. Nazewnictwa Ulic i Adresów w ramach Wydziału Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2024-02-09] (pol.).
- System Informacji Przestrzennej Wrocławia – Mapy, „geoportal.wroclaw.pl”, Jadwiga Brzuchowska, Urząd Miejski Wrocławia: Wydział Planowania Przestrzennego Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wrocław [dostęp 2024-02-08] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Powstańców Śląskich 82, 88, 94 [online], wikimapia.org [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- Fotomapy ukośne 2015 [online], geoportal.wroclaw.pl; Urząd Miejski Wrocławia [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- Galeriowiec 82-94, Wrocław [online], 3dmdb.com, ID: 9943514 [dostęp 2024-02-08] (pol. • ang.).
- Galeriowiec nr 40-64, [w:] Polska / Województwo dolnośląskie / Wrocław / Południe / ul. Powstańców Śląskich [online], polska-org.pl, ID: 510100 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- Market Aldi (ul. Powstańców Śląskich), [w:] Polska / Województwo dolnośląskie / Wrocław / Południe / ul. Powstańców Śląskich [online], polska-org.pl, ID: 510100 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- Powstańców Śląskich 82-94, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / Wrocław / Borek / ul. Powstańców Śląskich [online], fotopolska.eu, ID: b11552 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- Sklep „Aldi”, [w:] Polska / woj. dolnośląskie / Wrocław / Borek / ul. Powstańców Śląskich [online], fotopolska.eu, ID: b208451 [dostęp 2024-02-08] (pol.).